Menopoz kadınların doğurgan oldukları evrenin sonunu işaret eder. Yaklaşık olarak 45 yaş ve sonrasında başlayan, normal ve doğal bir durumdur. Menopoz sırasında yumurtalıkların işlevi azalır, östrojen ve progesteron adlı üremeyle ilgili iki hormonun seviyeleri düşer. Hormon seviyelerindeki değişimler sıcak basmaları gibi iyi bilinen menopoz belirtilerine yol açabilir. Ancak yine bu evrede yaşanan değişimler sebebiyle menopozda iştah ve kilo da etkilenebilir. Birçok menopoz dönemindeki kadında iştah artar ve kilo alımı gerçekleşir.

En az 12 boyunca adet olmayan kadınlar menopoza gerçek anlamıyla girmiş olurlar. Adetlerin durmasının yanında gece terlemeleri, uykusuzluk, ruh hali değişimleri, konsantre olmada zorluk, yüzde istenmeyen tüylerin çıkması ve vajinal kuruluk da görülebilir. Kilo kontrolü, metabolizmada yaşanan değişiklikler nedeniyle menopoza giren kadınların yaşadığı ciddi bir sorundur. Hayat tarzınız eskisine göre daha az aktifken iştahınız eskisinden daha fazla olabilir. Ayrıca bu dönemde şeker hastalığı, uyku apnesi, tiroit işlev bozukluğu gibi metabolizmayla alakalı hastalıkların görülme riski artar.

Menopozda iştah konusunda görülen değişimleri yaratan hormonlar arasında girelin, leptin, adiponektin ve insülin sayılabilir. Özellikle girelin ve leptin etkili olurlar. Girelin midemizden gelir. Açlık hissini artırırken yağ yakma becerisini azaltır ve metabolizmayı yavaşlatır. Leptin ise uyurken yağ hücreleri tarafından üretilir. Beyne tokluk ve tatmin sinyalleri gönderen reseptörlere bağlanırlar. Leptinin iştahı kapatma ve yağ yakımını artırma becerisi vardır. Mart 2011’de yayınlanan bir araştırmaya göre menopoz sonrası dönemde girelin ve adiponektin seviyeleri artarken leptin ve insülin seviyeleri düşmektedir. Leptin seviyelerindeki düşüş kilo alımıyla en ilişkili bulunan parametre olmuştur.

Menopozda iştahla ilgili hormonlar vücuttaki yağ miktarı değişimlerinden de etkilenir. Haziran 2008 tarihli bir araştırmaya göre menopoz sonrası dönemdeki kadınlarda göbek yağı leptin, girelin, adiponektin ve insülin seviyelerinde en çok değişime yol açmıştır. Uzmanlara göre menopoza geçiş döneminde kilo alımını minimumda tutmak iştah kontrolüne ve kilo yönetimine yardımcı olabilir.

İştah seviyesi menopozun evresine göre de değişebilir. Uzmanlara göre adetlerin durmasından önceki 3-5 yılı kapsayan perimenopoz evresinde girelin seviyeleri en yüksek görülmüştür. Menopoz sonrasında ise leptin seviyeleri düşerken bazı kadınlarda girelin de azalır. Sağlıklı kiloda olan kadınlarda bu durum hafif bir iştah kapanmasına yol açabilir ancak bu çok sık görülmez.

İLGİLİ MAKALE

Menopozda Üşüme

Uzm. Dr. Banu TAŞCI FRESKO

iyi akşamlar doktor hanım ben mehmet karakuyu afyon ili sandıklı ilçesinde oturuyorum,benim bir 11 aylık kız bebeğim var fakat beslenmesi zor oluyor i... devamı