Gülerken, aksırırken öksürürken, yürürken, egzersiz yaparken, otururken meydana gelebilen bu sorun günlük işler sırasında istemsiz olarak idrar kaçırma olarak tanımlanıyor. İstemsiz idrar kaçırma hastalara günlük hayatlarında büyük zorluklara neden olabilmekte ve hayatı zorlaştırmaktadır.                                                                       

Tedavi seçeneklerine bir göz atarsak,

Kegel egzersizleri

Kegel egzersizleri denilen egzersizlerle cerrahi operasyona gerek kalmadan bu rahatsızlık büyük ölçüde engellenebilmektedir. Kegel egzersizini yaparken önemli olan doğru kasları çalıştırabilmektir. Bu kaslar idrar yaparken idrar akımını kesen veya gaz çıkarılmasını engelleyen kaslardır.


Her yerde yapılabilen ve yapılması oldukça kolay olan bu egzersizler kasların sanki idrarı kesmek istercesine belli bir süre kasılmasını ve sonra gevşetilmesini sağlar. 10 ile 20 kere tekrarlanan bu egzersizlerde dikkat edilmesi gereken en önemli konunun pelvis kasları kasılırken karın ve bacak kaslarının gevşek olmasıdır. Burada pelvis taban kasları güçlendikçe, egzersiz sırasında çeşitli vajinal ağırlıkları da kullanılabilmektedir.


Doktor denetiminde yapılmalı


Acil idrar hissi geldiğinde kegel egzersizleri yardımıyla mesanenin kasıcı kasları gevşetilerek idrar hissinin ortadan kalkmasının mümkün olmaktadır. Mesane kapasitesi göz önüne alınarak aşama aşama idrar tutma süresi uzatılır. Ancak egzersiz sürelerini ve ağırlıklarını doktorlar belirlemelidir.

İdrar kaçırma sorunundan kurtulmak için yaşam tarzında yapılan değişikler de yardımcı rol oynamaktadır. Sigarayı bırakmak, kilo vermek, kafeinli içecekleri ve alkolü azaltmak, bazı besinlerden uzak durmak idrar kaçırma sorunundan kurtulmada yardımcı rol oynar. Ayrıca alınan sıvıların belli durumlarda veya gece kısıtlanması, sıvı alımının belirli saatlerde bir plan çerçevesinde ayarlanması da gerekebilir. Bunların tümü diğer tedavi yöntemlerine yardımcı olmaktadır.

Diğer tedavi seçenekleri

Biofeedback: Bu teknikte pelvik taban kaslarının doğru şekilde kasılabilmesi için bilgisayardan yararlanılır. Vajena veya makata yerleştirilen bir cihaz yardımıyla, kasılma esnasındaki sinyaller bilgisayar monitöründe görülür. Hasta doğru veya yanlış kasılmaları izleyerek öğrenir.


Elektrikli uyarma: Vajena yerleştirilen cihazlar yardımıyla zayıflamış olan pelvik taban kaslarına zayıf elektrik akımı gönderilerek bu kasların güçlenmesi sağlanır. Ağrısız ve kolay bir tedavidir.


Temiz aralıklı kateterizasyon: Mesane felçlerinde uygulanan, idrar torbasını belirli aralıklarla bir tüp yardımıyla boşaltma yöntemidir. İdrar torbasını tam boşaltamayan hastalarda kronik enfeksiyonlardan korunmak amacıyla da başvurulur.


İlaç Tedavisi:Çeşitli ilaçlar yardımıyla mesane kasları gevşetilerek, mesane kasılmaları ortadan kaldırılır ve mesane kapasitesi arttırılır. Böylece acil idrar hissi ve yetiştirememe tarzındaki idrar kaçırma önlenmeye çalışılır.


Bu ilaçlar:

Diğer bir grup ilaçlar yardımıyla da üretra ve mesane boynundaki kaslar kasılmak suretiyle güçlendirilir ve stresle ( öksürme hapşırma vs.) idrar kaçırma ortadan kaldırılmaya çalışılır.


Ayrıca topikal veya sistemik östrojenlerle de idrar borusu, mesane ve vajenin adale tonusu artırılarak idrar kaçırma azaltılabilir.


Bütün bu ilaçların etkileri kişiden kişiye değiştiği için doz ayarlanması gerekmektedir. Ayrıca kullanan hastalarda farklı yan etkiler oluşabildiği için bu ilaçları doktor kontrolünde kullanmak ve etkilerinin görülebilmesi için sabırlı olmak gerekmektedir.


Cerrahi Tedavi:


Diğer tedavi seçeneklerinin etkisiz kaldığı stresle idrar kaçırma (öksürme, hapşırma, gülme, aktivitede bulunma vb.) durumlarında uygulanan en etkin yöntemdir. Başarı şansı kişiye ve seçilen yönteme göre % 75 ile % 95 arasındadır.

Ameliyat ya karın açılarak veya vajinal yoldan yapılır. Bazen her iki yoldan yapmak gerekebilir. Ameliyat sırasında idrar torbasının boynuna ve idrar borusuna destek sağlanarak, bu organlar orijinal yerlerine yerleştirilirler. Böylece idrar borusu stres halinde kapalı kalır. Bazen idrar borusu sfinkterine baskı sağlayacak bir ek doku koymak gerekebilir.


Son yıllarda geliştirilen TVT  (tension-free vajinal tape ) yöntemiyle % 95’e varan başarılar elde edilmiştir. Nispeten basit bir teknik olan TVT de idrar borunun ortasına stres anında kapalı kalmasını sağlayacak bir band yerleştirilir. Hasta aynı gün veya ertesi gün sondasız olarak eve gönderilir. Gerekirse lokal anestezi ile de yapılabilecek bu yöntemden 3-4 gün sonra hastalar normal yaşantılarına dönerler.


Ameliyatın başarısını arttırmak için hastalara sigarayı bırakması, kilo vermesi, kabız olmaması, çok yoğun öksürmemesi ve bir süre ağır kaldırmaması önerilir. Ameliyatın kanama, enfeksiyon gibi nadir görülen minör komplikasyonları olabilir.


Üretra (İdrar Borusu) çevresine enjeksiyonlar:Ameliyattan yarar göremeyen veya ameliyat olamayacak hastalara uygulanan bu yöntemde idrar borusun çevresine lokal anestezi altında üretrayı şişirerek, kapalı tutacak çeşitli maddeler enjekte edilir. Bunlar kollagen, polytef veya makroplasti adını alan farklı protein veya kimyasal yapıda maddelerdir. Birkaç kez uygulama yapmak gerekebilir. Başarışansı % 50 -70 arasındadır.


Botoks enjeksiyonları:Çok yeni olan bu yöntemde mesane adalesinebotulinum toksini enjekte edilerek mesanenin kasıcı kaslarında geçici gevşeme sağlanır, böylece acil idrar hissi ve yetiştirememe tarzındaki idrar kaçırma tedavi edilmeye çalışılır. Henüz araştırma amacıyla kullanılan bu yöntem ilerisi için umut vaat etmektedir.


Op.Dr. Burcu Kardaş Arslan


Prof. Dr. Erhun EYÜBOĞLU

Merhaba hocam, bende bir süredir gaz kaçırma sıkıntım var. Doktora gitmeye utanır çekinir oldum. Bir ortamda duramaz oldum güvensizlik oluştu. İnterne... devamı