Bazı uyku problemleri kişinin kendisi tarafından fark edilmeyebilir. Eğer ana belirtiler uykudayken algılanamıyorsa böyle bir sorunu olduğunu bilemeyebilir. Bu kategorideki iki rahatsızlık obstrüktif uyku apnesi ve dişleri gıcırdatma olarak da bilinen bruksizmdir. Uyku apnesinde kişinin uykuda nefes alması kısa süreler için durur. Bu durum bazen uykuyu bölebilir bazen bölmez. Beraber uyuduğu partneri ise sesli horlama, boğulma benzeri sesler ya da nefes almanın duruşu gibi belirtileri fark edebilir. Uyku apnesi ve dişleri gıcırdatma birlikte sık görülmektedir. 

Uyku apnesinin geniş tanımıyla erkeklerin %15 ila 30’unu, kadınların ise %10 ila 30’unu etkilediği tahmin edilmektedir. Hastalığın, daha dar bir tanımla ele alındığında ise yetişkinlerin %2-9’unu etkilediği söylenir. Çocuklarda %2-5 oranında görülür. Dişleri gıcırdatma ise çocukların neredeyse %50’sini etkilemekte, bu oran ergenlikte %15’e, orta yaşlı yetişkinlerde %8’e, yaşlılarda ise %3’e düşmektedir. 

Uyku apnesi ve dişleri gıcırdatmanın beraber görülmesiyle ilgili çeşitli açıklamalar olsa da birinin diğerinin sebebi ya da sonucu olduğu ispatlanamamıştır. Fakat uyku apnesi olan kişilerin 3’te 1’inde bruksizm görülüyor olması ikisi arasında bir ilişki olduğunu göstermektedir. 

Henüz kesinleşmemiş açıklamalardan biri uyku apnesinin belirtilerinin diş gıcırdatmayı tetiklediğidir. Uyku apnesinde hava kanalları engellendiğinde ağızdaki çiğnemeyle ilgili kasların hareketinin bu kanalları açma ihtimali üzerinde durulur. Bu da diş gıcırdatmaya neden olabilir. Ayrıca uyku apnesinde zorlukla nefes almak boğazın arkasındaki dokuların kurumasına yol açabilir. Diş gıcırdatma ve çene kasmanın bu dokuları tekrar kayganlaştırabileceği ihtimali üzerinde durulur. Bu bakış açısında bruksizm, vücudun kendisini uyku apnesinin etkilerinden korumak için kullandığı bir mekanizma gibi görülür.

Uyku apnesi ve dişleri gıcırdatmanın arasındaki ilişkiyi açıklayan bir başka bakış açısı ise bruksizmin uyku apnesine katkıda bulunduğudur. Sinir sisteminden gelen ve kalp atışını, çene etrafındaki kasları, burundaki kanalları etkileyen sinyallerle ilişkili olabileceği düşünülür. Diş gıcırdatmayı başlatan sinyallerin hava kanallarındaki tıkanıklığı artırdığı fikri üzerinde durulur.

Bir diğer bakış açısı ise iki rahatsızlığın ilişkili olduğu ancak birbirlerinden bağımsız olarak ortaya çıktığı, bir sebep-sonuç durumu olmadığı üzerinedir. Diş gıcırdatma ve uyku apnesinin hangi sırayla görüleceğinin bilinememesi, bazen birinin bazen diğerinin önce ortaya çıkıyor olması da bu fikri destekler niteliktedir.

Dt. Bedri ÖZARSLAN

Merhaba Benim Diş Etim Kanıyo Arada Diş Fırçaladıgında Ve Damağım Arıyo Ve Biraz Kilo Aldım Sorunu Nedir... devamı