Tedavi Edilmeyen Depresyon

Tedavi edilmeyen klinik depresyon ciddi bir sorundur. Tedavi edilmeyen depresyon, madde veya alkol bağımlılığı gibi riskli davranışların olasılığını artırır. Aynı zamanda ilişkileri harap edebilir, iş yaşamında sorunlara neden olabilir, ciddi hastalıklarla başa çıkmayı zorlaştırabilir, hatta başa çıkılamayabilir bile.

Aynı zamanda majör depresyon olarak da bilinen klinik depresyon, beden, ruh hali ve düşüncelerle ilgili bir hastalıktır. Klinik depresyon, yeme ve uyuma şeklinizi etkiler. Kendiniz ve çevrenizdekiler hakkındaki hislerinizi bile etkiler.

Depresif kişiler, “kendilerini toparlayamaz” ve tedavi edilemez. Antidepresanları ve/veya psikoterapiyi içeren uygun bir tedavi olmadan, tedavi edilmeyen klinik depresyon, haftalarca, aylarca veya yıllarca sürebilir. Ama uygun bir tedavi, çoğu depresyonlu kişiye yardımcı olabilir.

Vücut sağlığını nasıl etkiler?

Klinik depresyonun vücut sağlığı üzerinde ciddi bir bedeli olduğuna dair giderek artan sayıda kanıt vardır. Sağlıkla majör depresyon arasındaki ilişkiyi araştıran en son çalışmalar, felçli veya koroner arter hastalığı olan hastaları inceledi. Sonuçlar, felçten veya kalp krizini atlatan majör depresyonu olan kişilerin sağlık seçimlerine karar vermekte çok zorlandıklarını gösteriyor. Aynı zamanda doktorlarının talimatlarını uygulamak ve hastalıklarının ortaya koyduğu zorluklarla başa çıkmak da onlara daha zor geliyor. Bir başka çalışma, majör depresyonlu hastaların bir kalp krizinden sonraki ilk birkaç ay içinde daha yüksek ölüm riskine sahip olduklarını ortaya koymuştur.

Uyku düzeni nasıl bozulur?

Klinik depresyonun en fazla anlatılan belirtilerinden biri, uyku düzenindeki değişimdir. En yaygın sorun uykusuzluk olmasına rağmen, insanlar bazen uykuya artan bir ihtiyaç duyar ve aşırı enerji kaybı yaşarlar. Uykusuzluk, depresyonla benzer belirtilere (aşırı yorgunluk, enerji kaybı ve konsantrasyon veya karar verme güçlüğü vb) neden olabilir.

Ayrıca tedavi edilmeyen depresyon, kilo alma veya kaybıyla, çaresizlik ve umutsuzluk hissiyle ve aşırı hassaslıkla sonuçlanabilir. Depresyonu tedavi etmek, kişinin bu depresyon belirtilerinin hepsini kontrol altına almasına yardımcı olur.

Uykusuzluk İşaretleri

Uykusuzluğun yaygın işaretleri şunları içerir:

  • Gündüz yorgunluğu
  • Asabiyet ve konsantrasyon zorluğu
  • Asla “yeterli” gelmeyen uyku
  • Uykuya dalmada güçlük
  • Gece uyandıktan sonra uyuma sorunu
  • Gece boyunca her saat uyanma
  • Saat alarmı çalmadan önce uyanma

Uyuşturucu Madde ve Alkol İstismarının İşaretleri

Alkol ve uyuşturucu maddenin istismarı, klinik depresyonlu kişiler arasında yaygın bir durumdur. Özellikle ergenlerle genç ve orta yaşlı erkekler arasında yaygındır. İntihara teşebbüs etme ihtimalleri daha fazla olduğundan bu kişileri yardım almaya cesaretlendirmek gerekir.

Uyuşturucu madde ve alkolün kötüye kullanımının işaretleri şunlardır:

  • Kişisel ilişkileri sürdürememe
  • Gizli kapaklı alkol kullanımı
  • Kendine acıma
  • Çarpıntılar
  • Açıklanamayan hafıza kaybı
  • Uyuşturucu veya alkol hakkında konuşmaya isteksizlik

Depresyonlu ve uyuşturucu madde veya alkolü istismar edenlerin özel tasarlanmış tedavilere ihtiyacı olabilir.

Erkeklerdeki işaretler, kadınlarınkinden farklı olabilir.

Tedavi edilmeyen klinik depresyonu olan erkekler, kadınlardan daha fazla öfke, gerilim ve şiddet içeren davranışlar sergileyebilirler. Buna ek olarak tedavi edilmeyen depresyonlu erkekler, pervasızca araba kullanma ve evlilik dışı ilişkilere girme gibi riskler alabilirler. Erkekler, baş ağrıları, sindirim bozuklukları ve kronik ağrı gibi fiziksel belirtilerin erkeklerde görülen depresyonun belirtileri olabileceğini fark etmezler. 

Ailemi nasıl etkiler?

Depresyondaki bir kişiyle birlikte yaşamak, aile fertleri ve arkadaşları için çok zor ve streslidir. Depresyonda olan kişinin hastalığının değerlendirilmesi ve tedavi edilme sürecine dahil olan bir akrabasının olması çoğu zaman faydalıdır. Bazen evlilik veya aile terapisi bile gerekebilir.

İntihara sürükleyebilir mi?

Depresyon, yüksek intihar riski taşır. Bu durum en kötüsüdür, ama tedavi edilmeyen veya tedavisi yarım bırakılmış depresyonun da oldukça gerçek olan bir sonucudur. İntihar eğilimli düşünceler ve niyetler ifade eden herkesin çok ama çok ciddiye alınması gerekir. Bu durumda derhal acil yardım hattını aramaktan çekinmeyin.

Klinik depresyondan mustarip çoğu kişi, intihara teşebbüs etmez. Ama uzmanlara göre intihar kurbanlarının %30 ila %70’i bir depresyon şeklinden sıkıntı çeker. İntiharların neredeyse %75’ini erkekler oluşturur; bu rakam, intihara teşebbüs eden kadınların iki katıdır.

Yaşlı insanlar, düşünebileceğinizden daha fazla depresyon yaşar ve sonucunda intihar ederler. Bütün intihar kurbanlarının yüzde kırkı, 60 yaşın üzerindeki yetişkinlerdir. Daha yaşlı yetişkinler, yaşlandıkça sevdiklerini ve arkadaşlarını sürekli kaybetmeleri nedeniyle depresyona daha sık girerler. Aynı zamanda daha kronik hastalıkları, emeklilik gibi daha büyük yaşam değişimleri ve huzurevinde veya yardımcıyla yaşama gibi sıkıntılı dönemler yaşarlar.

İntihar için belli risk faktörleri var mı?

Tedavi edilmeyen depresyonla ilişkili intihar için risk faktörleri şunlardır:

  • Maddelerin kötüye kullanımı veya aile geçmişinde akli bozuklukların olması
  • Aile geçmişinde fiziksel veya cinsel tacizin olması
  • Daha önce intihar girişiminde bulunma
  • İntihara girişmiş aile fertlerinin ve arkadaşların olması
  • Maddelerin kötüye kullanımı ve akli bozuklukların olması
  • Evde ateşli bir silah bulundurma

Siz veya bildiğiniz biri intihar için risk taşıyorsa ve aynı zamanda uyarı işaretleri sergiliyorsa, derhal bir ruh sağlığı uzmanından yardım isteyin. Aynı zamanda bu kişiyi yalnız bırakmayın. İnsanlar, çoğu zaman intihara girişmeden önce intihar etmeye dair konuşurlar, bu nedenle o kişinin ne söylediğine iyi dikkat edin.

Tedavi edilmeyen depresyonda intiharın uyarı işaretleri nelerdir?

İntiharın uyarı işaretleri şunlardır:

  • Her zaman ölüm hakkında konuşma veya düşünme
  • Daha da kötüleşen depresyon (derin üzüntü, ilgi kaybı, uyuma ve yeme sorunu)
  • “Ölümü arzulamak”, ölüme sürükleyebilecek riskleri göze alarak kaderi değiştirmek, örneğin kırmızı ışıkta geçmek gibi
  • Bir zamanlar umursadığı şeylere ilgisini kaybetmek
  • Çaresiz, ümitsiz veya değersiz olmakla ilgili yorumlar yapmak
  • Yarım kalan işleri tamamlamak veya vasiyetnameyi değiştirmek
  • “Orada olmasaydım daha iyi olurdu” veya “çıkmak istiyorum” gibi şeyler söylemek
  • Çok fazla üzgün olma halinden çok sakin olmaya veya mutlu görünmeye doğru ani bir geçiş
  • Kişinin umursadığı insanları birden ziyaret etmesi veya araması
  • İntihar hakkında konuşmak
  • Kendini tedavi etmenin çok yaygın bir şekli olarak alkollü içkileri daha sık içmek
  • Bir intihar mektubu yazmak
  • Medyada çok iyi haber yapılmış cinayet ve/veya intihar haberlerini izlemek
  • İntihar etme yollarına dair çevrimiçi araştırmalar yürütmek
  • Bir silah edinmek

Kimler başarılı bir şekilde tedavi edilebilir?

Klinik depresyonlu insanların yüzde 80’den fazlası, erken teşhis, müdahale ve destekle başarılı bir şekilde tedavi edilebilir.

Depresyon, çalışan nüfusun geniş bir kısmını etkiler. Tedavi edilmeyen insanlar, genelde işe gidebilirler. Ama oradayken asabi, yorgun düşmüş hissedebilirler ve konsantre olmada zorluk yaşayabilirler. Tedavi edilmeyen depresyon, çalışanlar için iyi çalışmayı zorlaştırır.

Depresyonda olan insanlar, etkin ilaç tedavisini ve psikoterapiyi kullanarak depresyon tedavisi için ellerinden gelenin en iyisini yapmalıdırlar.

Uzm. Dr. Henri Griladze

Bir hastada manik depresif major depresyon sanrisal bozukluk donemsel olarak teshis edilebilir mi tesekkurler... devamı