Nedir

Uyku Apnesi (Solunum duraklaması)

Uyku apnesi, nefes alıp vermenin defalarca durup tekrar başlaması ile ortaya çıkan ciddi olabilecek bir uyku bozukluğudur. Çok güçlü bir şekilde horluyorsanız veya iyi bir uyku sonrasında bile kendinizi yorgun hissediyorsanız uyku apneniz olabilir.    

Uyku apnesinin iki ana türü vardır:

  • Tıkayıcı uyku apnesi, boğaz kaslarının gevşemesi sonucu ortaya çıkan daha yaygın bir türdür.
  • Merkezi uyku apnesi, beynin solunumu kontroleden kaslara doğru sinyaller göndermemesi sonucunda ortaya çıkar.

Ayrıca, bazı kişilerde her iki uyku apnesinin birleşimi olan kompleks uyku apnesi görülür.

Sizde uyku apnesi olabileceğini düşünüyorsanız doktorunuz ile görüşün. Kalp problemlerinin ve diğer sağlık sorunlarının önlenmesi için tedavi şarttır.

Belirtileri

Belirtileri

Tıkayıcı ve merkezi uyku apnelerinin belirtileri benzeşebilir ve bu da bazen uyku apnesinin türünün belirlenmesini güçleştirir. Tıkayıcı ve merkezi uyku apnelerinin en yaygın görülen belirtileri şunlardır:

  • Gün boyunca aşırı uyku hali (hipersomnia)
  • Tıkayıcı uyku apnesinde daha sık olarak görülen güçlü horlamalar
  • Uyku esnasında nefes alıp verişin defalarca durup tekrar başlaması
  • Merkezi uyku apnesinde daha sık görülen nefes darlığı ile birlikte ani uyanmalar
  • Ağız kuruluğu veya boğaz ağrılarıyla uyanma
  • Sabahları baş ağrısı
  • Uyanık kalmada güçlük (uykusuzluk)

Tıbbi yardım gerektiren durumlar

Siz veya partneriniz özellikle aşağıdaki uyku apnesi belirtilerini gözlemlerseniz bir uzmana danışın. Bu belirtiler:    

  • Diğer kişilerin uykusunu bölecek kadar güçlü horlama
  • Uyku esnasında uyanmanıza neden olan nefes darlığı
  • Uyku esnasında nefesin gidip gelmesi
  • Gün boyunca çalışırken, televizyon izlerken veya araba kullanırken uykuya dalmanıza neden olabilecek aşırı uyku hali

Birçok kişi horlamayı ciddi olabilecek bir rahatsızlığın belirtisi olarak görmez ve uyku apnesi bulunan herkes horlamayabilir; fakat özellikle sessizlik periyotları ile bölünen horlamalar ile karşılaşıyorsanız, mutlaka doktorunuza danışın. 

Kronik yorgunluk, uyku hali ve hırçınlığa neden olan uyku problemleri yaşıyorsanız bir doktora danışın. Gün boyunca aşırı uyku hali narkolepsi gibi diğer sağlık sorunlarına bağlı olabilir.

Sebepleri

Nedenleri

Tıkayıcı uyku apnesinin nedenleri

Tıkayıcı uyku apnesi, boğaz gerisindeki kasların gevşemesi sonucu ortaya çıkar. Bu kaslar yumuşak plakayı, yumuşak plaktan sarkan üçgen dokuyu (küçükdil), bademcikleri ve dili destekler.

Kaslar gevşediğinde, nefes alırken havayolunuz daralır veya tıkanır ve nefes alıp verme kısa bir süre için durur. Bu durum kanınızdaki oksijen seviyesinin düşmesine neden olabilir. Beyin bu nefes alamamayı fark eder ve havayolunuzu tekrar açabilmeniz için sizi kısa bir süreliğine uykunuzdan uyandırır. Bu uyanma oldukça kısa süreli olduğundan kişi bunu hatırlamaz.

Nadir olarak görülse de, bir veya iki derin nefes ile çabuk düzelen kısa süreli nefes darlığı ile uyanabilirsiniz. Bu esnada horultu, tıkanma veya güçlükle soluma sesi çıkartabilirsiniz. Bu düzen tüm gece boyunca bir saat içerisinde 5 ile 30 arası veya daha fazla tekrarlanabilir. Bu uyku bölünmeleri kişinin istediği gibi derin, dinlendirici bir uyku uyumasını engeller ve kişinin gün boyunca uykulu hissetmesine neden olabilir.   

Tıkayıcı uyku apnesi bulunan kişiler uykularının bölündüğünün farkında olamayabilirler. Aslında bu tür uyku apnesi problemi bulunan birçok kişi gece iyi uyuduklarını düşünür.

Merkezi uyku apnesinin nedenleri

Daha az görülen bir uyku apnesi olan merkezi uyku apnesi beynin solunumu kontroledenkaslara sinyal göndermede başarısız olması halinde ortaya çıkar. Kişi nefes darlığı ile uyanabilir veya uykuya dalmakta veya uzun süre uyumakta zorluk çekebilir. Tıkayıcı uyku apnesinde olduğu gibi horlama ve gün boyunca uyku hali görülebilir. Merkezi uyku apnesinin nedeni en yaygın olarak kalp rahatsızlıkları ve daha az yaygın olarak inmedir. Merkezi uyku apnesi bulunan kişilerin gece boyunca uyandıklarını hatırlama ihtimalleri tıkayıcı uyku apnesi olan kişilere oranla daha yüksektir.

Kompleks uyku apnesinin nedenleri

Kompleks uyku apnesi bulunan kişilerde tıkayıcı uyku apnesi olan kişilerde olduğu gibi üst havayolu tıkanıklığı vardır; fakat ayrıca bu kişilerde nefes alıp verme ritimlerinde bozukluk ve nefes alıp vermenin sık olarak durması da gözlemlenir.

Risk Faktörleri

Risk faktörleri

Uyku apnesi genç veya yaşlılarda, erkek veya kadınlarda görülebilir. Ayrıca uyku apnesi çocuklarda da görülebilir. Buna karşın bazı faktörler uyku apnesi riskini arttırır.

Tıkayıcı uyku apnesi  risk faktörleri

  • Aşırı kilo. Üst havayolu çevresinde yağ birikimi nefes alıp vermeyi engelleyebilir. Buna karşın, uyku apnesi olan herkes aşırı kilolu değildir. Zayıf kişilerde de uyku apnesi görülebilir.
  • Boyun çevresinin büyüklüğü. Boyun çevreniz 43 cm’den büyük ise tıkayıcı uyku apnesi riski atar. Bunun nedeni kalın boynun havayolunu tıkayabilmesidir ve bu durum aşırı kilonun habercisi olabilir.
  • Yüksek kan basıncı (hipertansiyon). Uyku apnesi hipertansiyon sorunu olan kişilerde daha yaygın olarak görülür.
  • Dar havayolu. Havayolunuz kalıtsal olarak dar olabilir veya bademcik ve geniz etleriniz büyümüş olabilir. Bu da havayolunuzun tıkanmasına yol açabilir.
  • Erkek olmak. Uyku apnesinin görülme riski erkeklerde iki kat daha fazladır. Buna karşın kadınlarda aşırı kilo ve menopoz halinde uyku apnesi riski artış gösterir.
  • İlerleyen yaş. Uyku apnesi 65 yaşın üzerindeki kişilerde 2 veya 3 kat daha fazla görülür.
  • Aile geçmişi. Ailenizde uyku apnesi sorunu olan birisi varsa sizde de uyku apnesi riski artış gösterebilir.
  • Alkol, sakinleştirici veya yatıştırıcı kullanımı. Bu maddeler boğazdaki kasları gevşetir.
  • Sigara. Tıkayıcı uyku apnesinin oluşma riski sigara içenlerde içmeyenlere oranla 3 kat daha fazladır. Sigara üst solunum yollarında iltihaplanma ve su tutulmasının sıklığını arttırır. Bu risk sigaranın bırakılmasının ardından düşebilir. 
  • Uzun süre oturma. Çalışmalar, gün boyunca uzun süre oturmanın, bacaklarda biriken suyun gece uzandığınız zaman üst bölgelere doğru ilerlemesine neden olduğunu ileri sürmektedir. Bu, havayolu kanallarını kapatır ve tıkayıcı uyku apnesi riskini arttırır.

Merkezi uyku apnesi risk faktörleri

  • Erkek olmak. Erkeklerde merkezi uyku apnesinin görülme olasılığı daha fazladır.
  • İlerleyen yaş. Özellikle diğer sağlık sorunları da bulunan 65 yaş üzerindeki kişilerde merkezi uyku apnesi riski daha fazladır.
  • Kalp rahatsızlıkları. Atrium kasılma veya kalp yetmezliği olan kişilerde merkezi uyku apnesi riski daha fazladır.
  • İnme veya beyin tümörü. Bu sağlık durumları beynin solunumu düzenleme yeteneğini bozabilir.

Kompleks uyku apnesi 

Tıkayıcı ve merkezi uyku apneleri içerisinde yer alan risk faktörleri kompleks uyku apnesi için de geçerlidir. Ayrıca, kompleks uyku apnesi kalp rahatsızlıkları olan kişiler arasında daha yaygın olabilir.

Komplikasyonları

Neden olduğu sağlık sorunları

Uyku apnesi ciddi bir sağlık durumudur ve aşağıdaki sorunları beraberinde getirebilir:

  • Kalp-damar problemleri. Uyku apnesi esnasında görülen kandaki oksijen seviyesindeki ani düşüş, kap basıncını arttırır ve kalp-damar sistemini zorlar.  Tıkayıcı uyku apnesi sorununuz varsa, yüksekkan basıncı (hipertansiyon) riskiniz 2 veya 3 kat artış gösterebilir. Uyku apnesinin ciddiyeti ne kadar artarsa, yüksekkan basıncı riski de o kadar artar. Buna karşın, tıkayıcı uyku apnesi yüksekkan basıncınız olsun veya olmasın inme riskinizi yine de arttırır.Eğer tıkayıcı uyku apnesine neden olan bir kalp rahatsızlığınız varsa, bu düşükkan basıncı nöbetleri (hipoksia or hipoksemia) kardiyak olaya bağlı ani ölümlere neden olabilir. Çalışmalar ayrıca tıkayıcı uyku apnesinin atrium kasılma, kalp yetmezliği ve diğer kas rahatsızlıkları riskini arttırdığını göstermiştir.

Bunun tam tersine merkezi uyku apnesi genellikle kalp rahatsızlıklarının nedeni değil sonucudur.

  • Gün içerisinde yorgunluk. Gece boyunca uyku apnesinin neden olduğu uyanmalar normal ve sağlıklı bir uykuyu imkânsızlaştırır. Uyku apnesi sorunu olan kişiler çoğu kez gün boyunca uyku hali, yorgunluk ve hırçınlık gibi belirtiler ile karşılaşır. Ayrıca konsantrasyon güçlüğü çekebilir ve çalışırken, televizyon izlerken ve hatta araba kullanırken aniden uyuya kalabilirsiniz. Kendinizi hırçın, bunalımda veya depresyonda hissedebilirsiniz. Uyku apnesi olan çocuk ve gençler okulda başarısız olabilir veya davranış problemleri yaşayabilir.
  • İlaç tedavileri ve cerrahi müdahalenin neden olduğu sağlık sorunları. Tıkayıcı uyku apnesi, bazı tedaviler ve genel anestezi esnasında endişeye neden olabilir. Uyku apnesi bulunan kişiler önemli cerrahi müdahaleler sırasında daha fazla komplikasyon ile karşılaşabilir; çünkü bu kişiler özellikle yatıştırıldıklarında ve sırt üstü yattıklarında solunum problemlerine daha yatkındır. Ameliyattan önce, doktorunuza uyku apnesi sorununuz olduğunu ve tedavi yöntemini bildirin. Teşhis edilmeyen uyku apnesi bu durumlarda özellikle risk taşır.
  • Uykusuz kalan partnerler. Güçlü horlama çevrenizdeki kişilerin dinlendirici bir uyku uyumasını engelleyebilir ve ilişkileri bozabilir. Partnerlerden birisinin uyuyabilmek için evdeki başka bir odaya veya kata gitmesi nadir olarak görülen bir durum değildir. Horlayan kişiler ile aynı yatağı paylaşan birçok partner de uykusuz kalabilir.  .

Uyku apnesi olan kişiler, hafıza sorunlarından, sabah baş ağrılarından, ruh hali değişikliklerinden veya depresyon hissinden, gece sürekli olarak idrara çıkma ihtiyacından (noktüri) ve cinsel iktidarsızlıktan şikâyet ederler. Gastroözofageal reflü  hastalığı uyku apnesi olan kişilerde daha yaygın olabilir. Tedavi edilmeyen uyku apnesi olan çocuklar hiperaktif olabilirler ve bu çocuklara dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu teşhisi konabilir.

Muayenesi

Doktorunuz ile randevuya hazırlanırken

Uyku apneniz olduğundan şüpheleniyorsanız, ilk olarak aile hekiminize veya pratisyen bir hekime danışın. Bununla birlikte doktorunuzu randevu için aradığınızda uyku rahatsızlıklarının tedavisinde uzman bir doktora yönlendirilebilirsiniz.

Doktorunuz ile ilk randevunuzda konuşulması gereken birçok konu olacağından randevuya hazırlıklı gelmeniz iyi olacaktır. İşte randevuya hazırlanmanıza yardımcı olacak bazı bilgiler ve doktorunuzun size yöneltebileceği sorular.

Randevudan önce yapabilecekleriniz

  • Randevu öncesi kısıtlamalardan haberdar olun.  Randevu alırken, doktorunuza kalori alımını azaltmak gibi randevudan önce yapabileceğiniz bir şey olup olmadığını sorun.
  • Gözlemlediğiniz belirtileri yazın. Bu listeye uyku apnesi belirtilerinin dışında gözlemlediğiniz belirtileri de ekleyin.
  • Temel kişisel bilgilerinizi yazın. Bunlara büyük stres olaylarını ve son zamanlarda yaşamınızda gerçekleşen önemli değişiklikleri de ekleyin.
  • Kullandığınız ilaçları liste yapın. Bu listeye aldığınız vitamin ve takviyeleri de ekleyin.
  • Bir yakınınızdan sizinle gelmesini isteyin. Bazen randevu esnasında size verilen bilgilerin hepsini aklınızda tutmanız zor olabilir. Size eşlik edecek kişi atladığınız veya unuttuğunuz şeyleri hatırlatabilir. Ayrıca partneriniz belirtilerinizi sizden daha iyi bilebileceği için doktorunuza yardımcı olabilir.
  • Sorular not alın. Doktorunuza sorabileceğiniz soruları önceden bir yere not alın.

Doktorunuzla geçireceğiniz vakit sınırlı olacağından bu zamanı en iyi şekilde kullanabilmek için doktorunuza sorabileceğiniz sorunların bir listesini yapın. Sorularınızı en önemlilerinden başlayarak sıralayın. Uyku apnesine ilişkin olarak doktorunuza sorabileceğiniz temel sorunlardan bazıları şunlardır: 

  • Belirtilerin nedeni ne olabilir?
  • Belirtilerimin başka ne gibi nedenleri olabilir?
  • Ne tür testlere ihtiyacım var?
  • Bu durum geçici mi yoksa uzun süreli mi?
  • İzlenmesi gereken en iyi yöntem nedir?
  • Bana önerdiğiniz birincil yaklaşımın alternatifleri var mı?
  • Bazı diğer sağlık sorunlarım da var. Hepsini birden nasıl kontrol altında tutabilirim?
  • Uymam gereken herhangi bir kısıtlama var mı?
  • Bir uzmana danışmalı mıyım? Maliyet ne kadar olacaktır ve sigortam bu masrafları karşılar mı?

 

  • Bana yazdığınız ilaçlara alternatif ilaçlar var mı?
  • Bana verebileceğiniz broşür veya yazılı bir materyal var mı? Hangi internet sitelerinden bilgi alabilirim?

Doktorunuza sormak üzere hazırladığınız bu soruların yanı sıra randevu sırasında size anlatılanları anlamadığınızda kesinlikle soru sormaktan çekinmeyin.

Doktorunuzun size sorabileceği sorular

Doktorunuzun yönelteceği bazı sorular şunlardır:

  • Belirtileri ilk ne zaman gözlemlemeye başladınız?
  • Belirtiler düzenli olarak mı yoksa ara sıra mı ortaya çıkıyor?
  • Belirtilerinizin ciddiyeti nedir?
  • Belirtilerinizin azalmasına yardımcı şeyler var mı?
  • Belirtilerinizin kötüleşmesine neden olan bir şey var mı?

Randevuya kadar yapabilecekleriniz

  • Yan üstü uyumayı deneyin.  Uyku apnelerinin çoğu türü yan üstü yatıldığında hafifler.
  • Yatmadan önce alkolden kaçının. Alkol tıkayıcı ve kompleks uyku apnesini kötüleştirir.
  • Uykulu iseniz araba kullanmaktan kaçının. Uyku apnesi sorununuz varsa, anormal bir şekilde uykulu olabilirsiniz ve bu durumda motorlu taşıt kullanmak riskli olabilir. Böyle zamanlarda yakın bir arkadaşınız veya aile bireylerinden birisi size hissettiğinizden daha uykulu göründüğünüzü söyleyebilir.Eğer doğruysa, araba kullanmaktan kaçının.

Testleri

Teşhis 

Doktorunuz belirtilerinize bağlı olarak bir değerlendirme yaparak sizi bir uyku rahatsızlıkları merkezine gönderebilir. Burada bir uyku rahatsızlıkları uzmanı daha fazla incelemeye ihtiyacınız olup olmadığını belirler. Bu incelemeler genellikle gece uyku boyunca kişinin solunumunun ve diğer vücut fonksiyonlarının gözlemlenmesini içerir.  Uyku apnesinin saptanmasında kullanılan testler şunlardır:

  • Gece gözlemi (gece polisomnografisi). Bu test esnasında gece uyurken kalp, akciğer, beyin faaliyetleri, solunum düzeni, kol ve bacak hareketleri ve kandaki oksijen seviyesini gözlemleyen bir alete bağlanırsınız.
  • Taşınabilir görüntüleme aletleri. Bazı durumlarda doktorunuz uyku apnesinin teşhisi için size evde uygulayabileceğiniz testler verebilir. Bu testler genellikle kalp atışlarınızı, kandaki oksijen seviyenizi, hava akışını ve nefes alıp verme düzenini gözlemler. Eğer uyku apnesi probleminiz varsa, testler apneler süresince kandaki oksijen seviyesinde düşüş ve uyanmanın ardından oksijen seviyesinde ani artış gösterecektir. Sonuçlar anormalse, doktorunuz daha fazla test uygulamadan bazı terapiler önerebilir. Taşınabilir görüntüleme aletleri, tüm uyku apnesi vakalarının tespit edemez. Bu nedenle doktorunuz ilk test sonuçları normal olsa dahi, polisomnogram önerebilir.  

Tıkayıcı uyku apnesi sorununuz varsa, doktorunuz, burun ve boğaz tıkanıkları riskini ortadan kaldırmak için sizi kulak-burun-boğaz uzmanına yönlendirebilir. Merkezi uyku apnesinin nedenlerinin saptanması için bir kalp uzmanı (kardiyolog) veya sinir sistemi uzmanının (nörolog) değerlendirme yapması gerekebilir. 

Tedavisi

Tedavi yöntemleri ve ilaçlar

Hafif uyku apnesi vakaları için doktorunuz kilo verme veya sigarayı bırakma gibi bazı yaşam tarzı değişikliklerini önerebilir.Eğerbu önlemler belirtilerinizi iyileştirmezse veya uyku apneniz orta derecede veya şiddetli ise bazı tedavi seçenekleri mevcuttur. Bazı aletler, tıkanan havayolunu açmaya yardımcı olabilir. Bazı durumlarda ise ameliyat gerekli olabilir.

Tıkayıcı uyku apnesine karşı tedavi yöntemleri şunlardır:

Terapiler

  • Sürekli pozitif havayolu basıncı. Uyku apnesi sorununuz orta şiddetli veya şiddetliyse hava basıncı veren ve uyurken burnunuzun üzerine takılan bir maskeye bağlı olan bir makineden faydalanabilirsiniz. Sürekli pozitif havayolu basıncı ile verilen hava basıncı çevredeki havadan daha büyüktür ve apne ile horlamayı önleyerek sadece üst solunum yolu açık tutmaya yeterli hava basıncını sağlar.  

Sürekli pozitif havayolu basıncı, uyku apnesi tedavisinde tercih edilen bir yöntemdir. Buna karşın bazı kişiler bu tedavi yöntemini sıkıcı ve rahatsızlık verici bulabilir. Biraz alıştırma ile birçok kişi daha rahat ve yerine tam oturan bir maske için bantların gerginliğini ayarlamayı öğrenmektedir. Size uygun bir maskeyi bulmak için birkaç farklı maske denemeniz gerekebilir. Bazı kişiler sürekli pozitif hava basıncı ile birlikte nem aygıtı da kullanmaktadır.   

Sorunlar yaşamanız halinde sürekli pozitif havayolu basıncı aletini hemen bırakmayın. Kendinizi daha rahat hissetmeniz için bazı değişikliklerin yapılmasına ilişkin olarak doktorunuzla görüşün. Ayrıca, tedaviye rağmen horlama devam ediyorsa veya tekrar başlarsa doktorun ile irtibata geçin. Kilonuzun değişmesi halinde basınç ayarlarının değiştirilmesi gerekebilir. 

  • Ayarlanabilir havayolu basınç aletleri. Sürekli pozitif havayolu basıncı sizin için sorun olmaya devam ederse, siz uyurken otomatik olarak ayarlanan farklı bir havayolu basınç aletini kullanabilirsiniz. Örneğin, iki seviyeli pozitif havayolu basıncını deneyebilirsiniz. Bu alet nefes alınırken daha fazla basınç sağlar ve bu basınç nefes verilirken azaltır.
  • Oral aletler. Diğer bir seçenek boğazınızı açık tutmaya yönelik oral aletler kullanmaktır. Sürekli pozitif havayolu basıncı oral aletlere oranla daha etkilidir; fakat oral aletlerin kullanımı daha kolay olabilir. Bazı aletler, çenenizi öne alarak ağzınızı açmak için tasarlanmıştır. Bu sayede bazen horlama ve hafif tıkayıcı uyku apnesi hafifleştirilebilir. 

Bu aletlerin bazıları diş hekimlerince size sağlanabilir. Sizin için uygun ağızlığı bulmana kadar farklı ağızlıklar deneyebilirsiniz. Sizin için uygun aleti bulduğunuzda, ağızlıkların durumunu ve belirtileri değerlendirmek için diş doktorunuzu ilk yıl içerisinde en az altı ayda bir ve ardından yılda bir görmeniz gerekir.

Cerrahi müdahaleler

Uyku apnesine karşı cerrahi müdahalenin amacı, titreşerek horlamaya neden olan veya üst solunum yollarını tıkayarak uyku apnesine neden olan burun veya boğazdaki fazla dokunun alınmasıdır. Cerrahi müdahale seçenekleri şunlardır: 

  • Uvulopalatofaringoplasti. Bu prosedür esnasında, doktorunuz ağız arkasındaki ve boğazınızın üst kısmındaki dokuyu alır. Bademcik ve geniz etleri de bu prosedür ile alınır. Bu cerrahi müdahale türü, boğazdaki yapının titreşerek horlamaya neden olmasını önleyebilir. Buna karşın, bu müdahale uyku apnesi tedavisinde fazla başarılı olmayabilir. Bunun nedeni boğazın gerisinde kalan dokuların hala havayolunu tıkayabilmesidir. Uvulopalatofaringoplasti genellikle hastanelerde uygulanır ve genel anestezi gerektirir.
  • Maksillomandibuler advansman. Bu prosedür ile çeneniz yüz kemiklerinden ayrılır. Bu sayede dil ile yumuşak plak arasındaki boşluk genişler ve engeller azalır. Bu prosedür, oral bir cerrah ve bir ortodontistin işbirliğini gerektirebilir ve bazen başka bir prosedür ile birlikte uygulanması başarı ihtimalini arttırabilir.
  • Trakeostomi.Eğer diğer tedavi yöntemleri başarılı olmazsa ve uyku apnesi probleminiz ciddi ve yaşamı tehdit edici boyutlardaysa, bu operasyona ihtiyacınız olabilir. Bu prosedürde cerrahınız boynunuzda bir delik açar ve nefes aldığınız bölgeye metal veya plastik bir boru takar. Gün boyunca bu açıklık kapalı tutulur ve geceleri havanın boğazdaki tıkalı hava yolunun yanından geçerek akciğerlere ulaşmasını sağlamak için açık bırakılır. 

Lazer yardımı ile (lazer destekli uvulopalatoplasti) veya radyofrekans enerjisi ile (radyofrekans ablasyonu) boğaz gerisindeki dokuların alınması doktorların bazen horlama tedavisinde kullandığı yöntemlerdendir. Bu yöntemler bazen diğer tedavi yöntemleri ile birlikte kullanılabilir. Bununla birlikte genellikle bu yöntemlerin tıkayıcı uyku apnesi tedavisinde tek başına uygulanmaları önerilmemektedir.   

Solunum yollarını temizleyerek veya genişleterek horlamayı azaltmaya yardımcı ve uyku apnesi tedavisine katkı sağlayan diğer cerrahi müdahaleler şunlardır:

  • Poliplerin cerrahi müdahale ile alınması veya burun delikleri arasındaki çarpıklıkların cerrahi müdahale ile düzeltilmesi (burun septumlarında sapma)
  • Büyüyen bademcik ve geniz etlerinin cerrahi müdahale ile alınması

Merkezi uyku apnesine karşı tedavi yöntemleri şunlardır:

Terapiler

  • İlgili sağlık sorunlarının tedavisi. Merkezi uyku apnesinin muhtemel nedenleri arasında kalp veya sinir-kas rahatsızlıkları yer alır ve bu sağlık sorunlarının tedavisi uyku apnesinin iyileştirilmesine yardımcı olabilir. Örneğin kalp yetmezliği için uygun bir tedavi yöntemi merkezi uyku apnesini ortadan kaldırabilir.
  • Oksijen ilavesi. Uyurken ilave oksijen kullanımı, merkezi uyku apnesi problemi olan kişiler için faydalı olabilir. Akciğerlerinize oksijen pompalayacak farklı aletler mevcuttur.
  • Sürekli pozitif hava yolu basıncı. Tıkayıcı uyku apnesinin tedavisinde de kullanılan bu yöntem uyurken burnunuza bir maske takmanızı gerektirir. Solunumun hava göndererek çökmesini engelleyen bu maske, ufak bir pompaya bağlıdır. Sürekli pozitif hava yolu basıncı horlamayı ortadan kaldırabilir ve uyku apnesini önleyebilir. Tıkayıcı uyku apnesinde olduğu gibi maskenin sadece tarif edildiği şekilde kullanılması gerekir.Eğer maske size rahatsızlık veriyorsa veya basınç fazla ise gerekli ayarlamaların yapılması için doktorunuzla görüşün. 
  • İki seviyeli pozitif hava yolu basıncı (bilevel PAP). Üst hava yoluna düzenli ve devamlı basınç sağlayan sürekli pozitif hava yolu basıncının aksine iki seviyeli pozitif hava basıncı nefes aldığınızda daha yüksek bir basınç sağlar. Bu basınç nefes verirken düşer. Bu tedavinin amacı merkezi uyku apnesinin neden olduğu güçsüz solunum düzenini geliştirmektir. Bazı iki seviyeli pozitif hava basıncı aletleri belli bir süre içerisinde nefes almadığınız takdirde otomatik olarak solunum sağlayacak şekilde ayarlanabilir.
  • Uyarlamalı servo-havalandırma. Bu alet normal solunum düzenini gözlemler ve bu bilgileri dahili bilgisayarda saklar. Uykuya dalmanızın ardından makine solunumunuzu düzene sokmak için basınç uykular ve solunum duraklamalarını önler. Uyarlamalı servo-havalandırma, merkezi uyku apnesi tedavisinde sürekli pozitif havayolu basıncına oranla daha başarılı bir yöntemdir.  

Bu tedavilerin yanı sıra implant gibi farklı uyku apnesi tedavileri hakkında bilgi edinebilirsiniz. Bazı tıbbi aletler ve işlemler onay almış olsa da bunların faydaları konusunda yeterli yayın bulunmamaktadır ve bu yöntemler genellikle tek terapi yöntemi olarak önerilmemektedir. .

Yaşam Tarzı

Yaşam tarzı ve doğal tedaviler

Birçok durumda, tıkayıcı uyku apnesi ve merkezi uyku apnesi ile baş etmenin en uygun kişinin kendi kendisine bakım uygulamasıdır (öz-bakım). Aşağıdaki önerileri deneyebilirsiniz: 

  • Fazla kilolarınızdan kurtulun. Az miktarda bir kilo kaybı bile boğazdaki daralmaları hafifletebilir. Uyku apnesi, bazı durumlarda sağlıklı kilonun geri kazanılması ile iyileştirilebilir.Eğer kilo vermek için bir program uygulamıyorsanız, sizin için en uygun kilo verme yöntemlerine ilişkin olarak doktorunuzla görüşün.
  • Alkolden ve sakinleştirici, uyku hapları gibi bazı ilaçlardan uzak durun. Bu maddeler boğazın gerisindeki kasları gevşetir ve böylece nefes alıp verme engellenir.
  • Sırt üstü uyumak yerine yan veya yüz üstü uyuyun. Sırt üstü uyumak dilin ve yumuşak plağın boğazın arka tarafında doğru ilerlemesine ve havayolunu tıkamasına neden olabilir. Sırt üstü uyumayı engellemek için pijama üstünüzün arka tarafına bir tenis topu koyun.
  • Gece burun yollarınızı açık tutun. Burun yollarının açılması için tuzlu bir burun spreyi kullanın. Burun tıkanıklığı açıcı ilaçlar veya antihistamin kullanımı ile ilgili olarak doktorunuzla görüşün. Bu ilaçlar genellikle kısa süreli kullanım için önerilir.  

Alternatif Tıp

Alternatif tedavi

Uyku apnesi için birçok alternatif tedavi üzerinde yeterince çalışma bulunmamaktadır. Akupunktur bazı faydalar göstermiştir; fakat bu konuda daha fazla çalışmaya ihtiyaç duyulmaktadır. Standart tedaviler ile birlikte kullanılabilen akupunktur, bu tedavilerin yerini almamalıdır. Düşündüğünüz alternatif tedavi ile ilgili olarak doktorunuzla görüşün. 

Prof. Dr. Kaan AYDOS

HOCAM KÖK HÜCREDE CANLI SPERM VAR AMA DURAKLAMA VAR NE YAPMAMIZ GEREK... devamı