Bebeklerin geç konuşmalarında rol oynayan ailesel faktörlerden en sık rastlananı, titiz annelerin tutumudur. Bu anneler, sürekli olarak ev işleriyle ilgilendikleri için, bebekler ikinci planda kalmaktadır.
Bebeklerin konuşmalarında sorun olup olmadığı, değişik tepki ve davranışlarına bakılarak anlaşılabilir. Bebekler konuşmayı öğrenirken, anne babasıyla, çevresiyle diyaloga ve iletişime girip girmemesi çok önemlidir.
Doğuştan kalp deliği olan bebeklerin mutlaka tedavi edilmeleri gerekir. Bu deliklerden bazıları 2 yaşına kadar kendiliğinden kapanabilir.
Doğuştan kalp deliği olan bebekler için ilk tercih, yapılacak bir kalp ameliyatıyla bu deliklerin ortadan kaldırılmasıdır.
Bebeklerin doğuştan kalplerinin delik olup olmadığı, ciddi bir muayene ve tetkik süreci sonucunda ortaya çıkarılabilir. Eğer bebeğin kalbinde delik varsa, bu deliğin bazen hemen kapatılması bazen de beklenmesi gerekebilir.
Kalpte delik vakalarında en çok doğuştan olanına rastlanır. Doğuştan olan kalp deliklerinin belirtileri doğumdan sonra ortaya çıkabileceği gibi, bu dönemde belli olmayıp çocuk büyüdükçe belirti verebilir.
Kalpte delik olması durumu, iki biçimde ortaya çıkabilir. Bunlardan ilki, doğumsal olarak meydana gelir. İkincisi ise, yetişkin yaşlarda geçirilen bir kalp krizi sonucu ortaya çıkabilir.
Günümüz tıp teknolojisinin geliştirdiği bazı ekokardiyografik yöntemlerle, artık bebeklerin herhangi bir kalp anomalisi ile doğup doğmayacaklarını anlamak mümkündür
Doğuştan kalp deliği olan çocuklarda belirtiler iki şekilde ortaya çıkar. Birincisi, hiç belirti vermez, sinsidir. İkincisi ise çeşitli şekillerde belirtiler verir. Bu belirtiler nefes darlığı, çabuk yorulma, morarma, efor yapmama, hareketsizlik, bol
Bebeğin normal bir işitme duyusuna sahip olması, konuşma yeteneğinde çok önemli bir rol oynar.