Hamilelik Ve Tiroid

Başağrıları, Anksiyete, Asabiyet ve Yüksek Tansiyon

Hamilelik sırasında gerçekleşen en yaygın tiroid bozukluğu tiroid hormonu eksikliği yani hipotiroidizmdir. Hipotiroidizm, kadının adet dönemlerinde çeşitli değişikliklere sebep olabilir: düzensizlik, şiddetli adet görme veya adet görmeme gibi. Hipotiroidizm şiddetli olduğunda kadının hamile kalma şansını da azaltabilir. Basit bir kan testi ile tiroid bezinin işleyişini kontrol etmek, hamile kalmakta sorun yaşayan bir kadını değerlendirmenin önemli bir kısmıdır. Tespit edilirse aktivitesi az tiroid bezi, tiroid hormonu replasman terapisi ile kolayca tedavi edilebilir. Fakat tiroid kan testleri normalse tiroid hormonları ile kısır kadının tedavi edilmesi işe yaramayacaktır ve başka sorunlara yol açacaktır.

Hipotiroidizmin yorgunluk ve kilo almak gibi bazı semptomları hamile kadınlarda da oldukça yaygın olduğundan hipotiroidizm genellikle dikkatten kaçar ve bu semptomların olası bir sebebi olarak görülmez. Özellikle TSH seviyesini ölçen kan testleri hamile kadının problemlerinin hipotiroidizme bağlı olup olmadığını belirleyebilir.

Tiroid ilaçları normal tiroid bezi tarafından üretilen tiroid hormonu miktarına esasen eş olduğundan, aktivitesi az tiroid bezi olan bir kadın hamilelik sırasında tiroid hormonu ilacı alırken kendisini tamamen güvende hissedebilir. Doğru doz kullanıldığı müddetçe anne veya bebek için herhangi bir yan etkisi yoktur. Annede hipotiroidizmin tespit edilmediği durumlarda bebekte tiroid yine de normal olarak gelişecektir.

Daha önce tedavi edilmiş hipotiroidizmleri olan kadınlar hamilelik sırasında ilaçlarının dozunun arttırılmasının gerekeceğini bilmeli ve doktorlarıyla irtibata geçmelidirler. Doktor hamilelik boyunca TSH seviyelerini denetleyerek ilacın dozunu belirleyecektir.. Hamilelik sırasında 2-3 ayda bir tiroid işlev testlerinin gözden geçirilmesi gereklidir. Doğumdan sonra tiroksin dozu hamilelikten önceki doza döndürülmeli ve tiroid işlev testleri iki ay sonra gözden geçirilmelidir.

Hipertiroidizm ve Hamilelik

Hipertiroidizm çok fazla tiroid hormonu üretimine bağlı olan işaretler ve semptomları ifade eder. Aşırı aktif bir tiroid bezi (hipertiroidizm) çoğunlukla genç kadınlarda kendini gösterir. Kadın sıcak hissetmenin, zor veya hızlı kalp atımının, asabiyetin, uyuma zorluklarının veya kilo kaybı ile bulantının hamileliğin bir parçası olduğunu düşünebilir ve bu durumun semptomları ve belirtileri hamilelik sırasında gözden kaçabilir.

Hamile olmayan kadınlarda hipertiroidizm adet dönemlerinin düzensiz, daha hafif olmalarına veya tamamen ortadan kaybolmasına sebep olabilir. Hipertiroid kadınlar için hamile kalmak zorlaşabilir ve büyük ihtimalle düşük yaparlar. Kısırlığı veya tekrarlayan düşükleri olan bir kadın hipertiroidizm semptomları gösteriyorsa tiroid kan testleri ile bu durumun belirlenmesi gereklidir. Hipertiroidizmin hamile kadınlarda kontrol edilmesi çok önemlidir çünkü düşük veya doğum defektleri riskleri tedavisiz çok yüksektir. Neyse ki etkili tedaviler mevcuttur. Antitiroid ilaçları tiroid bezinin aşırı miktarda hormon üretimini keserler. Düzenli bir şekilde alındıklarında birkaç hafta içerisinde hipertiroidizmi kontrol ederler. Hamile kadınlar tiroid uzmanları tarafından belirlenen ilaçları kullanmalıdır. İlaçlar bebeğin tiroid bezini de etkileyebildiğinden hamile kadınların muayene ve kan testleri ile yakından gözlenmesi çok önemlidir, böylece ilaç dozu ayarlanabilir. Nadir vakalarda hamile kadın herhangi bir sebeple (alerji veya diğer yan etkiler ) ilaç kullanamadığında tiroid bezinin normal şekilde işlemeye geri dönmesi için ameliyat tek alternatiftir ve hamilelikten önce veya gerektiğinde hamilelik sırasında yapılmalıdır. Radyoaktif iyot hipertiroidli diğer hastaların tedavisinde çok etkili ise de hamilelik sırasında asla verilmemelidir çünkü bebeğin tiroid bezi hasar görebilir.

Hamilelik sırasında hipertiroidizm tedavisi  riskli olduğundan yakın gelecekte çocuk sahibi olmayı planlayan kadınların tiroid bozukluklarını kalıcı bir şekilde iyileştirmeleri gerekir. Antitiroid ilaçları tek başlarına bu vakalarda en iyi çözüm olmayabilir çünkü hipertiroidizm sık sık ilaç kesildiğinde geri döner. Radyoaktif iyot en yaygın olarak tavsiye edilen kalıcı tedavi iken ameliyatla çözme ikinci (ama yaygın bir şekilde kullanılan) seçenektir. Tiroid hücrelerine konsantre olur ve bunları vücudun kalanına çok az radyasyon vererek hasara uğratır. Hamile kadınlara verilmemesinin sebebi budur, çünkü radyo aktif iyot plasentadan geçebilir ve bebekteki normal tiroid hücrelerini bozabilir. Radyoaktif iyot tedavisinin tek yaygın yan etkisi tiroid bezinin aktivitesinin azalmasıdır; çok fazla tiroid hücresi bozulduğundan gerçekleşir. Bu durum ilaçlar ile güvenli ve kolay bir şekilde tedavi edilebilir. Hipertiroidizmin radyoaktif iyotla tedavisinin kadının gelecekte hamile kalmasını ve sağlıklı bir bebek dünyaya getirmesini engellediğini gösteren hiçbir delil yoktur.

Hamilelikten Sonra

Hamilelikten Sonra Tiroid Problemleri

Her yirmi kadından birisi bebeklerini doğurduktan sonraki birkaç ay içerisinde tiroid iltihaplanmasına yakalanır, bu duruma postpartum tiroidit denir. Bu şekildeki tiroid iltihaplanması ağrısızdır veya çok az ya da hiç bez büyümesine sebep olmaz. Fakat, bezin tiroid hormonu üretimine müdahale eder. Tiroid hormonu, iltihaplanmış bezden büyük miktarlarda sızabilir, haftalarca süren hipertiroidizme sebep olur. Hasar görmüş bez yeterli tiroid hormonu yapamayabilir, geçici hipotiroidizme neden olur. Hipertiroidizm ve hipotiroidizmin semptomları yeni anne olmuş bir kadında gerçekleştiklerinde fark edilmeyebilirler. Basitçe uykusuzluğa, asabiyete ve depresyona atfedilebilirler.

Yeni Annelerde Zaman Zaman Dikkate Alınmayan Tiroid Semptomları

Hipertiroidizm

  • Bitkinlik
  • Uykusuzluk
  • Asabiyet
  • Duyarlılık

Hipotiroidizm

  • Bitkinlik
  • Depresyon
  • Kolayca üzülme
  • Kilo vermede zorluk

Postpartum tiroidit bir veya dört ay içerisinde kendiliğinden geçer. Oysa kadınlar, hastalık aktifken tiroid hormonu fazlalıkları veya eksiklikleri için tedaviden faydalanabilirler.

Çok fazla tiroid hormonu salgılanmasının sebep olduğu semptomlardan bazıları örneğin titreme veya çarpıntılar beta-blokerler denilen ilaçlarla hemen iyileştirilebilir. Antitiroid ilaçları, radyoaktif iyot ve ameliyatın düşünülmesi gerekmez çünkü bu çeşit hipertiroidizm geçicidir. Postpartum tiroidit geçirmiş kadınların gelecekteki hamileliklerinden sonra da bu soruna yakalanma olasılıkları yüksektir. Elbette ilaçlar tiroid hormonu eksikliklerini tam olarak düzeltir ve doğru dozda kullanıldığında yan etkiler veya komplikasyonlar olmadan güvenli bir şekilde alınabilir.

Bebeğiniz Ve Tiroid

Bebekte Tiroid Problemleri

Nadiren bebek tiroid bezi olmadan doğabilir. Bu doğum kusuruna annedeki tiroid problemleri sebep olmaz. Bebeğin hipotiroidizimi derhal fark ediliğinde tedavi edilmezse normal olarak gelişmeyecektir. Çoğu tiroid ilaçlarının bebek üzerinde hiçbir etkisi olmayacaktır. Bu genel durumun istisnası, hamilelik sırasında anneye radyoaktif iyot verilmesidir. Radyoaktif iyot plasentadan geçebilir ve fetüsteki tiroid hücrelerini hasara uğratabilir.

Op. Dr. Mazhar ÇELİKOYAR

16..17..19 mm boyutundaki tiroid kistlerinin iyi huylu olanlarının ameliyat gerekirmi... devamı