Eğer aldığınız alkolü kontrol etmeyi veya azaltmayı planlıyorsanız veya alkolün sağlığa faydalarını duymuş veya okumuşsanız ve alkolü düzenli beslenmenize eklemeyi düşünüyorsanız, ne kadar alkol tükettiğinizi ve tüketmeniz gerektiğini bilmek faydalıdır.

Alkol tüketiminizi bilmenin tek yolu, içtiğiniz içkilerde ne kadar alkol bulunduğunu öğrenmektir. Bunu kolaylaştırmak için birçok ülke, “standart” içki kavramını geliştirdi. Standart içki, tüketimi yaygın olan ve belli bir miktar alkol içeren içkilerin servis miktarıdır.

Standart içki kavramının kullanım amacı, bir “içkiden” ne anladığımızın genel fikrini vermektir, bu şekilde örneğin bir doktor, günlük veya haftalık belli bir içki adedinden daha fazla içmemeniz gerektiğini söyleyebilir. Ama içkilerin alkol oranları ülkeden ülkeye değişiklik gösterir ve bu durum standart içkinin tanımlanmasında zorluklara neden olur. Örneğin bazı biralar, diğerlerinden iki üç kat daha serttir.

Ülkeler Arasındaki Farklar

Standart bir içkideki alkol miktarı, ülkelere göre değişiklik gösterir. Bu, eğer seyahat ediyorsanız ve özellikle doktorunuz tüketmeniz gereken içki miktarını sınırlamışsa farkında olmanız gereken bir durumdur.

Standart içki tanımına dair iki bilgi kaynağı vardır: Devletler tarafından belirlenen veriler ve alkol kullanımı üzerine araştırma yapan şirketler tarafından kullanan veriler. İdeal açıdan her ikisinin de aynı olması gerekir, ama içki içmek üzerine araştırmalar yayımlayan bazı ülkelerin standart içkilerindeki alkol miktarı arasındaki farklara bir göz atın:

  • ABD: Devlet standardı, içki başına 14 gram alkoldür, ama çalışmalar alkol miktarının içki başına 9,3 gramla 13,2 gram arasında değiştiğini bildiriyor.
  • Kanada: Bir çalışma, içki başına 13,6 gram alkol içerdiğini bildiriyor.
  • İngiltere: Devlet standardı içki başına 8 gam alkol, ama çalışmalar alkol miktarının içki başına 8 ile 10 gram arasında değiştiğini bildiriyor.
  • Avrupa’nın geri kalanı: Çalışmalar, içki başına alkol miktarının 8,7 gramdan 11 grama kadar değiştiğini gösteriyor.
  • Avustralya ve Yeni Zelanda: Devlet standardı içki başına 10 gram alkol, ama çalışmalar içki başına alkol miktarının 6 gramdan 11 grama kadar değiştiğini bildiriyor.
  • Japonya: Çalışmalar, içki başına alkol miktarının 21,2 gramdan 28 grama kadar değiştiğini gösteriyor.

Bu kadar büyük bir çeşitlilik, kısmen kültürel etmenlere dayanır. Standart içkiler, o ülkede neyin normal veya genel geçer düşünüldüğünü yansıtır.

İçkiler Arasındaki Farklar

Alkollü içkilerin miktarı da içkinin çeşidine ve sertliğine bağlı olarak önemli ölçüde değişir. Bazen içkinin sertliğini etiketine bakarak görebilirsiniz, ama içki üreticilerinden her zaman alkol içeriğini yazmaları istenmez. Etiketler de kafa karıştırıcı olabilir çünkü alkol içeriği bazen ağırlığıyla bazen de hacmiyle gösterilir. Ağırlık, hacimden daha azdır. Çünkü alkol, sudan daha hafiftir (alkolün ağırlığı, hacminin 0,8 katıdır).

Burada farklı içkilerdeki alkol içeriklerinin (hacimsel) dağılımına dair fikir edinebilirsiniz:

  • Alkolsüz veya az alkollü bira (hafif birayla aynı değildir): %0’dan %0,5’e değişir.
  • Bira: Normalde %5 civarı alkol içermesine rağmen %2,5 ile %12 arasında değişir.
  • Şarap: Normalde %12 civarı alkol içermesine rağmen %4 ile %19 arasında değişir.
  • Likör: Normalde %40 civarında alkol içermesine rağmen %20 ile %95 arasında değişir.

Bardaklar Arasındaki Farklar

Önemli olan, evde içtiğiniz bardakların aslında ne kadar içki aldığını bilmek ve farklı bardak şekilleri ve değişen boyutlarının ne kadar içki aldığını tahmin etmeyi öğrenmektir. Genelde daha dar bardaklar daha az sıvı içerirken, özellikle dibine doğru genişleyen geniş bardaklar daha fazla sıvı içerir. Bu zaten bilinen bir şeymiş gibi gelebilir ama farklı bardak şekilleri, boyutları ve bir ölçme kabıyla yapacağınız basit bir deney sizi şaşırtabilir.

Çünkü araştırmalar, özellikle şarap ve alkollü içeceklerde bardaklara ne kadar doldurduğumuzu tahmin etme konusunda zayıf olduğumuzu gösteriyor. Yüksek oranda alkol içeren meyve aromalı soda ya da alkolsüz gibi görünen hazır karışımlı içeceklerin popülerliğinin ve reklamlarının artması özellikle endişe yaratır. Genç kullanıcılara pazarlanması kadar, alkolsüz içecekler gibi görünmesi ve tat vermesi, tükettiğiniz gerçek alkol miktarını hafife alma olasılığını artırır.

Hata İnsana Mahsustur... Özellikle de Alkol Söz Konusu Olduğunda

Evimizde doldurduğunuz içkilerin içerdiği alkol miktarında yanılmamıza yol açan en önemli faktör insan hatasıdır. Alkolün lezzeti ve etkisi hoşunuza gidiyorsa (çoğu içenin de gidiyor zaten), büyük ihtimalle koyduğunuz içkinin “standart” içkilerden daha hafif olduğu konusunda kendinizi kandırıyorsunuz. Bunun yanı sıra, cömert bir ev sahibi olmak, iyi şarabı ziyan etmemek için şişeyi bitirmek isteyebilir, restoran ve barlarda içkileri cimrice koyduklarını (bazı insanlara göre standart bir içki sadece ıslatılmış bir bardak değildir) düşünebilirsiniz.

Sonuçta, sağlığınıza önem veriyorsanız, itibarınızı korumak istiyorsanız ve gerçekten alkole bağımlı olmak istemiyorsanız, içtiğiniz miktarı çok dikkatli bir şekilde sınırlarsınız. Bir kere başladıktan sonra duramamak ve alkol kullanımını inkar etmek, alkol bağımlılığının en önemli özelliklerindendir. Alkol tüketiminizi kontrol etmek sizin, sadece sizin sorumluluğunuzdur.

 

 

Uzm. Dr. Tarık TURFAN

Merhabalar doktor bey.18 yaşındayım karaciğerimde yağlanma varmış bir hafta sonra ultrason vs bazı testlere giricekmişim.1 hafta önce alkol aldım ve d... devamı