Narkolepsi adı verilen uyku probleminin adını duymuş olabilirsiniz. Narkolepsi hastaları güç içinde aniden bastıran ağır uyku atakları yaşarlar. Bu şikayete zaman zaman eşlik eden katapleksi adında bir başka durum da vardır. Katapleksi normalde istemli olarak hareket ettirdiğimiz kasların geçici olarak kontrolünün kaybedilmesine denir. Katapleksi atakları çok çeşitli şiddetlerde yaşanabilir. Kimileri tüm vücudunun kontrolünü kaybedip ayakta bile duramazken kimilerinde sadece çene veya göz kapağı gibi bölgeler aşağı doğru sarkar. Peki tedavisi olmayan katapleksiyi önlemek için neler yapılabilir?

Katapleksi genellikle bitkinlik ve yorgunlukla daha kötü hale gelir. Ayrıca kahkaha gibi güçlü duygusal tepkiler tarafından tetiklenebilir. Kontrol altında tutmak için uyku sırasında iyi hijyen alışkanlıkları edinmek ve gerekirse ilaç kullanmak doğru olacaktır. 

Uykunuzu düzenleyin ve her gün bu düzene uyun. Aynı saatte uyuyup uyanmaya hafta sonu ve tatil günlerinde bile özen gösterin. Günde en az 7-8 saat uyumaya çalışın, kendinizi dinlenmiş hissedene kadar uyuyun. Yatak odanızın sessiz, sakin olmasına, rahat ve serin bir derecede olmasına dikkat edin. Akşamları çok fazla ışığa maruz kalarak vücudunuzun iç ritmini bozmayın. Düzenli olarak egzersiz yapın ve sağlıklı beslenin.

Katapleksiyi önlemek için iyi uyku alışkanlıklarından bir diğeri yatmadan önce büyük öğünler yememek, çok gerekliyse hafif bir atıştırmalıkla geçiştirmektir. Öğleden sonra veya akşamları kafein tüketmeyin. Alkolden kaçının. Gün içinde mümkünse en az 1 kere kısa bir öğle uykusuna yatabilirsiniz. 

Sodyum oksibatın 6-9 miligramı katapleksi tedavisi için önerilen değerdir. Bu maddenin kullanımı atakların hem sıklığını hem de şiddetini azaltabilir. Yan etkileri arasında baş dönmesi, baş ağrısı ve mide bulantısı görülebilir. Ayrıca alkolle ya da merkezi sinir sistemini baskılayan herhangi bir ilaçla birlikte kullanılmamalıdır. 

Katapleksiyi önlemek için bazı antidepresanlar da kullanılmaktadır. Ancak bunların etkinliğiyle ilgili bilimsel kanıtlar henüz yeterli düzeyde değildir. Ayrıca antidepresanların aniden bırakılması durumu yeniden tetikleyebilir. 

Hastaların olası bir atak ve düşme durumunda kendilerini yaralamamak için önlem almaları şarttır. Bunun için güçlü duygulara sebep olan durumlarda yalnız olmamak, camdan, keskin yüzeylerden ve yükseklerden uzak durmak, rahatlama ve stres yönetimi metotlarını kullanmak, bir sağlık uzmanından onay almadıkça araç kullanmamak önerilir.