Nedir

Henüz hapşırdıysanız muhtemelen burnunuzun içinde tahriş edici veya kaşıntılı bir şey vardı. Sternutasyon da denilen hapşırma vücudun burundaki tahrişi ortadan kaldırmasının bir yoludur.

Burnunuzun içi kaşındığında beyninizin hapşırık merkezi denilen özel bir kısma mesaj gönderilir. Sonra hapşırık merkezi, hapşırık adını verdiğimiz şaşırtıcı biçimde karmaşık süreci yaratmak için bir arada çalışması gereken bütün kaslara bir mesaj gönderir.

Yer alan kaslardan bazıları karın kasları, göğüs kaslar, diyafram (nefes almanızı sağlayan, akciğerlerin altındaki büyük kas), ses tellerini kontrol eden kaslar ve boğazınızın arkasındaki kaslardır.

Göz kapağı kaslarını da unutmayın! Hapşırırken hep gözlerinizi kapattığınızı biliyor muydunuz?

Tahrişi burnunuzdan uzaklaştırmak için bütün kasların bir arada, doğru sırada çalışmasını sağlamak hapşırık merkezinin işidir. Tahriş gerçekten de gider. Hapşırmak küçük partikülleri burnunuzdan saatte 150 km hızda atabilir!

Burnunuzun içini tahriş eden birçok şey bir hapşırık başlatabilir. Bazı yaygın şeyler arasında toz, soğuk hava veya biber bulunur. Burnunuzda soğuk algınlığı olduğunda bir virüs oraya geçici olarak yerleşmiştir ve bol bol şişmeyle tahrişe neden oluyordur. Bazı insanların alerjisi vardır ve (birçok evcil hayvanın derisinden gelen) hayvan kepeği ile (bazı bitkilerden gelen) polen gibi belli şeylere maruz kaldıklarında hapşırırlar.

Gün ışığına çıktığı anda hapşıran birilerini tanıdınız mı? Her 3 kişiden biri parlak ışığa çıktığında hapşırır. Bu kişilere fotik hapşıranlar denir (fotik ışık anlamındadır). Fotik bir hapşıransanız onu anne veya babanızın birinden almışsınızdır çünkü bu, kalıtımsal bir özelliktir. Aileden gelme diyebilirsiniz. Birçok insanda ışığa karşı hapşırığı tetikleyecek biraz hassasiyet bulunur.

Hapşırmak üzereyken kalakaldığı hissini yaşadınız mı? Bir dahaki sefere olduğunda kısa bir süre parlak bir ışığa doğru bakmayı deneyin (ama dosdoğru güneşe bakmayın). Görün bakalım kalakalan hapşırmanızı çıkarmıyor mu?

Sebepler

Hapşırık burundaki veya boğazdaki mukus zarlarındaki tahrişten kaynaklanır. Çok sıkıntı verici olabilir ama nadiren ciddi bir sorunun işaretidir.
  • Polene, küfe, kepeğe, toza alerji (saman nezlesi)
  • (Bazı burun spreylerinden) Kortikosteroid solumak
  • Soğuk algınlığı veya grip
  • Madde yoksunluğu
  • Toz, hava kirliliği, kuru hava, baharatlı yiyecekler, güçlü duygular, belli ilaçlar ve pudralar

Evde Bakım

Alerjene maruz kalmaktan kaçınmak alerjilerden kaynaklanan hapşırmayı kontrol etmenin en iyi yoludur.

Maruz kalmanızı azaltacak ipuçları:
  • Ocak filtrelerini değişirin.
  • Hayvan kepeğinden kurtulmak için evcil hayvanları evden çıkarın.
  • Düşük polen sayımı olan yerlere yolculuk yapın.
  • Havadaki poleni azaltmak için hava filtreleri kullanın.
  • Akarları öldürmek için çarşafları sıcak suda yıkayın.
Bazı vakalarda küf sporları sorunu olmayan bir eve taşınmanız gerekebilir.

Alerjiye bağlı olmayan hapşırma, ona neden olan hastalık geçtiğinde veya tedavi edildiğinde ortadan kalkacaktır.
İLGİLİ MAKALE

Boğaz yanması nedir

Dr. Saadet RIZAOĞLU

Benim 4 aylık bir oğlum var surekli öksürük var burunda kaşıntı hapşırma ilac kullaniyoruz bittikten bir hafta sonra tekrar başlıyor neden ola bilir... devamı