Nedir

Nükleer Stres Testi

Nükleer stres testi, gergin ya da dinlenme halindeyken, kalp kaslarınızdaki kan akışını ölçer. Bu test de rutin egzersiz testlerine benzer şekilde uygulanır; ancak, kalbinizde kan akışının düşük olduğu bölgeleri ve kalp kaslarının hasarlı bölümlerini de belirleyebilen görüntüler ortaya çıkarır.

Nükleer stres testi, genellikle kalbinizin iki farklı görüntü dizisinden oluşur: Bir dizi; egzersiz makinesi veya kondisyon bisikletinde pratik yaptığınız sıradaki egzersiz stresi ya da kalbinizi geren ilaç stresi sonuçlarıdır. Diğeri ise, dinleniyorken olan stres sonuçlarıdır. Nükleer stres testi, fiziksel aktivite sırasında ve dinlenme anında kalbinizin ne kadar iyi çalıştığına ilişkin bilgi derlemek için kullanılır.

Eğer doktorunuz, koroner arter hastalığı ya da başka bir kalp sorununuz olduğundan şüphe ediyorsa, veya egzersizli stres testi kendi başına nefes darlığı, göğüs ağrısı gibi belirtilerinizin nedenlerini açıklamak için yeterli değilse, size nükleer stres testi önerebilir. Eğer zaten kalp sorununuz teşhis edilmişse, nükleer stres testi, tedavinize rehberlik etmesi için de uygulanabilir.

Niçin Yapılır

Neden Yapılır?

Doktorunuz nükleer stres testini şunlar için tavsiye edebilir:

  • Koroner arter hastalığı teşhisi. Koroner arterleriniz, kalbinize kanla birlikte oksijen ve besinleri sağlayan ana kan damarlarıdır. Koroner arter hastalığı, bu arterler (atardamarlar) hasara uğradığında ya da hastalandığında gelişir. Buradaki sorun, genellikle plak olarak adlandırılan tortuların birikmesi nedeniyle oluşur. Eğer nefes darlığı ya da göğüs ağrısı gibi semptomlarınız varsa, nükleer stres testi bunların koroner arter hastalığı ile ilişkili olup olmadıklarının belirlenmesine yardım eder.
  • Kalbinizin büyüklüğüne ve şekline bakmak. Nükleer stres testinden elde edilen görüntüler doktorunuza, kalbinizin büyüyüp büyümediğini gösterir ve kalbinizdeki pompalama fonksiyonunu (ejeksiyon fraksiyonu) ölçmesine olanak sağlar.
  • Kalp bozukluklarının tedavisine rehberlik. Eğer zaten koroner arter hastalığı, aritmi ya da diğer kalp sorunları teşhis edilmişse, nükleer stres testi doktorun, uygulanan tedavinin semptomlarınızı iyileştirmede ne kadar faydalı olduğunu görmesine yardım eder. Bu test ayrıca, kalbinizin ne kadar egzersizin üstesinden gelebileceğini belirleyerek, doğru bir tedavi planı saptanması için de kullanılabilir.

Riskler

Riskleri

Nükleer stres testi genellikle güvenlidir ve komplikasyonlar seyrek görülür. Ama diğer tıbbi işlemlerde olduğu gibi komplikasyon riskleri de taşır.

Potansiyel komplikasyonlar şunlardır:

  • Alerjik reaksiyon. Nükleer stres testi sırasında kol ya da el damarınıza enjekte edilen radyoaktif boyaya alerjik olma ihtimaliniz vardır.
  • Düşük kan basıncı (tansiyon düşüklüğü). Egzersiz, başınızın dönmesine ya da baygınlığa neden olabilecek tansiyon düşüklüğüne yol açabilir. Genellikle egzersizi bıraktığınızda kaybolur.
  • Anormal kalp atımı (aritmi). Egzersiz stres testi ile gelen aritmiler, çoğunlukla egzersizin sonlandırılmasından kısa bir süre sonra kaybolur.
  • Kalp krizi (miyokard enfarktüsü). Çok seyrek olmakla birlikte nükleer stres testinin kalp krizine neden olması muhtemeldir.
  • Ateş basması hissi ya da göğüs ağrısı. Bu semptomlar, eğer düzgün şekilde egzersiz yapamıyorsanız kalbinizi strese sokmak için size ilaç verildiğinde meydana gelir. Bu semptomlar çoğunlukla kısa sürer, ama yine de bunları yaşıyorsanız doktorunuza söyleyin.

Nasıl Hazırlanacaksınız

Nasıl Hazırlanacaksınız?

Nükleer stres testinden iki saat öncesinden itibaren yememeniz, içmemeniz ya da sigara kullanmamanız istenebilir. Doktorunuz aksini yapmanızı söylemediği sürece ilaçlarınızı her zaman olduğu gibi alabilirsiniz.

Eğer astım ya da başka nefes alma sorunları için soluk alma cihazı (inhaler) kullanıyorsanız, teste giderken onu da yanınızda götürün. Stres testinizi gözleyen doktorunuzun ve sağlığınızla ilgilenen diğer ekip üyelerinin, soluk alma cihazı kullandığınızdan haberdar olduklarından emin olun.

Egzersiz stres testi için rahat kıyafet ve yürüme ayakkabıları giyin ya da yanınızda götürün.

Neler Yaşayacaksınız

Neler Bekleyebilirsiniz?

Nükleer stres testi için gittiğinizde doktorunuz sağlık geçmişiniz hakkında ve genellikle hangi sıklıkta egzersiz yaptığınız konusunda sorular soracaktır. Bu, stres testi sırasında sizin için uygun olacak egzersiz miktarının belirlenmesine yardım edecektir.

Nükleer testi sırasında

Teste başlamadan önce, testi yapacak ekipten birisi yapışkan plasterleri (elektrotları) göğsünüze, bacaklarınıza ve kollarınıza yerleştirecek. Elektrotlar, kablolar aracılığıyla bir elektrokardiyogram cihazına (EKG ya da ECG) bağlıdır. Elektrokardiyogram kalp atışlarınızın ortaya çıkardığı elektrik sinyallerini kaydeder. Test sırasında kan basıncınızı kontrol etmek için de kolunuza tansiyon aleti takılır.

Eğer egzersiz yapamıyorsanız  stres için, kalp kaslarınıza kan akışını arttıracak bir ilaç –egzersizi temsilen – enjekte edilebilir.

Daha sonra yürüme bandında yürümeye ya da kondisyon bisikletini yavaş yavaş çevirmeye başlarsınız. Test ilerledikçe, yürüme bandının hızı ve eğimi artar. Yürüme bandındaki kenarlıkları denge için kullanabilirsiniz ama onlara yaslanmayın, çünkü bunu yapmanız testin sonuçlarını çarpıtabilir. Kondisyon bisikletinde de test ilerledikçe direnç artar ve pedalları çevirmeniz zorlaşır.

Testin süresi sizin fiziki kondisyonunuza ve semptomlarınıza bağlıdır. Hedef, kalbinizi 8 ile 12 dakika arasında ağır şekilde çalıştırılarak, fonksiyonlarını gözlemlemektir. Kalp atım hızınız belirlenen hedefe ulaşana kadar ya da teste devam etmenize olanak vermeyen semptomların gelişmesine veya testinizi gözleyenlerin uyarı sinyalleri fark etmelerine kadar egzersiz yapmaya devam edebilirsiniz. Fark edilen uyarı sinyalleri şunlardır:

  • Orta ve şiddetli göğüs ağrısı
  • Ağır nefes darlığı
  • Anormal şekilde yüksek ya da düşük kan basıncı
  • Anormal kalp ritmi
  • Baş dönmesi

Teste devam etmekte çok zorlanıyorsanız, istediğiniz herhangi bir zamanda testi bırakabilirsiniz.

Boya enjeksiyonu

Egzersizin maksimum seviyesine ulaştığınızda, talyum veya sestamibi olarak adlandırılan radyoaktif bir boya, el ya da kol damarınızdan kan dolaşımınıza verilir. Bu madde kanınıza karışır ve kalbinize de gider. Röntgene (X-ray) benzeyen ve kalpteki radyoaktif maddeyi fark edebilen özel bir görüntüleme makinesi, kaslarınızın görüntülerini oluşturur. Kalbinizdeki, yetersiz kan akışına sahip olan herhangi bir bölge, görüntülerin ışık altında değerlendirilmesi ile kendini ortaya koyacaktır. Çünkü yeterli radyoaktif madde o bölgeye ulaşmamış olacaktır.

Egzersizden sonra 2 ile 4 saat dinlenmeniz istenecektir. Bu süre içerisinde herhangi bir şey yememeli, içmemeli ya da herhangi ağır bir aktivite yapmamalısınız. Bu sürenin ardından, muayene masasında uzanıyor durumdayken kalbinizin ikinci grup görüntüler çekilir. Bu ikinci grup görüntüler doktorunuza, kalbinizin egzersiz yapma sırasındaki kan akışı ile dinlenme halindeki kan akışınızı karşılaştırma olanağı sunar.

Nükleer stres testi sonrası

Nükleer stres testini tamamladığınız zaman, günün arta kalanında normal aktivitelerinize dönebilirsiniz.

Sonuçlar

Sonuçlar

Doktorunuz nükleer stres testi sonuçlarınızı sizinle birlikte değerlendirecektir. Sonuçlarınız şunları gösterebilir:

  • Egzersiz ve dinlenme sırasında normal kan akışı. Eğer nükleer stres testi sırasında derlenen bilgiler, kalbinizin hem egzersiz yaparken hem de dinlenirken normal olduğunu gösterirse, koroner arter hastalığınız olma ihtimali yoktur. Başka testlere ihtiyacınız da olmayabilir.
  • Dinlenme sırasında normal olan kan akışının, egzersiz sırasında normal olmaması. Bu, siz egzersiz yaparken ya da diğer ağır aktiviteler içindeyken kalp kaslarınızın yeterince kanlanamadığı anlamına gelir. Bu da, bir ya da daha fazla arterinizin tıkandığını (koroner arter hastalığı) gösterir.
  • Dinlenme ve egzersiz sırasında düşük kan akımı. Bu durum, kalbinizin her zaman yeterince kanlanamadığını gösterir ve koroner arter hastalığı tedavisine başlanmasına ihtiyacınız olduğu ya da kalbinizdeki kan akımını sınırlayan başka kalp sorunlarınız olabileceği anlamına gelir.
  • Kalbinizin bir bölümünde radyoaktif boyanın bulunmaması. Kalbinizin radyoaktif boyayı göstermeyen bölgeleri, bir kalp krizinden hasar görmüş dokuların (yaralı dokular) bulunduğu bölgelerdir.

Eğer test sonuçlarınız kalbinizde yeterli kan akışı olmadığını gösteriyorsa, koroner anjiografi yaptırmanız gerekebilir. Koroner anjiografi; kalbinizi besleyen damarlara doğrudan bakılmasını sağlayan bir testtir. Eğer ciddi tıkanıklığınız varsa, koroner müdahaleye (balon anjioplastisi ve stent yerleştirilmesi) veya açık kalp ameliyatına (koroner arter bypası) ihtiyacınız olabilir.

Uzm. Dr. Gökçe KÜÇÜKYAZICI

baş ağrısı baş dönmesi mide bulantısı aşırı sinir stres... devamı