Şizofreni genellikle halüsinasyon ve sanrı görmekle ilişkilendirilen halbuki aslında bundan çok daha farklı şekillerde yaşanabilen bir dizi şizofreni türünün genel adıdır. Şizofreninin belirtileri bazı uzmanlarca pozitif ve negatif belirtiler olarak gruplandırılır. Bunlar elbette bildiğimiz anlamlarıyla olumlu ve olumsuz manasında kullanılmamaktadır. Peki şizofreninin negatif belirtileri nedir ve bu terim ne anlama gelir?

Şizofreni belirtilerinden halüsinasyonlar, delüzyonlar, konuşmanın ve davranışların bozulması daha iyi bilinmektedir. Negatif belirtiler ise normal davranışların görülmemesi şeklindeki belirtileri kapsar. Yani normal bir kişide olması gereken ancak şizofreni hastalarında olmayan davranışlardır.

Şizofreninin negatif belirtilerinin ilki duygusal ifadelerin yokluğudur. Örneğin hastalarda yüz ifadesi, ifadesiz bir şekilde görülebilir. Kişinin konuşması dümdüzdür, tonlama yoktur. Göz teması kurmaz, yüz mimikleri ya çok azalmıştır ya da yoktur.

Bazı hastalarda ise motivasyon düşer, kişi normalde severek yaptığı hobilerden aktivitelerden vazgeçer, bunlara ilgi duymaz. Herhangi bir şey yapmaya hevesli değildir. Ayrıca kişisel hijyen de kötüleşebilir. Kişi görüntüsüne ya da temizliğine önem vermemeye başlar.

Şizofreninin negatif belirtilerinden bir diğeri dünyaya ve hayata olan ilgi yoksunluğudur. Hasta çevresinin farkında olmayabilir, kendi içine kapanır, sosyal çevresinden uzaklaşır. İnsan içine çıkmak istemez.

Bir diğer negatif belirti konuşmadaki bozukluklar ve anormalliklerdir. Şizofreni hastaları normal bir diyaloğu devam ettiremeyebilirler. Cevapları kısa ve sorulan soruyla alakasız olabilir. Konuşma tonu tekdüze olabilir. 

Negatif belirtilerin tedavisinin pozitif belirtilerden daha kolay olabileceği söylense de tedavi yöntemi ve başarısı kişiden kişiye ve türden türe değişecektir. Genellikle akıl sağlığı uzmanları şizofreni tedavisinde ilaç ve psikoterapiyi bir arada kullanırlar. 

Pozitif belirtilerden en çok bilineni halüsinasyonlardır. Bunlar kişinin sadece zihninde olsa bile hasta tarafından gerçek gibi algılanırlar. Beş duyunun her birinde halüsinasyonlar görülse de genellikle işitmeyle alakalı olanlar daha yaygındır. Kişi iç sesini sanki dışarıdaki bir kişiden geliyormuş gibi algılayabilir. 

Delüzyonlar ise hastanın, aksi kanıtlar olmasına rağmen sıkı sıkı sarıldığı düşüncelerdir. Şizofreni hastalarının %90’ından fazlasında bu belirti görülür. Delüzyonların da farklı türleri vardır. Bazı kişiler kendisinin peşinde düşmanlar olduğunu sanır. Bazıları televizyon ekranındaki kişilerin kendisiyle konuştuğunu ya da kendisinin ünlü, önemli biri olduğunu sanır. Bazı hastalar ise düşüncelerinin başkaları tarafından kontrol edildiğini sanırlar.

İLGİLİ MAKALE

Şizofreniyle Yaşamak

Uzm. Dr. Gökçe KÜÇÜKYAZICI

Efendim Merhaba 13 yıldır şizofreni hastasıyım bir kaç yıldır atak yaşamıyorum. Ama bütün negatif belirtiler aşırı üşengeçlik tembellikle birlikte mev... devamı