Gaz Denetiminin Sırları

Mide bağırsak yolunuzdan birdenbire kaçan gaz, her ne kadar doğal ve hayatın bir gerçeği olsa da.toplum içerisinde genelde rahatsız edici ve büsbütün utanç verici bir durumdur.

Ne zaman ortaya çıkacağı belli olmayan aşırı gaz, başlı başına sinir bozucudur. Ayrıca iyi bir akşam yemeğini, ilk buluşmayı, mezuniyeti, düğünü veya başka kutlamaları mahvedebilir. Aşırı gaza bir de ishal eşlik ettiğinde, çifte darbe yaşatarak sizi şişkinlik ve de utanç içinde bırakabilir.

Ziyanı yok, çünkü evrensel bir sorundur bu. Hepimiz, kabul etmeyen kişiler bile, gaz çıkarır.

İnsanlar gazdan gerçekten rahatsız olur. Gazları olduğunda şişkin hissederler. Özellikle kadınlar, rahatsız ve çirkin hissederler kendilerini.

Ama gaz sizi ne kadar kötü hissettirse de genelde tehlikeli değildir. Normalde, gazın çıkışı kişinin doktora gitmesini gerektiren bir durum değildir, hele de gazı geçirmek için kendi kendinize alabileceğiniz bir dizi önlem varken. Elbette, bu durum kronik gaz için geçerli değildir. Kronik gaz sıkıntısı yaşayan herkes doktoruyla görüşmelidir., Doktorunuz size yaşam tarzı önlemleri veya belki ilaç yazarak sorunun bütün önemli nedenlerini ortadan kaldırabilir.

Sinir bozucu gaz vakaları için ne bilmelisiniz ve ne yapabilirsiniz? Ne kadar gazın çok fazla olduğunu ve onu denetim altında tutmak için nasıl küçük değişiklikler yapabileceğinizi öğrenin; o gazlılığın altında gerçekten ne yattığına dair sürprizler de dahil.

Ne Kadar Gaz Çok Fazla?

Herkesin gaza farklı duyarlılık düzeyleri vardır.

“Normal” bir miktar yok ama ortalama bir yetişkin günde yaklaşık yarım litre gaz çıkarır. Yani, uzmanların tahminlerine göre, günde 14 sefer gaz çıkarılır.

Gaz Denetimi: Analiz

Gaz sorununuzu denetim altına almadan önce ilkin, bunun “içsel” bir sorun mu yoksa “dışsal”  bir sorun mu olduğuna karar vermek gerekir.

Çok fazla hava yuttuğunuz için gaz dışarıdan mı geliyor? Belki de gevşek takma dişlerden dolayı veya gerginlik sebebiyle sürekli hava yutma alışkanlığınız vardır. Aşırı gergin insanlar bazen çok fazla hava yutar. Bu hava da tüm mide bağırsak yolundan geçerek vücudunuzun alt yarısını gazla doldurur. Sigara içenlerse daha fazla hava yutmaya meyillidir.

Yoksa ağrılı gazınız çoğunlukla yediklerinizden, hatta sakız gibi çiğnediklerinizden kaynaklanan içsel bir durum mu?

Her şekilde gazınızı denetim altına alabilirsiniz.

Gaz Denetimi: Beslenmeyle İlgili Değişiklikler

Fasulye sizi korna gibi öttürmesiyle ünlüdür ama aşırı gazla bağlantılı bir numaralı besin kesinlike süt ürünleridir; özellikle de yaş ilerledikçe! Süt ürünleri bazı insanlarda ishal de yapabilir.

  • Yaşlandıkça çoğumuz sütteki şekeri, yani laktozu sindirme kabiliyetini yitiririz, bu da hastalarda gaz ve şişkinliğe neden olur, bazen de ishale….
  • Böyle bir sorununuz varsa (süt ürünleriyle haşır neşir olduktan sonra aşırı gazınız oluyorsa muhtemelen vardır) çareler basit.
  • Laktozu azaltılmış veya laktozsuz süt tercih edin. Yoğurt, etkin kültür bakterileri varsa soruna yol açmayabilir.
  • Bazı araştırmalar da probiyotiklerin, yani yoğurtta bulunan etkin bakteri kültürlerinin, huzursuz bağırsak sendromlu (IBS) kişilerde gazlılığı geçirdiğini buldu. Gaz, IBS’nin yaygın bir belirtisidir.
  • Laktozlu sütlere ya da ricotta gibi yumuşak peynirlere dayanamıyorsanız laktaz enzimi alın, bu enzim, laktozu sindirmenize yardımcı olacaktır. Laktaz enzimi, reçetesiz hap ya da sıvı halde alınabilir. Bu, vücudunuzun şekeri parçalamasına yardım eder.

Fasulye, iyi sindirilmeyen diğer şekerler yüzünden gereğinden fazla gaz üretir.

  • Sebzeleri daha uzun pişirmek, sonrasında oluşan gazı azaltabilir. Bazı reçete gerektirmeyen gaz ilaçları da içlerinde bulunan enzimler sayesinde şekerleri parçalayarak gazınızı azaltabilir.  
  • Bira, soda ve diğer karbonatlı içecekler de gaz üretmeye yatkındır. Gaz ve şişkinlik hissediyorsanız başka bir şey içmek isteyebilirsiniz.
  • IBS’niz varsa gaz piyasaya çıkar. Sağlıklı olmak için herkesin daha fazla lif tüketmesi gerekir ama IBS’niz varsa ve kronik gazdan muzdaripseniz liflerinizi akıllıca seçin. Örneğin pirinçle, buğdayla olduğundan daha rahat bir zaman geçirebilirsiniz.
  • Genel olarak, sağlıklı insanlar liflerden aşırı gaz üretmez. Ne var ki, lif alımınızı artırırsanız bir süreliğine gazınız olabilir. Lif alımını artırırken gazlılık bir sorun yaratıyorsa vücudunuz uyum sağlayana kadar bunu birkaç hafta biraz azaltabilirsiniz. Vücudunuza üç hafta verin.
  • Daha ağır vakalarda, kişiler liflerini alabilmek için tahıllardan yeşil sebzelere geçebilirler. Bu sayede yine yeterince lif alırlar ama aşırı şişkinliklerini biraz azaltabilirler. Ya da lif desteği alabilirler.
  • Bazı sebzeler de gaza yol açabilir. Fasulye, brokoli ve karnabahar diğer sebzelerden daha fazla gaz üretir.
  • Gıdalarda ve düşük kalorili tatlılarda büyük ölçüde kullanılan şekersiz tatlandırıcılar, aşırı gaz üretimine neden olabilir. Bu tatlandırıcılar, bağırsak yolundan geçerken kolondaki bakterilerle etkileşerek gaz üretir.

Gaz Denetimi: Kötü Alışkanlıklar Defolun

Gaz üreten gıdaları yemenin yanı sıra gazın meydana  gelmesine sebep olan önemli unsurlardan bir tanesi de hava yutmaktır. Herkes biraz hava yutar ama sakız çiğnerseniz daha fazla hava yutarsınız.Diğer gaz yapan alışkanlıklar:

  • Hızlı yemek yemek veya yemek yerken konuşmak. İki durumda da daha fazla hava alırsınız.
  • Gazı durdurmak için sakızdan tamamen kurtulun ya da daha az çiğneyin, konuşurken yavaşlayın ve yemek yerken konuşmamaya özen gösterin.
  • Gerginseniz de daha fazla hava yutabilir, dolayısıyla da daha fazla gaz üretebilirsiniz.
  • Kadınsanız, genellikle ne kadar gerilirseniz o kadar gazınız ve karın ağrınız olur. Araştırmacılar, bir çalışmadaki kadınlardan IBS belirtilerini ve gerilim düzeylerini kayıt etmelerini istedi. Kadınlar gerilimi azaltmayı öğrendiklerinde gaz üretimi de düştü.

Gaz Denetimi: Yaşam Tarzını İyileştirmek

Gaz üretiminizi azaltmak için yapabileceğiniz birkaç şey daha var, mesela sigarayı bırakmak.

Bir de egzersiz neye yaramaz ki? Küçük bir egzersiz, yürüyüş veya hafif koşu; mide bağırsak yolunuzdan gazın geçmesine yardımcı olabilir.

Op. Dr. Aytun AKTAN

adetten 1hafta sonra 2gün gelen kahverengi leke ve adete 9gün var aşırı gaz ve göğüslerde kasıklarda ara ara ağrı... devamı