Tat alma bozukluğu tıbbi adıyla agüzi olarak da bilinir. Tat alma becerisinin kısmen ya da tamamen, kalıcı ya da geçici olarak azalması durumudur. Bazı durumlarda kişinin aldığı tat normalden farklı da olabilir. Örneğin ağızda metalik bir tat hissedilebilir. Çoğu kişide tat alma kaybı geçicidir ve kısmen görülür. Tat alma duyusunun tamamen kaybedilmesi nadir bir durumdur.

Tat alma bozukluğunun nedenleri soğuk algınlığından merkezi sinir sistemiyle ilgili daha ciddi durumlara kadar oldukça çeşitlidir. Ayrıca yaşlanma sürecinin normal bir parçası da olabilir. 80 yaşın üstündeki kişilerin yaklaşık %75’inde tat alma becerisinin azaldığı tahmin edilmektedir.

Koku ve tat duyuları oldukça yakından ilişkilidir. Yediklerimizin tadı koku ve tat duyularının beraber çalışması sonucunda alınabilir. Bazı durumlarda dilin tat alma işlevi tamamen normal olabilir ancak koku alamamanız tat da alamamanıza yol açar. Bu durumda bir kulak burun boğaz doktoruna görünmeniz gerekecektir.

Tat alma bozukluğunun nedenleri arasında güncel bir problem olan koronavirüs enfeksiyonları da bulunur. Hastaların yarısında koku alma becerisinin, yarısından biraz fazlasında ise tat alma becerisinin değiştiği, azaldığı rapor edilmiştir. Dolayısıyla salgın süresince eğer aniden böyle bir belirtiyle karşılaşırsanız kendinizi izole etmeniz, mümkünse test yaptırmanız önerilir. 

Tat alma bozukluğunun nedenleri çok çeşitlidir ve birçoğu solunum sistemini ilgilendirir. Eğer teşhis koyulmuş bir koku alma bozukluğunuz yoksa bile soğuk algınlığı veya diğer solunum yolu enfeksiyonları koku ve tat almanızı kötü etkileyebilir. Bunların arasında grip, sinüs enfeksiyonları, boğaz enfeksiyonları, faranjit, tükürük bezi enfeksiyonları sayılabilir.

Sigara kullanımı, jinjivit, diş eti hastalığı gibi diş eti problemleri, lityum, tiroit ilaçları ve kanser ilaçları gibi ilaçların kullanımı, ağız ve göz kuruluğuna yol açan bir bağışıklık sistemi rahatsızlığı olan Sjogren sendromu, başa veya kulağa alınan hasarlar, B12 vitamini ve çinko başta olmak üzere besin maddesi eksiklikleri tat alma becerinizi kötüleştirebilir.

Sinir sistemi hastalıkları da nasıl tat aldığınızı etkileyebilir. Çünkü dildeki reseptörlerin algıladığı tat bilgisi sinirler aracılığıyla beyne iletilmektedir. Multipl skleroz, Bell palsi hastalarının zaman zaman tat alma duyuları etkilenebilmektedir.

Op. Dr. Aytuğ ALTUNDAĞ

Sayın Hocam, ben Ankara'da yaşıyorum. Yaklaşık 20 gün önce 3 adet alt çene sağ arka azı dişlerime dolgu yaptırdım. Diş dolgusuna başlamadan Diş H... devamı