Lokal Viral Enfeksiyonlar

Herpes simpleks

  • Herpes simpleks virus tip 1 (HSV-1) genellikle peri-oral ‘uçuk’a neden olur ve herpes simpleks virüs tip 2 (HSV-2) genelliklegenital iltihaplara neden olur.
  • HSV’nin iki tipi de ciltte duyusal sinirlerde latent durumda bulunur.
  • Bir saldırı sırasında,virüssinirlereyayılır ve deri ya da mukozaiçinde çoğalır. Her saldırı sonrasında, virüs sinir lifinekadar geri çekilir ve tekrar atak durumuna gelir.
  • Her aktif aşama sırasında, oradavirüsönemli ölçüdedağılırvelezyonlaroldukçabulaşıcıdır.
  • Tip 1’in primer enfeksiyonları ağırlıklı olarak bebeklerde ve küçük çocuklarda meydana gelir ve hafif şiddetli ya da subklinikaldir. Kalabalık yerlerde, az gelişmiş bölgelerde çocukların %100’üne 5 yaşına kadar bulaşmış bulunur. Yüksek sosyoekonomik gruplarda görülme sıklığı düşüktür.
  • Tip 2 genellikle ergenlikten sonra cinsel ilişkiyle bulaşır ve az sıklıkla asemptomatiktir.
  • Virüs, klinik bir saldırı esnasında ve birkaç gün veya hafta sonrasında tükürük ve genital salgılarla yayılır. Aktif lezyonlardan dökülen miktar, aktif değilkenki halinden 100 ila 1000 kat daha fazladır.Yayılma enfekte salgılarla doğrudan temas yoluyla gerçekleşir.
  • Küçük yaralanma cilt içine virüs aşılar. Virüsünkaynağı, özellikle tırnak yiyenveyaparmakemicilerinde vücüdun başka bir yeridir.
  • HSV aynı zamanda dış kaynaklardan aşılanabilir. Örnekleri şunlardır:
-       Bir sağlık çalışanındaki tırnak kıvrım enfeksiyonu (herpetik dolama).
-       Bir rugby oyuncusunda yüz kabarcıkları (çarpışma frengisi).
-       Ağız yaralarıolan bebekemzirme.
-       Oral seksin de dahil olduğu cinsel ilişki.
Primer enfeksiyondan sonra bağışıklıkgelişirama saldırılara karşıtam olarakkoruma sağlamaz. Bağışıklığın eksik olduğu durumlarda enfeksiyonlar daha sık, belirgin ve kalıcı olma eğilimindedir.
Tekrarlanma şunlar tarafından tetiklenebilir:
  • Küçük travmalar
  • Nezlegibi diğerenfeksiyonlar,bu sebeplerden sonra oluşan uçuklar.
  • Ultraviyole radyasyon (güneşe maruz kalma).
  • Hormonal faktörler (premenstrüel ateş çıkması).
  • Duygusal stres.
  • Yüzüzerinde yapılanoperasyonlar veya işlemler (dişle ilgili olanlar dahil).
  • Sebebi genellikle bulunmaz.
Hafif şiddetli saldırılar tedaviye gerek olmadan geçer, ama eğer tedavi gerekiyorsa antiviraller (mesela asiklovir) etkilidir. Antivirallere erken başlamak gerekir ve hasta görsel bir şey fark etmeden söz konusu bölge karıncalanmaya başlar başlamaz ilacı kullanmalıdır. Hafif vakalarda, oral medikasyonyerine lokal tedavi yeterli olacaktır.

Zona Hastalığı

  • Varisella ya da su çiçeği primer enfeksiyondur. Çocuklukta geçirilen bu enfeksiyonun yayılma süresi boyunca virüs sinir hücrelerine, genellikle duyu hücrelerine kadar işler.
  • Zona hastalığı tek bir dermatomunda dağılarak tanımlanır. Bütün dermatomlara etki edemeyebilir ama genellikle, bu tek bir dermatom alanında sınırlıdır ve bu nedenle orta aşamayı aşmaz.
  • Klasik kızarıklık dermatomal dağılımda veziküler lezyonlar içinde gelişen maküller ve papüllerden oluşur (en yaygın olarak göğüste görülür).
  • Ciltteki kızarıklıklar 7-10 gün sürebilir. İyileşmeyse 2-4 hafta sürebilir.
  • Hastalık daha yaygın olarak bağışıklığı baskılanmış hastalarda (örneğin, lenfoma ve HIV) oluşabilir.
  • Zona hastalığı her yaşta (hatta çocuklarda bile) görülebilir. İlerleyen yaşlardaysa daha sık görülebilir. (Suçiceği iki cinsiyeti de eşit şekilde etkilemesine rağmen) kadınlarda görülme sıklığı daha fazladır.
  • Kızarıklığa veya ağrıya neden olabilir ama bununla birlikte motor tutulum genellikle yoktur. Bunun klasik istisna Ramsay-Hunt sendromu olarak bilinir. (Yüz felci gibidir, fakat kızarıklık genellikle yüze düşen yüz tutulumunu içerir.)
  • Cilt komplikasyonları ikincil enfeksiyon, yara ve pigmentasyon değişikliklerini içerebilir.
  • Genç insanlarda, zona hastalığı sorunsuz olarak gerileme eğiliminde olabilir. Ama ilerleyen yaşlarda (özellikle postherpetik nevralji) komplikasyon olması olasılığı daha yüksektir.
  • Bir oral antivirale (örneğin asiklovire) 72 saat içinde başlanmalıdır:
-       50 yaş üzerindeki herkes.
-       Herhangi bir yaşta aşağıdakilerden biri olan insanlarda:
o    Göz tutulumu olan
o    Bağışıklık yetersizliği olan
-       Boyun, bacaklarda ya da perine bir kızarıklığı olan hastalar.
o    Ortaveyaşiddetli ağrı.
o    Ortaveyaşiddetli kızarıklık.

Hasta bu kriterlerden birini yerine getirdiği takdirde 72 saat kaçırıldığında, bir antivirale 1 hafta içinde başlanabilir.
Kızarıklık, ikincil bakteriyel enfeksiyon riskini azaltmak için temiz ve kuru tutulmalıdır.

Zona lezyonları virüsü yayar. Dolayısıyla bu, zonayla gelen suçiçeği için ihtimal olsa da, mümkündür. (Ama su çiçeğinden gelen zonaya 'yakalamak' imkansızdır).

Ciltteki kızarıklıklar, takip eden normal aktivitelerle kaplanabilir; aksi halde, (okul veya işyeri gibi yerlerde) tamamen kuru ve veziküllerin üzerinde kabuk kaplayana kadar başkalarıyla temastan kaçınılmalıdır.

Molluskum kontagiozum

  • Molloskum kontagiozum yaygın olarak ve genellikle bebekleri ve küçük yaşta çocukları etkiler. Yetişkinler de etkilenebilir; fakat bu, sıkça rastlanan bir durum değildir.
  • Küçük papül kümeleri olarak bulunur, özellikle koltuk altı, kasık veya diz arkası gibi sıcak ve nemli yerlerde görülür. Boyutları 1 ile 6 mm arasında değişir, ayrıca beyaz, pembe veya kahverengi olabilir. Bunların genellikle balmumu, pembemsi bir görünümü vardır ve göbek şeklinde görülür. Analizi yapılırken onlar iltihaplı, kabuklu veya kabuk bağlamış olabilir. Bir birey üzerinde birkaç tane olabileceği gibi birkaç yüz tane de olabilir.
  • Hastalık zararsızdır ancak bazen aylarca bazen de birkaç yıl sürebilir. Nadiren de olsa, küçük çukur benzeri (sert) izler bırakabilir.
  • Molluskum kontagiozum genellikle çocuklar arasında doğrudan deri temaslarında kişiden kişiye bulaşabilir. Erişkinlerde cinsel temas, enfeksiyonu yayan nedenlerden biridir. Yayılma (mesela spordan ve yüzmeden sonra) ortak kullanılan duşlar gibi ıslak koşullarda daha sık gerçekleşir.
  • Anneden fetüse vertikal yolla bulaştığı rapor edilmiştir.
  • Lezyonlar atopik egzaması olan çocuklarda daha çok sayıda görülme ve daha kalıcı olma eğilimindedir. Lezyonlar çocuklarda yüz ve gövdede sıkça görülür.
  • Enfeksiyon HIV enfeksiyonunda kolayca yayılabilir.
  • Özellikle çocuklar için en iyi tedavi, kendiliğinden düzelmesini beklemektir.Aksi takdirde, mümkün tedaviler salisilik asit ve podofilin ve hatta bağışıklık sistemini düzenleyici kremler gibi sıkma, delme, kürtaj, kriyoterapi, siğilleri içerir. Bazı uzmanlarca hiçbir tedavi şekli onaylanmıyor.
  • Egzama zaman zaman lezyonların etrafında oluşabilir, bu da %1 hidrokortizon kremle tedavi edilmelidir.
  • Sekonder bakteriyel enfeksiyon ​​%2’lik fusidik asit kremle tedavi edilmelidir.
  • Sevk, genişlezyonları ve oküler lezyonları olan HIV-positif hastalarında dikkate alınmalıdır. Anogenital lezyonları olan hastalar cinsel yolla bulaşan hastalıklar açısından taranmalıdır.

Siğiller

  • Siğiller ya da nasırlar insan papilloma virüsü (HPV) enfeksiyonuyla sınırlıdır. 20’sigenital sistemi etkileyebilecek olan 80’den fazla HPV alt türü biliniyor.
  • Sunum ve görünüm enfeksiyon bölgesine göre değişir. Örneğin, ayak tabanındaki siğiller basınç uygulanan alanlarda görülür ve kabarmaktan ziyade düzleşir.
  • Siğiller, çocukluk döneminde sıklıkla görülür, doğrudan temas veya oto-inokülasyonla yayılır. Bu siğillerin görünmesi 12 ay kadar bir zaman alabilir.
  • İmmunosüpresyonla birlikte daha sık ve daha zahmetlidir.
  • Siğiller, ıslak zeminde ya da travma kaynaklı kanama (örneğin tırmalama) olduğu zaman daha bulaşıcı olurlar.
  • Çocuklarda tedavi olmadan bile 6 ay içinde siğillerin %50’si (2 yıl içinde %90’ı) kaybolur. Çoğunlukla yetişkinlerde daha kalıcı olmakla beraber eninde sonunda düzelir.
  • Molluskumda olduğu gibi, genel siğiller de en iyi şekilde tedavi edilmeden bırakılır.
  • Hasta kozmetik nedenlerletedavisi için umutsuzluğa kapılırsa kriyoterapi,ilk aşamada en etkiliseçenekolarak tespitedilmiştir. Hastalarağrı, enfeksiyon, kabarma vedepigmentasyonkonusunda uyarılmalıdır.
  • Aşağıda yazılı olan hastalıklara sahip hastalarda kriyoterapiden kaçının:
-       Raynaud sendromu.
-       Periferik damar hastalığı
-       Periferik nöropati.

Orf

  • Orf koyun ve keçilerden bulaşır. Buna, özellikle birbirine enfeksiyon bulaştıran genç kuzu ve keçilerden bulaşan virüs(ya da meralardavirüsün dirençliliği ihtimali) neden olur.
  • İnsan lezyonları virüslü malzemelerin doğrudan inokülasyon kaynaklanır. Çiftçiler, kasaplar, veterinerler, biberonla besleyen çocuklarda ve hatta koyunların otlatıldığı meralarda oynayan çocuklarda bile oluşabilir.
  • Kuluçka süresi 5-6gündür.
  • Lezyonlar genellikle tektir ama birden çok lezyon da ortaya çıkabilir. Lezyonlar küçük, sert, kırmızı veya kırmızımsı mavidir. Düz yüzeyli, kanlı püstül veya blister oluşturmak üzere genişleyen bir öbek halindedir. Tam gelişmiş lezyonun çapı genellikle 2-3 cm’dir, ama 5 cm’ye kadar genişleyebilir. Beyaz deri altında iltihap görünmesine rağmen bu sertlik oyularak kırmızı doku altında ortaya çıkaracaktır. Lezyon erken aşamalardabazen rahatsız edici olabilir ve sıklıkla hassas olur.
  • Lezyonlar genellikleparmaklarda, ellerde ve ön kolda oluşur, ama bazen de yüzde oluşabilir. Kırmızı lenf çizgileri dirseğin orta kısımlarından koltuk altına kadar olan alanda ortaya çıkabilir.
  • Hafif bir ateşolabilir.
  • Virüse karşı allerji oluşması durumunda 10-14 gün sonra eritema nodozum üretilebilir.
  • Lezyonun insandan insana bulaşması ender olarak görülmesine rağmen yayılmasını önlemek içinüzeri kaplanabilir.
  • 3-6 hafta içindekendiliğinden düzelir.
  • Koyunlarda enfeksiyonu kontrol etmek için bir aşı geliştirilmiştir.

Ciltte Kızarıklık Oluşturan Viral Enfeksiyonlar

Genel anlamda çocuklukta görülen, çoğu kızarıklığa neden olan sayısız viral enfeksiyon vardır. Örnekleri şunlardır:
  • Kızamık (morbilli).
  • Kızamıkçık (rubella).
  • Suçiçeği (varicella virüsü).
  • Beşinci hastalık (parvovirüsün neden olduğu beşinci hastalık).
  • Roseola (tip 6 uçuk virüsünün neden olduğu eritema subitum).
  • Pitiryazis rosea (nedeni bilinmiyor fakat tip 6 ve 7 uçuk virüslerinin neden olduğu tahmin ediliyor).
  • Ekovirus ve adenovirüs enfeksiyonlar genellikle kızarıklığa üretirler.
  • Enfeksiyöz monolükleoz, Epstein-Barr virüsü veya glandüler ateş (kızarıklığa neden olabilir ama eğer amoksisilin veya ampisilin verilirse, kızarıklık neredeyse kaçınılmaz olur)
  • Primer HIV en enfeksiyonu (sıklıkla kızarıklıkla ilişkili).

Cilt Tutulumuyla Diğer Viral Enfeksiyonlar

El, ayak ve ağız hastalıkları

  • En çok yaz aylarında küçük çocukları etkileyen el,ayak ve ağız hastalıkları yaygın, hafif şiddetli ve kısa sürelidir.
  • Bu hastalıklar enterovirüs71 nedeniyle oluşabilir olsa da koksaki virüsü A16 da neden olur. Ailenin veya sınıfınpek çok üyesi bundanetkilenebilir.
  • Kuluçka süresi3-5 gündür. Enfeksiyon oral ülserlerin eşlik ettiği el ve ayaklarda küçük, yassı blisterlerle tanınıyor. Bunlar bazen acı vericidir, bu yüzden çocuk az az ve isteksiz yemek yerler. Hafif bir ateş olabilir. Bazen küçük çocukların kalçalarında kızarıklık oluşur.
  • Birkaç gün sonrakabarcıklar ve ağız ülserleri yara izi bırakmadan geçer. Sekonder enfeksiyonlar nadir görülür.
  • Ebeveynlerayak ve ağız hastalığı ciddi veteriner sonuçlarını belirterek adıyla ilgili olabilir. Onların uygun bir şekilde (farklı ve tamamen alakasız bir virüs neden olduğunun) bildirilmesi gerekir.
  • Asya-Pasifik bölgesinde ciddi bir nörolojik hastalık ve zaman zaman ölümlerin neden olan enterovirüs17salgınlarına rağmen komplikasyon olmaksızıniyileşir. 

Spesifik Olmayan Viral Kızarıklıklar

Bu bazenviral enfeksiyonlarda görülen yaygın bir eritematöz kızarıklıktır. Buna, ateş, başağrısı ve halsizlik gibi bir viral enfeksiyonun sık görülen belirtileri eşlik eder. Kızarıklık genellikle hızla gelişir. Görünümü değişir ama yaygın olarak eritematözlekeliisilikşeklini alır.

Crosti-Gianotti sendromu

·         Bu, birkaçhafta süren papüler kızarıklığın var olduğu viral enfeksiyonda derinin verdiği bir yanıttır.
·         Diğer isimlerçocukluk çağının papüloveziküler akrodermatitler, çocukluk çağının papüler akrodermatitler ve akrodermatit papulosainfantumu içerir.
·         Crosti-Gianotti sendromununnedenleri şunlardır:
o    Hepatit B virüsü
o    Epstein-Barr virüsü
o    Koksaki virüsleri
o    Ekovirüsler
o    Respiratuar sinsityal virüs
Bu virüs 6-12 aylık çocukları etkiler. Yığılım halinde olabilir ve önceki üst solunum yolu enfeksiyonu az bulunur bir durum değildir.
Donukkırmızı lekelerin profüz akıntısı 3-4 günde geliştirir. Genellikleasimetrik birdesen ilk olarak uyluklardave kalçalarda, sonra kollarındışıüzerinde ve en sonunda yüzde görülür.
Lekelerinçapı 5-10 mm’dir ve renkleri koyu kırmızıdır. Daha sonra sık sık, kılcal damarlardaki kan sızıntısı nedeniyle özellikle de bacaklarda, mor rengini alır. Sıvı dolukabarcıklarhaline gelebilir.

Kaposi sarkomu

Bununvirüsün neden olduğu bir malignite olduğu düşünülmektedir. Genellikle HIV enfeksiyonuyla bağlantılı olarak oluşur ve tanı yapılırsa bu aranmalıdır. HIV ile kaposi sarkomi daha agresiftir.

Viral deri enfeksiyonu ve spor

Spor genel olarak dermatolojik enfeksiyonların bulaşma riskini artırır. Birkaç özellik bulaşmaya zemin hazırlayabilir:
  • Doğrudan cilt-cilt teması olması durumunda (ragbi, güreş gibi temas kurulan sporlarda)
  • Aşırı derecede terlemecilt yumusamasına neden olur ve giriş yeri sağlar.
  • Islak alanların paylaşılması ayaktan enfeksiyonu geçirmeye uygundur. Bunlardan kasıt duşlar ve yüzme havuzlarıdır. Diğer doğu dövüş sanatları ve jimnastik gibi judoda da çıplak ama kuru ayaklar virüsün bulaşma riskini azaltır.

Herpes gladiatorum

  • Adı, dövüş sanatlarıyla birlikte anılır. Ragbiyle birlikte "çarpışma hastalığı” olarak adlandırılır.
  • Bulaşma için öncelikle doğrudanciltteması ve sıyrıklar virüsün vücuda girişini kolaylaştırır. Lezyonlarınçoğunluğu gövde ve ekstremiteleri  takiben baş veya yüzde oluşur.
  • Prodromal bir kaşıntı veya yanma hissini yaklaşık 1-2 hafta içinde kabuk bağlayarak iyileşen eritematöz bir temel üzerinde kümelenmiş veziküller izler. Daha az sıklıkla baş ağrısı, halsizlik, boğaz ağrısı ve ateş bildirilebilir.
  • Tekrarlayan ataklar infeksiyonun başlangıcındanitibaren takip edilebilir.
  • Onun bu olağan dışıkonumuyüzünden herpes gladiatorum herhangi impetigo, suçiçeği, stafilokoksal fronköloz veya allerjik veya irritan kontakt dermatitle karıştırılabilir.
  • Doğru tanıviral immünfloresan gerektirir, kültürler hafifçe bozulmamış bir vezikül patlatarak ve aşınma boyunca çubukla ucu sıkıca ovuşturularak elde edilmelidir.
  • Herpesgladiatorum tedavisi ağızdan asiklovir veya benzeri maddelerle yapılır ve salgının ilk belirtileri başlamış olduğu zamansa en etkili zamandır. Topikal asiklovir muhtemelen daha az etkilidir. Herhangi bir sekonder enfeksiyon da tedavi edilmelidir.
  • Eğer şartlar uygun olursa konakçı dışında saatlerce veya günlerce yaşayabilir. Bu nedenle, tüm kirli yüzeyler antiseptik solüsyonla temizlenmelidir. Veziküler aşamada ve kabukları ayrılana kadar, hastalar fiziksel temasta bulunabilecekleri sporlardan kaçınmalıdırlar.
  • Spor esnasında kapılan herpes simpleks, çoğu zaman bünyesel belirtilerle ilişkilidir. Virüs kapmış çok sayıda ragbi oyuncusunun raporu gösteriyor ki halsizlik, iştahsızlık, nörolojik komplikasyonlar ve keratit oluşabilir.

Genel siğiller

Enfeksiyon, aşınmış deriyle temas halinde oluşan siğillerden debris bulaşırsa meydana gelebilir ve otomatik inokülasyonya da duyarlı bireylere bulaşmayla sonuçlanabilir. Bununla birlikte, genel olarak çok bulaşıcı olduğu düşünülmez ve Oxford Spor Hekimliği Elkitabı bunun sporlara katılımı engellememesi gerektiğini söyler. Ayak tabanındaki siğiller koşarken ağrıya sebep olabilir ve bu nedenle sportif faaliyetler sınırlandırabilir. Siğiller sporda gelişen nasırlarda daha sık görülebilir. Ayak tabanındaki siğillerin tedavisi zordur ve siğilin kendi varlığı gibi sporcuya çok rahatsızlık vermez.

Bağışıklığın Zayıf Olması

Eğer bağışıklık sistemi özellikle de T-hücresi sistemiyle uyum sağlanmazsa viral cilt enfeksiyonları agresif ve çok tehlikeli olmaya meyillidir. Klasik örnek HIV’de ve deri hastalıklarında görülür, fakat deride az görülen ve büyük cilt enfeksiyonları bağışıklığın sisteminin zayıfladığı durumlarda meydana gelebilir.

Uzm. Dr. Hüseyin Cem ÖCAL

oğlum 14 aylık kulak arkalarında ve ensesinde nohut tanesine benzer şişlikler oluştu ilk önce beslenmesi azaldı hastahanedençocuk doktorunun verdiği i... devamı