Feromonlar, farklı hayvanların ve bazı bitkilerin aynı türlerin başka hayvanlar veya bitkilerde bazı davranış tepkilerini teşvik eden kimyasallardır. En geniş tartışılan feromonlardan biri cinsiyet feromonudur, genelde çiftleşmeye hazır oluşu göstererek erkekleri çekmek için dişi hayvanlar tarafından yayılır. Birçok yıldır, araştırmacılar insanlarda cinsellik feromonları ve çekicilik arasındaki potansiyel bağlantıyı araştırıyorlar. Ama hem insan feromonu üretimi hem de tespitini anlamak konusunda hala eksiklikler var. Dolayısıyla, cinsiyet feromonu içerdiği iddia edilen "eş mıknatısı” parfümlerin ve deodorantların yaygınlığına rağmen, insan feromonları ve çekicilik arasında henüz kesin bir bağ yok.

Birçok araştırmacı terin, özellikle koltukaltlarındaki terin, insan cinsiyet hormonlarının taşınmasında araç görevi gördüğünü ileri sürmüştür. Bazı çalışmalar kişinin ter kokusunun başkalarında cinsiyetle ilişkili tepkiler üretme olasılığını araştırmıştır. Örneğin bir çalışma, yakın mesafede yaşayan veya çalışan kadınların terinde bulunan feromonların adet dönemlerinin aynı zamana denk gelmesine neden olabildiğini ileri sürüyor. Başka bir çalışmaya göre, sentetik feromonlu parfüm süren kadın deney grubu erkek eşlerden daha fazla cinsel ilgi çekti. Ama çoğunlukla, insan cinsiyet feromonları ve çekicilik arasında bağlantı olduğunu iddia eden çalışmaların doğruluğu ve metodolojik geçerliliği sorgulanmıştır.

Bazı araştırmacılara göre, şüpheli olan insan cinsiyet feromonları değil insanların bu feromonları tespit edebilmesidir. Birçok memeli, burunlarının içinde feromon detektörü olarak işlev gören vomeronazal organ (VMO) diye bilinen bir yapıya sahiptir. VMO insanlarda fetüs aşamasında bulunabilir ama organ gelişim süreçlerinde yok oluyor gibi görünüyor. Bazı araştırmacılar, VMO’nun insanların feromonarı tespit etmesini engellediğini, böylece cinsiyet feromonları ve çekiciliği imkansız kıldığını ileri sürerler. Başka araştırmacılar insanlarda VMO’nun yok olmadığını ama daha yeri bulunamamış başka bir yapıya evrimleştiğini ileri sürerler.

Kesin bilimsel kanıt olmadan insanlarda feromonlarla çekicilik arasında bir bağlantı olup olmadığını söylemek imkansız. Yine de, bir sürü koku şirketi eşleri çekebilecek cinsiyet hormonları içerdiği iddia edilen parfümler ve deodorantlar üretiyor. Genelde bu iddialar için geçerli hiçbir bilimsel temel olmadığından alıcılara bu ürünlere şüpheyle yaklaşmaları öneriliyor.

Op. Dr. Aytun AKTAN

Afetime 5 gün var dün aksam pembemsi kan gordum ara ara duruyor ara ara da pıhtı göruyorum leke leke goruyorum diyebilirim nedir acaba... devamı