Belirtiler

  • Seks bağımlılığının belirtileri kişiden kişiye göre değişir. Bir kimseyi açık biçimde seks bağımlısı yapacak tek bir davranış ya da faaliyet yoktur. Genelde belirtiler aşırılıkla ilişkilidir. Olağan kabul edilebilecek davranışlar bazı vakaların da görülmesiyle sorun teşkil etmeye başlar –tecavüz, çocuk tacizi ya da takipçiliğin cezai sonuçları olabilir.
  • Zararlı olan ya da uygunsuz koşullarda, sonuçları ne olursa olsun seks isteği.

Seks bağımlılığının altında yatan mekanizmalar

Cinsel davranışlar, bizim biyolojik yapımızın bir parçasıdır. Bu doğal dürtüler, psikolojik problemlerle birleştiğinde seks bağımlılığı ortaya çıkabilir. Mevcut bağımlılık terapileri altta yatan sorunu zararlı dışavurumdan ayrıştırmaya çalışır. Orgazmın hazzı dışında davranışı neyin harekete geçirdiği keşfedilmeye çalışılmaktadır.

Bu nedenle, belirtiler tedavi edilebilir bir hastalığın yansımaları olabilir. Depresyon ile mücadele etmede seksin kullanılması yaygın bir örnektir.

Seks bağımlılığının diğer özellikleri

  • Çabalamaya rağmen davranışı değiştirememe
  • İstek dışı sekse ya da seks ile ilgili düşüncelere odaklanma. Ardından davranışa yol açan bir obsesyon dönemi
  • Seksi, problemlerden kaçış yolu olarak kullanma
  • Epizotlar için hazırlık, onlarla uğraşmak ya da onlardan kurtulmak için çok fazla zaman harcama
  • Mali durumun ya da mali hedeflerin davranışlar nedeniyle zarar görmesi
  • Zararlı sonuçları ortaya çıkabilse de cinsel zaferin ya da arayışın doğal ve normal olduğu inancı

Nedir

 

Seks bağımlılığı, davranışsal bir sorundur. Seks bağımlıları genel olarak cinsel yakınlık isteklerini kontrol edemezler ve bu da hayatlarında giderek daha fazla zarar oluşmasına neden olur. Zamanla bağımlılığın negatif etkileri yükselir ve seks arama davranışlarında artış gözlemlenir.

Seksologlar (insan cinselliği üzerine çalışan uzmanlar) "bağımlılık” teriminin doğru olup olmadığı konusunda aynı fikirde değildir çünkü bozukluğun doğası daha çok psikolojiktir ve fiziksel yoksunluk içermez. Buna göre, seks bağımlılığı kompulsif bozukluk ya da dürtü kontrol bozukluğu olarak tedavi edilir.

Zararları

Seks Bağımlılığının Olası Zararları

Zarar verici davranışlar, diğer bakımlardan kabul edilen aktivitelerde aşırıya kaçma -kompulsif mastürbasyon, pornografi, telefon seksi ya da “sanal seks” (bilgisayar seksi) gibi- şeklinde gelişebilir.  Bazıları ise sınırları aşar ve dürtüleri yasa dışı aktivitelere yol açar –teşhircilik, röntgencilik/gizli kamera, müstehcen ve istenmeyen telefon aramaları ya da sohbetleri, takipçilik ya da tacizcilik. Hatta çocuk tacizi ve tecavüz bile görülebilir.

Uzmanlara göre:

  • Suçu kanıtlanmış seks suçlularının yaklaşık yüzde 55’i seks bağımlıları olarak kabul edilebilir.
  • Çocuk tacizcilerinin yüzde 71’i seks bağımlısı olarak kabul edilebilir. Pek çoğunun problemi öyle şiddetlidir ki toplumun onlara karşı güvenliğinin sağlanması için tek seçenek hapsedilmeleridir.
  • Ancak çoğu seks bağımlısı için bu sosyal bir zarardır ve suç teşkil eden sonuçları, kişileri seks bağımlılığı için tedavi aramaya yönlendirir. Zina, bozulan ilişkiler ya da hiç ilişki kuramama da kişinin tedavi araması için yeterlidir.

Sınıflandırılması

Seks Bağımlılığının Tıbbi Sınıflandırması

Seks bağımlılığı, tek başına bir tanı olarak listelenmediği için hastalar belirli cinsel eylem tercihlerine göre sınıflandırılabilirler.

Nemfomani

Uygun biçimde hiperseksüalite olarak da adlandırılan nemfomani, kadınlar için kullanılan bir terim iken satiryazis erkekler için kullanılır. Durum, cinsel arzulara engel olamama ile karakterize edilir. Konuşma diliyle ifadesi şöyle olabilir: "Herhangi bir yerde, herhangi bir zamanda, herhangi biriyle.”

Seksüel mani

Bu, bipolar bozukluklar altında sınıflandırılır ve manik evre esnasında artış gösterir. Döngüsel olarak açığa çıkan hiperseksüalite ile karakterize edilir.

Kompulsiyon/obsesyon

Seksin yerini alsın ya da almasın, elde edilemeyen bir kişiye olan saplantıdır. Sonucunda takipçi davranışlar görülür. Seks bağımlılığının olması şart değildir çünkü cinsel unsur olmayabilir ancak mastürbasyon ya da fantezilerin olması mümkündür.

Dürtü kontrol bozukluğu

Seks bağımlısının birçok partnerle bilinen riskli durumlarda bulunduğu davranışlara dayandırılarak teşhis edilebilir. Hastalık tehlikesini ya da sosyal sonuçları umursamazlar.

Başka Türlü Sınıflandırılamayan Cinsel Bozukluklar

Seks bağımlılığı başlığı altına alınabilen diğer bütün davranışlardır. Kronik ya da kompulsif mastürbasyon buna örnek olabilir.

 

 

Tedavi

Seks bağımlılığı için yardım arıyorsanız mevcut bir dizi tedavi programı vardır.
Bu programların çoğu seks bağımlılığına kimyasal bağımlılığı tedavi etmekte etkili olduğu kanıtlanmış stratejilerle yaklaşır. Seks bağımlılığı madde bağımlıları arasında daha yaygın olduğu için birçok kimyasal bağımlılık programı bir cinsel bağımlılık programı veya unsuru sunar.
İyi bir cinsel bağımlılık tedavisi için sormanız gereken bazı sorular şunlardır:
·         Terapi programının ne kadarı seks bağımlılığı ve dürtüselliğe odaklanacak?
·         Bu meselelerin üstüne eğilen gruplar hangileri?
·         Seks bağımlılığı ve dürtüsellik için gruplar veya programları düzenleyen ekibin deneyimleri nedir?
·         Program 12 adımlı felsefeye mi dayanıyor ve tedavideyken katılmak için uygun 12 adımlı toplantılar var mı?
Ek olarak, bir tedavi programında şu unsurlara bakın:
·         Çiftlerin ilişkilerindeki daha samimi sorunlar hakkında çalışabilecekleri ayrı bir grup
·         Seks bağımlılığı ve dürtüsellik hakkında, bu yanlış anlaşılan davranış dizilerine dair yanlış anlaşılmaları açıklayan eğitim
·         Her aile ferdinin kırılganlığını anlayan ve hangi aile ferdinin özel belirtiler ve bilgiler hakkında ne kadar bilgi işitmesi gerektiğine dair yerinde kararlar verebilen eğitimli bir ekip. Bu, hasta ve aile arasında terapötik bir ilişki geliştirmede esastır.
·         Aile fertleri veya eşlerin, bireyin tedavi sırasında açıkladığı bilgiyi işlemeleri ve bilgi almaları için zaman
·         İki partnerin de bulunduğu sağlık risklerine ve devam eden tedavi planında bunlarla nasıl ilgilenileceğine odaklanmak
Uyuşturucu veya alkol tedavisinin aksine, seks bağımlılığının tedavisi ömür boyu seksten uzak durmak değil dürtüsel, sağlıksız cinsel davranışın sonlandırılmasıdır. Seks bağımlılığını sağlıklı ve sağlıksız seksten ayırt etmek çok zor olduğu için, programlar tedavinin ilk aşamasında genelde her türlü cinsel davranıştan uzak durmayı teşvik eder. Birçok program 60-90 günlük kendi kendine uygulanan bir uzak durma süreci önerir. Bu, tedavi ekibinizle birlikte, seks düşüncesini ve kompulsif cinsel davranışı tetikleyen duygusal ipuçları ve koşulları anlamanızı sağlar.

Tedavi Odağı

Tedavi iki ana konuya odaklanacaktır. İlki, uyuşturucu bağımlılarının uyuşturuculardan ayrılmasının gerekmesi gibi, sizi zararlı cinsel davranışı ayırmaya dair merkezi kaygılardır.
Bunu başarmak, birkaç hafta hastanede tedavi gerektirebilir. Hastane ortamı sizi cinsel imge bolluğundan, kompülsif cinsel davranışı tetikleyen durumlardan veya insanlardan korur. Yapılandırılmış ve sıkı sıkı kontrol edilen bir ortamda kötüye gitmek daha zordur. Bazen, uygun toplumsal, ailesel ve ruhsal destekle hastane dışında bir ortamda da başarılı olabilirsiniz.
İkinci ve en zor olanıysa bu hastalıkla ilişkili suçluluk, utanç ve depresyonla yüzleşmektir. Yetkin bir terapistle bu duyguları ayrıntılı incelemek güven ve zaman gerektirir. Çok depresifseniz en iyi tedavi, uzmanların belirtilerinizi görüntüleyebileceği ve uygun şekilde kontrol edebileceği bir kuruluşta yatmaktır.

12 Adım Programları

Anonim Sekskolikler gibi 12 adım programları Adsız Alkolikler ve Adsız Narkotikler gibi başka bağımlılık programlarında kullanılan başka ilkelere benzer ilkeler uygular. Ama alkolden tamamen uzak durmayı amaçlayan AA’nın aksine, SA sadece kompülsif, yıkıcı cinsel davranıştan uzak durmayı amaçlar. Birçok bağımlı, bağımlılıklarına karşı zayıflıklarını kabul ederek, Tanrının veya daha yüksek bir gücün yardımını isteyerek, gereken adımları takip ederek, bir destekleyici arayarak ve toplantılara düzenli katılarak kişisel ilişkilerinde samimiyeti yeniden kazanabilmişlerdir.

Bilişsel Davranış Terapisi

Bu yaklaşım seks bağımlılığına ilişkin davranışları neyin tetiklediği ve desteklediği şeyleri inceler ve süreci kısaltmanın yöntemlerini arar. Tedavi yaklaşımları bağımlılara başka bir şey düşünerek cinsel düşüncelerini bırakmayı, cinsel davranışı başka bir davranışla, örneğin egzersiz veya idman yapmayla değiştirmeyi öğretmeyi ve bağımlılık yapan davranışın nüksünü önlemeyi içerir.

Kişilerarası Terapi

Sekse bağımlı kişiler genelde geçmiş yaşamlarından belirgin duygusal yüke sahiptir. Geleneksel “konuşma” terapisi, kendini kontrolü artırmaya, duygu durum bozuklukları ve travma sonrası etkileri tedavi etmeye yardımcı olabilir.

Grup Terapisi

Grup terapisi genelde 6-10 hastalık bir grupla bir sağlık uzmanından oluşur. Başka bağımlılarla birlikte çalışmak sorununuzun size özel olmadığını görmenizi sağlar. Başkalarının deneyimlerinden neyin işe yarayıp neyin yaramadığını da öğrenebilir, başkalarının güçlü yanları ve umutlarından yararlanabilirsiniz. Grup formatı, bağımlılar arasına yaygın olan inkar ve gerekçelendirmelerle yüzleşmek için idealdir. Başka bağımlılardan gelen bu yüzleşme sadece yüzleşilen bağımlı için değil yüzleşmeyi yapan, kişisel inkar ve gerekçelendirmenin bağımlılığı nasıl sürdürdüğünü öğrenen kişi için de güçlüdür.

İlaç

Son araştırmalar gösteriyor ki antidepresanlar cinsel bağımlılığı tedavi etmekte yararlı olabilir. Seks bağımları arasında yaygın olan duygu durum belirtilerini tedavi etmeye ek olarak, bu ilaçlar cinsel saplantıları azaltmakta yarar sağlayabilir.

Prof. Dr. Kaan AYDOS

iyigünler kaan bey benim cinsel isteksizlik problemim var fakat biraz karışık. şöyleki mastırbasyon yaparken hiçbir sorunum yok fakat iş kız arkadaşım... devamı