• İçindekiler
• Nedir
• Niçin Yapılır
• Riskler
• Nasıl Hazırlanacaksınız
• Neler Yaşayacaksınız
• Sonuçlar

Nedir

Koroner Anjiyogram 

Koroner anjiyogram, kalbinizdeki kan damarlarının içini görüntülemek için röntgen cihazı kullanılan bir işlemdir. Koroner anjiyogramlar, kardiyak kateterizasyon olarak bilinen bir işlem grubunun bölümlerindendir.

Uzun, ince ve esnek plastik bir tüpün (kateter) vücudunuzdan içeri sokulduğu işlemler kateterizasyon olarak adlandırılır. Kalp kateter işlemleri, kalp ve damar hastalıklarının hem teşhisinde hem de tedavisinde kullanılır. Kalp hastalıklarının teşhisine yardımcı olmak amacıyla uygulanan koroner anjiyogram, kalp kateter işlemlerinin en yaygınıdır.

Koroner anjiyogram esnasında kalbinizin kan damarlarına, röntgen ışınında görünen bir çeşit boya enjekte edilir. Röntgen cihazı seri bir şekilde pek çok görüntü (anjiyogramlar) çeker ve kalp damarlarınızın içinin detaylı bir görüntüsünü verir. Eğer gerekirse doktorunuz, koroner anjiyogram esnasında anjiyoplasti gibi bir işlem de gerçekleştirebilir.

Niçin Yapılır

Neden Yapılır?

Doktorunuz aşağıdaki durumlarda koroner anjiyogram önerebilir:

• Göğüs ağrısı (anjina) gibi koroner arter hastalığı belirtileri
• Göğsünüzde, çenenizde, boynunuzda ya da kolunuzda başka testlerle açıklanamayan ağrı
• Yeni ya da artan göğüs ağrısı (stabil olmayan anjina)
• Doğuştan var olan kalp kusuru (konjenital kalp hastalığı)
• Kalp yetmezliği
• Diğer kalp sorunları ya da göğüs hasarları
• Ameliyat gerektiren kalp kapakçığı sorunları

Kalbinizle ilgisi olmayan bir ameliyat olacaksanız, ama ameliyat esnasında kalp sorunları yaşama riskiniz yüksekse de anjiyograma ihtiyacınız olabilir.

Komplikasyon riski az olduğu için anjiyogramlar, genellikle elektrokardiyogram, ekokardiyogram veya kalp stres testi gibi invaziv olmayan kalp testlerinin ardından gerçekleştirilir.

Riskler

Riskler

Kalbiniz ve kan damarlarınıza yapılan pek çok işlemde olduğu gibi koroner anjiyogramın da bazı riskleri vardır. Yine de önemli komplikasyonlar nadiren gelişir. Gelişme riski olan olası komplikasyonlar şunlardır:

• Kalp krizi
• İnme
• Kateterizasyon uygulanan atar damarda yaralanma
• Düzensiz kalp ritmi (aritmi)
• İşlem esnasında kullanılan boyaya ya da ilaçlara karşı alerjik reaksiyon
• Kalp atardamarında yırtılma
• Karaciğer hasarı
• Aşırı kanama
• Enfeksiyon
• Kan pıhtıları
• Röntgenden gelen radyasyona maruz kalma

Nasıl Hazırlanacaksınız

Nasıl Hazırlanacaksınız?

Bazı durumlarda anjiyogramlar acilen gerçekleştirilir. Ancak, genellikle önceden planlanır ve size hazırlanmak için zaman verilir.

Anjiyogramlar bir hastanenin kateterizasyon laboratuarında gerçekleştirilir. Genellikle hastaneye işlemin olduğu sabah gidersiniz. Sağlık ekibiniz size özel talimatlar verecek ve alacağınız ilaçlar hakkında sizinle konuşacaktır. Genel yönergeler şunlardır:

• Anjiyogramdan önceki gece yarısından itibaren bir şey yiyip içmeyin. Anjiyogramlar genellikle sabah saatleri için planlanır.
• Orijinal şişe ve kutularıyla bütün ilaçlarınızı yanınıza alın. Doktorunuza olağan biçimde sabah ilaçlarınızı alıp alamayacağınızı sorun.
• Eğer diyabet hastasıysanız doktorunuza, anjiyogramdan önce insülin ve diğer oral ilaçlarınızı alıp almayacağını sorun.

Anjiyogram işlemi başlamadan önce sağlık bakım ekibiniz, alerjileriniz ve aldığınız ilaçlar da dahil,  sağlık geçmişinizi gözden geçirebilir. Kan basıncı ve nabzınız gibi önemli işaretlerin muayene ve kontrolü için sağlık ekibiniz sizi fiziksel muayeneden geçirebilir. İşlemden önce mesanenizi boşaltacak ve giysilerinizi çıkarıp bir hastane önlüğü giyeceksiniz. Kontakt lenslerinizi, gözlüğünüzü, takılarınızı ve saç tokalarınızı çıkarmanız gerekebilir.

Neler Yaşayacaksınız

Ne Bekleyebilirsiniz?

İşlem esnasında

İşlem için röntgen masasında sırt üstü yatarsınız. İşlem esnasında masa eğilebileceği için, göğsünüze ve bacaklarınıza güvenlik kayışları bağlanabilir. Röntgen kameraları çeşitli açılardan fotoğraf çekmek için başınızın ve göğsünüzün etrafında hareket edebilir.

Kolunuzdaki damara bir damar yolu (IV) açılır. Bu damaryolundan rahatlamanız için yatıştırıcı, sıvı ve ilaçlar verilebilir. İşlem esnasında uyanık olacaksınız, böylece talimatlara uyabilirsiniz. İşlem boyunca derin nefes almanız, soluğunuzu tutmanız, öksürmeniz ve kollarınızı çeşitli pozisyonlara yerleştirmeniz istenebilir.

Göğsünüzdeki elektrotlar işlem esnasında kalbinizi izleyecektir. Tansiyon manşonuyla kan basıncınız izlenir ve nabız oksimetresi denilen başka bir cihaz da kanınızdaki oksijen miktarını ölçer. Kateterde ve koroner atardamarlarda kan pıhtısı oluşmasını engellemek için bazı ilaçlar (antikoagulanlar) alabilirsiniz.

Kasığınızdaki ya da kolunuzdaki kateterin sokulacağı yerdeki küçük bir alandaki tüyler tıraş edilebilir. Bölge yıkanır ve dezenfekte edilir ve daha sonra lokal anestetik bir iğneyle uyuşturulur. Giriş yerinde küçük bir kesik açılır ve kısa bir plastik tüp (sheath) atardamarınıza ya da damarınıza sokulur. Daha sonra bu sheathin içinden bir kateter kan damarınıza sokulur ve dikkatlice kalbinize ya da koroner atardamarlara yönlendirilir.

Kateterin ilerlemesi acıya neden olmaz ve kateterin vücudunuzda hareket ettiğini hissetmezsiniz. Herhangi bir rahatsızlık hissederseniz sağlık bakım ekibinize bildirin.

Boya (kontrast madde) kateterin içinden enjekte edilir. Bu olduğunda kısa bir çalkantı ya da sıcaklık hissi duyabilirsiniz. Eğer kalbinizin hızlı attığını hissederseniz telaşlanmayın; anjiyogram esnasında bu genellikle gerçekleşir. Ama yine de herhangi bir rahatsızlık ya da ağrı hissederseniz sağlık ekibinize bildirin.

Boya röntgen ışınında kolayca görünür. Kan damarlarınızda ilerledikçe doktorunuz akışını gözlemleyebilir ve herhangi bir tıkanıklık ya da daralmış alan olursa fark edebilir. Doktorunuzun anjiyogramda keşfettiklerine bağlı olarak aynı anda, daralmış bir atardamarı açmak için balon anjiyoplasti ya da stent yerleştirilmesi gibi ilave kateter işlemleri uygulanabilir.

Anjiyogram genellikle bir saat sürer. Ama özellikle de diğer kalp kateter işlemleriyle birlikte uygulandığında daha uzun sürebilir. Hazırlık ve işlem sonrası bakım, bu süreye birkaç saat daha ekleyebilir.

İşlemin ardından

Anjiyogram bittikten sonra kateter kolunuzdan ya da kasığınızdan çıkarılır ve açılan kesik elle basınç, bir kıskaç ya da küçük bir tıkaçla kapatılabilir.

İşlemin ardından gözlemleme ve takip için bir iyileşme odasına alınırsınız. Durumunuz istikrar kazandığında, düzenli olarak takip edildiğiniz kendi odanıza dönebilirsiniz. Kanamayı engellenmek için birkaç saat boyunca sabit yatmanız gerekebilir. Bu süre içinde kanamanın engellenmesi ve iyileşmenin sağlanması için kesiğe basınç uygulanabilir. Bazen, damarınıza sokulan plastik sheath, anjiyoplasti ya da yerleştirilmesi durumunda stent, birkaç saatliğine ya da bir geceliğine yerinde bırakılabilir. İşlem esnasında antikoagulanlar almışsanız, sheathin erken çıkarılması kanamaya neden olabilir.

Aynı gün eve gidebilirsiniz veya bir ya da birkaç gün hastanede kalmanız gerekebilir. Boyanın vücudunuzdan atılmasına yardımcı olmak için bol sıvı alın. Bir şeyler yiyebilecek kadar iyi hissettiğinizde atıştırın. Sağlık ekibinize ne zaman banyo ya da duş yapabileceğinizi, işe ve normal aktivitelerinize ne zaman dönebileceğinizi sorun. Birkaç gün süresince ağır aktivitelerden kaçının. Kateterin sokulduğu yerde bir süre hassasiyet olabilir. Kateter yerinde hafif berelenme ya da küçük bir şişlik olabilir.

Aşağıdaki durumlarda doktorunuzu arayın:

• Kateter yerinde kanama, yeni gelişen berelenme ya da şişkinlik fark ederseniz
• Kateter yerinde artan ağrı ya da rahatsızlık gelişirse
• Kızarıklık, akıntı ya da ateş gibi enfeksiyon belirtileri gelişirse
• İşlemde kullanılan bacak ya da kolunuzda renk veya ısı değişimi
• Bitkinlik ya da güçsüzlük hissederseniz
• Göğüs ağrısı ya da nefes kesilmesi yaşarsanız

Kateter yerinde kanama olursa ya da şişme görülürse, bölgeye basınç uygulayın ya da acil servise başvurun.

Sonuçlar

Sonuçlar

Anjiyogram doktorunuzun kan damarlarınızdaki sorunun ne olduğunu anlamasına yardımcı olabilir. Anjiyogram:

• Kaç koroner atardamarın yağ plaklarıyla tıkandığını (ateroskleroz) gösterebilir.
• Kan damarlarınızdaki tıkanıklıkların yerini belirleyebilir.
• Kan damarlarınızda ne miktarda kan akışının engellendiğini gösterebilir.
• Bir önceki koroner baypas ameliyatının sonuçlarını kontrol edebilir.
• Kalbinizden ve kan damarlarınızdan akan kan akışını kontrol edebilir.

Edinilen bu bilgiler, doktorunuzun, sizin için en uygun tedaviyi ve kalp sorununuzun sağlığınız üzerinde ne kadar tehlikeye neden olduğunu belirlemesine yardımcı olabilir. Sonuçlarınıza bağlı olarak doktorunuz, örneğin, tıkanmış daralmış atardamarlarınızı açabilmek için koroner anjiyoplastiden fayda sağlayıp sağlamayacağınıza karar verebilir. Anjiyogram esnasında bir başka işlem gerekmemesi için anjiyoplasti ya da stent yerleştirilmesi gerçekleştirilebilir. İşlemin yapıldığı gün anjiyogram sonuçlarını alabilirsiniz.