Kan plazması kanın sıvı bileşenidir, toplam kanın yaklaşık yarısını meydana getirir. Plazmanın yaklaşık %90’ı sudur, kalan %10’u protein, mineraller, atık maddeler, pıhtılaşma faktörleri, hormonlar ve immunogloblinler içerir. Plazma olmasaydı, kan hücrelerinin vücutta hareket ederken yol alabilecekleri bir aracı olmazdı. Plazma vücutta birçok başka yararlı işlev de sürdürür.

Kan plazmasını kandan ayırmak çok kolaydır. Kan hastadan alınır, ardından santrifüje katılabilir. Kan döndükçe ağır kan hücreleri dibe çöker ve plazma yukarı çıkar. Plazma genelde saman rengidir ama sağlığa ve plasmanın ev sahibinin beslenmesine bağlı olarak bulanık veya grimsi olabilirler. Donörün sağlığı hakkında daha fazla bilgi edinmek için plazma üzerinde testler yürütülebilir, kan hücreleri de bilgi için analiz edilebilir.

Plazma vücutta dolaşıma girdikçe süt dağıtan sütçü gibi davranır. Plazma vücudun hücrelerine çeşitli maddeleri bırakır ve işlenmeleri için atık ürünleri alır. Kan plazması sürekli akar ve plazmanın bileşenleri daima yenilenir.  Beslenme ve atık temizliğine ek olarak plazma, vücuttaki enfeksiyonlara saldıran bağışıklık sistemi hücrelerine de ev sahipliği yapar ve hormonlarla pıhtılaşma faktörlerini dağıtmak için de kullanılır.

Doktorlar bazen, çeşitli tıbbi durumları tedavi etmek için plazma infüzyonlarını kullanır. Saf plazma, kanın pıhtılaşma hızını artıran pıhtılaşma faktörlerini kullanarak ameliyatta ve hemofili tedavisinde yararlı hale getirir. Donmuş plazma 10 yıl saklanabilir, yani aşırı dayanıklı bir kan ürünüdür. Plazma, kurumuş halde sulandırma için de paketlenebilir, askeri uygulamalar için geliştirilmiş bir tekniktir bu. Hemofili hastaları için, yüzlerce ve binlerce donörden gelen pıhtılaşma ürünleriyle birlikte plazma paketleri hemofili hastalarında bulunmayan  pıhtılaşma faktörlerini telafi etmek için kullanılır.

Plazmaferez adı verilen tıbbi işlemde, bazı tıbbi durumları tedavi etmek için plazma kandan ayrılabilir, tedavi edilebilir ve hastaya geri döndürülebilir. Plazmaferez plazma bağışında da kullanılabilir, insanların hiç kan hücresi olmadan sadece plazma bağışlamasını sağlar. Plazma genelde çok talep gördüğü için plazma bağışı, ihtiyacı olan kişilere kan ürünü katkısında bulunmak isteyenler için mükemmel bir bağış seçeneğidir. Plazma bağışı normal kan bağışından biraz daha uzun sürer ama kan plazması kendini her 48 saatte bir tazeleyerek çok hızlı bir iyileşme sağlar.

İLGİLİ MAKALE

Metabolomik

Op. Dr. Yıldız TANRISEVEN

merhaba hocam ben tarlusal kullandim 6 gun sonra adet oldum adetim bittikten 10 gun sonra 3 4 kere peceteye kan geldi sebebi nedir... devamı