Nedir

Nedir

Daha çok domuz gribi adıyla bilinen bu solunum yolları enfeksiyonu ilk kez 2009 yılında Kuzey Kutbu’nda grip mevsiminin sonlarına doğru, ilkbaharda fark edilmiş bir grip virüsüyle ortaya çıktı.

Bu yeni virüs, bilimsel adıyla 2009 H1N1, hızlı ve kolay bir şekilde yayıldı. İlk vakalar görüldükten birkaç ay sonra, onaylanmış H1N1 bağlantılı hastalık oranları neredeyse dünyanın dört bir yanında artmaya başladı. Sonunda Dünya Sağlık Örgütü, enfeksiyonun küresel bir salgın olduğunu duyurdu.

Teknik anlamda domuz gribiyle adından da anlaşılacağı gibi domuzlarda bulunan grip kastedilir. Nadiren de olsa bazen domuzlardan insanlara virüs bulaşabilir. Özellikle domuz çiftliği çalışanlarına ve veterinerlere. Yine, daha az sıklıkla olmak üzere işi nedeniyle enfeksiyona yakalanmış kişi bunu başkalarına bulaştırabilir. Domuz gribi domuz tüketimiyle oluşan bir hastalık değildir.

Belirtileri

Belirtileri

İnsanların yakalandığı domuz gribinde belirtiler diğer grip enfeksiyonlarındaki gibidir:

  • Ateş
  • Öksürük
  • Boğaz ağrısı
  • Vücutta ağrı
  • Baş ağrısı
  • Üşüme
  • Yorgunluk
  • İshal
  • Kusma

Domuz gribi belirtileri virüsün vücuda yerleşmesinden üç dört gün sonra gelişir ve bu yaklaşık sekiz gün kadar devam eder. Hastalanmadan bir gün önce başlayan belirtiler siz iyileşene kadar sürer.

Ne zaman doktora gitmeli

Genel olarak sağlıklı olmanıza rağmen ateş, öksürük ve vücutta ağrı gibi domuz gribine ait belirtiler gözlemliyorsanız doktora gitmeniz gerekmez. Ama bu belirtileri gözlemlemekle birlikte aynı zamanda hamileyseniz, amfizem veya kalp rahatsızlıkları gibi kronik bir hastalığınız varsa mutlaka doktorunuzu arayın.

Sebepleri

Sebepleri

Salgın virüsler burnu, boğazı ve akciğerleri oluşturan hücrelere bulaşır. Bu virüs vücuda, virüs taşıyan damlacıkların solunması ya da bulaştığı yüzeye dokunan ellerle göze, burna ya da ağza taşınmasıyla girer.

Risk Faktörleri

Risk Faktörleri

Pek çok insanın H1N1 domuz gribine yakalandığı bir bölgeye gittiyseniz ve kalabalıklar içinde zaman geçirmişseniz virüse maruz kalmış olabilirsiniz.

Domuz çiftliği sahiplerinin ve veterinerlerin domuzlara olan yakınlıkları nedeniyle gerçek domuz gribine yakalanma riski en yüksektir.

Komplikasyonları

Komplikasyonlar

Salgın hastalığa bağlı oluşan zor durumlar şunlardır:

  • Kalp hastalıkları, diyabet ve astım gibi kronik hastalıkların kötüleşmesi
  • Zatürre
  • Solunum yetersizliği

Tedavisi

Tedavi ve İlaçlar

H1N1’in de içinde olduğu çoğu grip vakası belirtilerin rahatlatılmaya çalışılması dışında bir tedavi gerektirmez. Kronik solunum rahatsızlığınız varsa, doktorunuz iltihabı azaltıcı, solunum yollarınızı açıcı ve akciğer salgısını temizleyici ek ilaçlar yazacaktır.

Virüs önleyici ilaçlardan oseltamivir ve zanamivir belirtilerinizin şiddetini azaltabilir ama grip virüsleri bu ilaçlara bağışıklık kazanabilir. Virüslerin direnç kazanma olasılığını azaltmak ve bu ilaçlara en çok ihtiyaç duyacaklar için tedarikli olmak açısından virüs önleyici ilaçlar komplikasyon riskinin en yüksek olduğu kişiler için saklanır.

Yüksek risk grubu içindeki kişiler şunlardır:

  • Hastane bakımı altında olanlar
  • Diğer grip belirtilerinin yanı sıra sık ve kısa kısa nefes alıp verenler
  • 5 yaşın altındakiler
  • 65 yaş ve üzerindekiler
  • Hamileler
  • 19 yaşın altında ve uzun süreli aspirin tedavisi görmekten dolayı Reye sendromu riski artmış olanlar
  • İçinde astım, amfizem (doku ve organlar arasında hava kalması), kalp rahatsızlığı, diyabet, kas-sinir hastalığı ve böbrek, karaciğer ya da kan rahatsızlığı gibi kronik hastalıkları olanlar
  • Bağışıklık sistemini etkisi altına alan bir hastalığı ya da HIV olanlar

Yaşam Tarzı

Yaşam Tarzı Ve Evde Tedavi

Her hangi bir grip türü nedeniyle rahatsızlanmışsanız aşağıdaki tavsiyeler belirtilerinizi hafifletmeye yardımcı olabilir.

  • Bol bol sıvı tüketin. Sıvı kaybını önlemek için tercihiniz su, meyve suları ya da sıcak bir çorbadan yana olsun. İdrarınızın rengi berrak ve açık sarı olacak kadar yeterli miktarda sıvı tüketin.
  • Dinlenin. Bağışıklık sisteminizin hastalıkla savaşabilmesine yardımcı olmak için daha fazla uyumaya dikkat edin.
  • Ağrı kesicilerden faydalanmayı düşünebilirsiniz. Asetaminofen ya da bir iltihap önleyici ve analjezik olan iboprofen gibi reçetesiz satılan ilaçları dikkatli bir şekilde ihtiyacınız oldukça kullanın. Nadir rastlanan ama ölümcül olabilen Reye sendromu riskine karşı çocuk ve ergenlere aspirin vermeyin.

Unutmayın, ağrı kesiciler daha rahat hissetmenizi sağlayabilir ama belirtilerinizi daha çabuk geçirmeyecektir ve yan etkileri olabilir. İbuprofen mide ağrısı, kanama ve ülsere neden olabilir. Uzun süreli kullanımı ya da gereğinden fazla dozda alınması halinde asetaminofen karaciğeri zehirleyebilir.

Önleme

Önlem

Bazı merkezler 6 yaş üstündeki herkesin grip aşısı olmasını tavsiye etmektedir. 2009 H1N1 virüsü enfeksiyonunu önleme amacıyla geliştirilen aşı, 2010-2011 yılı mevsimsel grip aşısının bir içeriğidir. Grip aşısı 2010-2011 grip mevsiminde en sık rastlanan iki salgın virüse karşı da korur.

Aşı şırınga ve burun spreyi şeklinde bulunabilir.

Aşağıdaki tavsiyeler gribi önleme ya da bulaşmasını sınırlamaya yardımcı olabilir:

  • Hastaysanız evde istirahat edin. Domuz gribine yakalanmışsanız belirtiler ortaya çıkmadan 24 saat içinde ve 7 gün sonrasında başkalarına bulaştırmanız olasıdır.
  • Ellerinizi iyice ve sık sık yıkayın. Sabun ve su veya her ikisine de erişimin mümkün olmadığı durumlarda alkollü bir el temizleyicisi kullanın. Grip virüsleri bulundukları yüzeyde iki ya da daha fazla saate kadar canlı kalabilir. Örneğin, kapı kolları ve tezgah üstünde.
  • Öksürdüğünüzde ve hapşırdığınızda ağzınızı kapatın. Öksürdüğünüzde ya da hapşırdığınızda ağız ve burnunuzu örtün. Ellerinizin bulaşmasını önlemek için bir mendile ya da dirseğinizin iç kısmına öksürün veya hapşırın.
  • Kalabalık içine girmeyin. Mümkünse kalabalık mekanlardan uzak durun.
  • Ev halkından biri rahatsızsa teması azaltın.  Ev halkından biri domuz gribiyse, bakımından bir kişi sorumlu olacak şekilde düzenlemenizi yapın.

Prof. Dr. Kaan AYDOS

ben gripten doktora gittim ve bana tahlil yptilar kanimda iltap oldugunu bu neler sebp olur... devamı