Nedir

Nedir?

Bağımlı kişilik bozukluğu, kaygı kişilik bozukluğu adı verilen bir grup sağlık bozukluğundan bir tanesidir.

Bağımlı kişilik bozukluğu en sık teşhis edilen kişilik bozukluklarından biridir. Hastalık erkek ve kadınlarda eşit şekilde ortaya çıkar, genellikle yetişkinlik döneminin ortalarında görülür.

Belirtiler

Belirtiler

Bağımlı kişilik bozukluğu olan kişiler, başka kişilere duygusal açıdan bağımlı olur ve onları memnun etmek için büyük çaba harcarlar. Bağımlı kişilik bozukluğu olan kişiler muhtaç, edilgen, bağımlı davranışlara eğimlidir ve ayrılık korkusu yaşar. Bu kişilik bozukluğunun diğer yaygın özellikleriyse şu şekildedir:

  • Günlük kararlar dahil başkalarının tavsiyesi ve onayı olmadan karar verme kabiliyetsizliği
  • Kişisel sorumluluklardan kaçma; bağımsız işlev gerektiren ve sorumluluk gerektiren işlerden kaçma
  • Yoğun terk edilme korkusu, ilişki bittiğinde perişanlık ve çaresizlik hissi; bağımlı kişilik bozukluğu olan kişi genellikle bir ilişki bittiğinde hemen başka bir ilişkiye girer.
  • Eleştiriye karşı aşırı hassasiyet
  • Kendilerine bakamayacakları inancı dâhil olmak özere kötümserlik ve özgüven eksikliği
  • Destek ve onay kaybetme korkusuyla başka kişilerin fikirlerine karşı çıkmaktan kaçınma
  • Projelere başlama kabiliyetsizliği
  • Yalnız kalmada güçlük
  • Diğer kişilerin kötü davranışlarını ve istismarını kaldırmaya karşı istek
  • Kendi bakıcılarının ihtiyaçlarının kendi ihtiyaçlarının önüne koyma
  • Saf olma eğilimi ve fantezi dünyasında yaşama

Sebepler

Sebepler

Bağımlı kişilik bozukluğunun nedeni tam bilinmese de hem biyolojik hem de gelişimsel faktörleri içerdiği oldukça muhtemeldir. Bazı araştırmacılar otoriter ve aşırı korumacı ebeveynlerin hastalığa karşı eğilimli olan kişilerde bağımlı kişilik özelliklerini geliştirebileceğine inanır.

Testler

Testler

Eğer bağımlı kişilik bozukluğu belirtileri mevcutsa, doktor tam tıbbi geçmiş ve fiziksel inceleme değerlendirmesine başlayacaktır. Özellikle kişilik bozukluklarının teşhisinde kullanılan laboratuvar testleri olmasa da doktor belirtilerin nedeni olarak fiziksel hastalık ihtimalini ortadan kaldırmak için farklı tanısal testler yapabilir.

Eğer doktor belirtiler için fiziksel nedenler bulursa kişiyi ruh hastalıklarının teşhisi ve tedavisi konusunda özellikle eğitim almış sağlık profesyonelleri olan bir psikiyatra veya psikologa yönlendirebilir. Psikiyatrlar ve psikologlar kişideki kişilik bozukluğunu değerlendirmek için özel tasarlanan görüşme ve değerlendirme aletleri kullanır.

Tedavi

Tedavi

Birçok kişilik bozukluğunda olduğu gibi, bağımlı kişilik bozukluğu olan kişiler de genellikle rahatsızlığın kendi için tedavi aramazlar. Bunun yerine, yaşamlarındaki bir sorun bunaltıcı olduğunda ve bu durumla baş edemediklerinde (genellikle rahatsızlığa ilişkin düşünce ve davranışlar nedeniyle ortaya çıkar) yardım isteyebilirler. Bağımlı kişilik bozukluğu olan kişiler depresyon veya kaygı sorununa karşı eğilimlidirler ve bu hastalığın belirtileri kişiyi yardım alma konusunda harekete geçirebilir.

Psikoterapi (bir çeşit danışma) bağımlı kişilik bozukluğu tedavisinde ana yöntemdir. Terapinin amacı bağımlı kişilik bozukluğu olan kişinin daha aktif ve bağımsız olmasına ve daha sağlıklı ilişkiler oluşturmasına yardımcı olmaktır. Belirli hedefleri olan kısa süreli tedavi tercih edilir çünkü uzun süreli terapi, terapiste bağımlılığa yol açabilir. Belirli stratejiler arasında bağımlı kişilik bozukluğu bulunan kişinin özgüvenini geliştirmeye yardımcı olmak için girişkenlik eğitimi yer alır.

İlaç tedavileri, depresyon ve kaygı bozukluğu olan bağımlı kişilik bozukluğuna sahip kişilerin tedavisinde kullanılabilir. Bununla birlikte ilaç terapisi dikkatlice gözlemlenmelidir; çünkü kişi ilaçlara bağımlı olabilir veya ilaçları istismar edebilir. 

Komplikasyonlar

Komplikasyonlar

Bağımlı kişilik hastalığı bulunan kişilerde depresyon, kaygı bozukluğu, fobi ve aynı zamanda madde bağımlılığı riski vardır. Bu kişilerde aynı zamanda istismara uğrama riski de vardır; çünkü bu kişiler bakıcılarıyla ilişkilerini korumak için her şeyi yapabilir.

Önleme

Önleme

Hastalığın önlenmesi mümkün olmasa da bağımlı kişilik bozukluğu tedavisi bazen bu hastalığa karşı eğilimli kişinin bu durumla baş etmede daha üretici yollar öğrenmesini sağlar.
İLGİLİ MAKALE

Ruh hastalığı çeşitleri

Prof. Dr. Kaan AYDOS

Kronozon bozukluğu var hocan 2 parça kendi aralarında değişmiş ne önerirsiniz... devamı