- İçindekiler
- Nedir
- Belirtiler
- Teşhis
- Tedavi
Nedir
Dupuytren kontraktürü, genelde yavaş, yıllar yılı gelişen bir el deformitesidir. Dupuytren kontrüktürü, avucunuzun derisi altındaki bağlayıcı dokuyu etkiler. Deri altındaki doku düğümleri, sonunda kalın bir bağ oluşturup bir veya birkaç parmağınızı bükülecek şekilde çekebilir.Bu meydana gelince Dupuytren kontraktüründen etkilenen parmaklar tamamen düzeltilemez, Bu da ellerinizi cebinize koymak, eldiven takmak veya tokalaşmak gibi günlük etkinlikleri zorlaştırabilir.
Dupuytren kontraktürü en yaygın olarak yüzük ve serçe parmakları etkiler, en sık Kuzey Avrupalı yaşlı erkeklerde meydana gelir. Dupuytren kontraktürünün ilerlemesini yavaşlatmak ve belirtileri hafifletmek için bir dizi tedavi mevcuttur.
Sebepler
Doktorlar Dupuytren kontraktürüne neyin neden olduğunu bilmiyorlar. Bazı araştırmacılar, bunun kişinin bağışıklık sisteminin kendi vücut dokularına saldırdığı otoimmün bir tepkiyle ilişkili olduğunu tahmin ediyorlar. Dupuytren kontraktürü vücudun başka bölgelerinde, örneğin ayaklarda (Ledderhose hastalığı) veya peniste (Peyronu hastalığı) kontraktürlere neden olan durumlarla birliktedir.Belirtiler
Dupuytren kontraktürü genelde yavaş, yıllar yılı ilerler. Bazen haftalar veya aylar içinde gelişebilir. Bazı insanlarda düzenli bir şekilde ilerler, bazılarındaysa başlayıp durabilir.Erken belirtiler
Dupuytren kontaktürü genelde avucunuzdaki derinin sertleşmesi olarak başlar. Dupuytren kontraktürü ilerlerken avucunuzdaki deri buruşuk veya çukurlu görülür. Avucunuzda katı bir doku yumrusu oluşabilir. Bu yumru, dokunmaya duyarlı olabilir ama genelde ağrılı değildir.
Sonraki belirtiler
Dupuytren kontraktürünün sonraki aşamalarında, avucunuzdaki derinin altında doku bağları oluşur ve parmaklarınıza kadar uzayabilir. Bu bağlar gerilebilir ve avucunuza doğru, bazen şiddetli şekilde çekilebilir.
Yüzük ve serçe parmakları en yaygın olarak etkilenir ama orta parmak da dahil olabilir. Sadece nadiren baş parmak ve işaret parmağı etkilenir. Dupuytren kontraktürü iki elde de meydana gelebilir ama bir el genelde diğerinden daha fazla etkilenir.
Risk faktörleri
Bir dizi faktörün hastalık riskinizi artırdığına inanılıyor, örneğin:- Yaş. Dupuytren kontraktürü en yaygın olarak 50 yaşından sonra ortaya çıkar.
- Cinsiyet. Erkeklerde Dupuytren kontraktürü oluşma ve kadınlardan daha ciddi kontraktürler olma ihtimali daha yüksektir.
- Soy. Kuzey Avrupalı kişilerde hastalığın riski daha yüksektir.
- Aile geçmişi. Dupuytren kontraktürü genelde ailelerde süregelir.
- Tütün ve alkol kullanımı. Sigara içmek, muhtemelen kan damarlarında sigara içmekten kaynaklanan mikroskobik değişimlerden dolayı yüksek Dupuytren kontraktürü riskiyle ilişkilendirilir.
- Şeker hastalığı. Şeker hastalarında yüksek Dupuytren kontraktürü riski olduğu bildirilmiştir.
Komplikasyonlar
Dupuytren kontraktürü elinizi kullanarak belirli fonksiyonları sergilemenizi zorlaştırabilir. Baş parmak ve işaret parmağı genelde etkilenmediği için birçok kişi yazı yazmak gibi basit etkinliklerde güçlük yaşamazlar. Ama Dupuytren kontraktürü ilerledikçe elinizi tamamen açıp kapatmak becerinizi kısıtlayabilir ve büyük nesneleri kavramanızı veya dar yerlere elinizi sokmanızı zorlaştırabilir.Teşhis
Masa üstü testi denilen basit bir manevra, elinizde kontraktür olup olmadığını tespit edebilir. Elinizi masa üstüne avucunuz aşağıda düz uzatabiliyorsanız kontraktürünüz yoktur.Ama birçok vakada doktorlar Dupuytren kontraktürünü sadece ellerinize bakarak ve dokunarak teşhis edebilirler. Başka teşhis testlerine pek gerek olmaz.
Tedavi
Hastalık yavaş ilerlerse ağrıya neden olmaz ve günlük işlerde ellerinizi kullanma becerinize çok az etkisi vardır. Aksine, bekleyip Dupuytren kontraktürünün ilerleyip ilerlemeyeceğini seçebilirsiniz.Tedavi, parmaklarınızı avucunuza doğru çeken bağları kaldırmayı veya ayırmayı içerir. Bu, çeşitli şekillerde yapılabilir. İşlem seçimi belirtilerinizin ciddiyetine ve başka sağlık sorununuz olup olmadığına bağlıdır.
İğneyle Delme
Bu teknik, parmağı kasan doku bağını delip “kırmak” için cildinize sokulan bir iğne kullanır. Kontraktürler genelde nükseder ama işlem genelde tekrarlanabilir. Bazı doktorlar iğneyi yönlendirmek için ultrason kullanır. Bu, sinirler veya tendonlarda kazara yaralanma ihtimalini azaltır.
İğneyle delme tekniğinin avantajları kesi olmaması, aynı anda birkaç parmağa yapılabilmesi ve genelde sonrasında çok az fizik terapi gerekir. Asıl dezavantaj, bir sinire zarar verebileceği için parmağın bazı noktalarında kullanılamaması.
Enzim enjeksiyonları
Gıda ve İlaç Dairesi yakın zamanda Dupuytren kontraktürü tedavisi için bir enzimin, kollajenaz klostridyum histolitikum enjekte edilmesine izin verdi. Bu ilaçtaki enzim, avucunuzdaki sert bağı yumuşatıp zayıflatır. Enjeksiyondan sonraki gün, doktorunuz bağı çözmek ve parmaklarınızı düzleştirmek için elinizi hareket ettirecek.
Birçok şekilde bu, iğneyle delme tekniğine benzerdir ama hareket ettirme enjeksiyon işlemi yerine ertesi gün olur. Enzim enjeksiyonunun avantajları ve dezavantajları iğneyle delmeye benzerdir ama enzim enjeksiyonu başta daha acı verici olabilir. Günümüzde, enzim enjeksiyonları tek seferde yalnızca bir eklemde kullanılabilir ve tedaviler en azından birer ay aralıklı yapılmalıdır.
Ameliyat
Başka bir seçenek, avucunuzda hastalıktan etkilenmiş dokunuzu cerrahi olarak çıkarmaktır. Bu zahmetli olabilir çünkü hastalığın ilk aşamalarında dokuyu belirlemek zordur. Hastalıklı doku cilde yapışabilir, çıkarılması zorlaşabilir ve nüksetme ihtimali artabilir.
Ameliyatın esas avantajı, iğne veya enzim yöntemlerinden daha eksiksiz bir eklem rahatlamasıyla sonuçlanmasıdır. Esas dezavantajlarıysa ameliyattan sonra genelde fizik terapi gerekmesi ve iyileşme zamanının daha uzun olmasıdır.
Birçok ağır vakada, cerrahlar Dupuytren kontraktüründen etkilenme ihtimali olan, yapışık cilt dahil bütün dokuları çıkarırlar. Bu vakalarda açık yarayı kapatmak için cilt grefti gerekecektir. Bu ameliyat en invazif seçenektir ve en uzun iyileşme süresine sahiptir. İnsanlar, sonrasında genelde aylar süren yoğun fiziksel terapiye ihtiyaç duyar.
Yaşam Tarzı
Hafif Dupuytren kontraktürünüz varsa:- Parmaklarınızı esnetin. Parmaklarınızı avucunuzdan geriye eğin. Bunu yapmanın bir yolu parmaklarınızı bir masanın kenarına avuç aşağı koymak ve parmaklarınız masada düz haldeyken avucunuzu yukarı doğru yavaş yavaş kaldırmaktır.
- Masaj ve ısı kullanın. Esnetmeden önce, ellerinizi sıcak su torbasında ısıtın ve ardından parmaklarınıza lanolin kremiyle masaj yapın.
- Ellerinizi koruyun. Bir yalıtım borusu veya tamponla tutacakları destekleyerek aletleri sıkı kavramaktan kaçının. Ağır tutma görevleri sırasında kalın dolgulu eldivenler kullanın.
İLGİLİ MAKALE
Dupuytren Kontraktürü
Zona (Herpes Zoster)
Periferal Nöropati
Multipl Skleroz (Ms)
Kemik İliği İltihabı