Nedir
Pap Smear
Aynı zamanda Pap testi olarak da adlandırılan Pap smear, kadınlarda serviks kanserini test etmede kullanılan bir işlemdir. Pap smear serviksten, yani vajinanın üst tarafındaki rahmin alt, dar ucu olan rahim ağzından hücre alınmasını kapsar.
Serviks kanserinin Pap smear ile erken tespit edilmesi, tedavi konusunda daha büyük bir şans tanır. Pap smear aynı zamanda, servikal hücrelerde gelecekte kanser oluşabileceğini ortaya koyan değişiklikleri tespit edebilir. Bu hücrelerin Pap smear ile erken tespit edilmesi, serviks kanserinin olası gelişimini durdurmanın ilk adımıdır.
Niçin Yapılır
Neden Yapılır?
Pap smear, serviks kanseri taraması yapmak üzere kullanılır. Pap smear genellikle pelvik muayeneyle beraber yapılır. 30 yaş üzeri kadınlarda Pap smear, cinsel yolla bulaşan, bazı kadınlarda serviks kanserine yol açabilen bir enfeksiyon olan insan papilloma virüsü (HPV) testiyle birleştirilebilir.
Kimler Pap smear testi yaptırmalıdır?
Pap smear testine ne zaman başlayacağınızı ve ne sıklıkta yaptıracağınızı doktorunuzla kararlaştırabilirsiniz. Doktorlar genellikle Pap smear testine 21 yaş civarında başlanmasını ve daha sonra testin iki ila üç yılda bir tekrarlanmasını önerir. 30 yaşından sonra veya arka arkaya birden fazla test yaptırdığınız takdirde, Pap smear testini daha seyrek yaptırabilirsiniz.
Belirli risk faktörleriniz bulunduğu takdirde, doktorunuz yaşınızdan bağımsız olarak daha sık Pap smear testi yaptırmanızı önerebilir. Söz konusu risk faktörleri şunları içerir:
- Serviks kanseri teşhisi veya prekanseröz hücreler gösteren bir Pap smear
- Doğumdan önce dietilstilbestrola (DES) maruz kalma
- HIV enfeksiyonu
- Organ nakline, kemoterapiye veya kronik kortikosteroid kullanımına bağlı zayıflayan bağışıklık sistemi
Pap smear testlerinin faydalarını ve risklerini doktorunuzla tartışarak, risk faktörlerinize göre sizin için en iyisinin ne olduğuna karar verebilirsiniz.
Tıp kurumları ne önerir?
Bir kadının ne zaman ve ne sıklıkta Pap smear testi yaptırması gerektiğine dair bir dizi kurumun tavsiyeleri bulunur. Her kurum farklı faktörleri göz önünde bulundurduğundan, bu rehberler birbirinden farklıdır, ancak, doktorunuzla beraber dikkate alarak tartışacağınız tavsiyeler niteliğindedir.
Bu kurumlar, genel olarak ilk Pap smear testinin 21 yaşında veya öncesinde yapılması gerektiği konusunda görüş birliğindedir.
Pap smear testi yaptırmayı kimler düşünebilir?
Tarama seçeneklerinizi doktorunuza danışın. Aşağıdakiler gibi belirli durumlarda Pap testinin sonlandırılmasına karar verilebilir:
- Total histerektomi sonrasında. Total histerektomi, yani serviks dahil olmak üzere rahmin tamamının cerrahi müdahaleyle alınması sonrasında, doktorunuza Pap smear testi yaptırmaya devam etmenizin gerekli olup olmadığını sorun. Histerektominiz uterus fibroidleri gibi nonkanseröz bir rahatsızlık için gerçekleştirildiği takdirde, düzenli olarak Pap smear yaptırmayı bırakabilirsiniz. Ancak prekanseröz veya kanseröz bir duruma bağlı olarak gerçekleştirildiği takdirde, doktorunuz düzenli Pap smear yaptırmaya devam etmeyi önerebilir.
- İleri yaş. Yaşlanan kadınların düzenli olarak Pap testi yaptırmayı bırakabileceği kabul edilir. Ama bu, 65 ila 70 gibi ilerlemiş yaşlardır.
Seçeneklerinizi doktorunuza danışın ve risk faktörlerinize bağlı olarak sizin için hangi seçeneğin en iyi olabileceğine doktorunuzla beraber karar verin. Birden fazla partnerle cinsel ilişkiye giriyorsanız doktorunuz Pap smear testine devam etmeyi önerebilir.
Riskler
Riskler
Pap smear, serviks kanseri taraması yapmanın güvenli bir yoludur. Bununla beraber, Pap smear mükemmel değildir. Yalancı negatif sonuçlar alınabilir, yani anormal hücreler bulunmasına rağmen test anormal bir durum göstermeyebilir.
Yalancı negatif bir sonuç, hata yapıldığı anlamına gelmez. Yalancı negatif sonuca yol açabilecek faktörler arasında şunlar yer alır:
- Yetersiz hücre alınması
- Düşük sayıda anormal hücre
- Anormal hücreleri belirsizleştiren kan hücreleri veya inflamatuar hücreler
Anormal hücrelerin tespit edilmemesi mümkün olmakla beraber, zaman lehinize işler. Serviks kanserinin gelişmesi yıllar sürer. Bir test anormal hücreleri tespit etmediği takdirde, sonraki test büyük olasılıkla tespit edecektir.
Nasıl Hazırlanacaksınız
Hazırlık
Pap smear testinin etkisinin en yüksek seviyede olmasını sağlamak üzere, testten önce aşağıdaki ipuçlarını uygulayın:
- Pap smear testi yaptırmadan iki gün önce, anormal hücreleri ortadan kaldırabileceğinden veya belirsizleştirebileceğinden, cinsel ilişkiye girmekten, dezenfekte etmekten veya herhangi bir vajinal ilaç veya spermisit köpük, krem veya jel kullanmaktan kaçının.
- Menstrual döneminiz esnasında Pap smear testi yaptırmamaya çalışın. Test yapılabilir ama mümkün olduğu takdirde döngünün bu döneminde yaptırmamak en iyisidir.
Neler Yaşayacaksınız
Ne Bekleyebilirsiniz?
Pap smear testi esnasında
Pap smear testi, doktor muayenehanesinde yapılır ve yalnızca birkaç dakika sürer. Tamamen veya yalnızca belden aşağı soyunmanız istenebilir.
Dizleriniz bükülmüş halde muayene masasına sırt üstü yatmanız ve topuklarınızı desteklere dayamanız istenecektir.
Doktorunuz spekulum adı verilen bir aleti vajinanıza yavaşça yerleştirecektir. Spekulum, doktorunuzun serviksinizi kolaylıkla görebileceği şekilde vajina duvarlarını ayırır. Spekulumun yerleştirilmesi pelvik bölgenizde bir baskı hissine yol açabilir.
Daha sonra doktorunuz yumuşak bir fırça veya spatula adlı düz bir kazıma aracı kullanarak serviks hücrelerinizden örnek alacaktır. Bu, genellikle acı vermez.
Pap smear testi sonrasında
Pap smear testi sonrasında herhangi bir kısıtlama olmaksızın gününüze devam edebilirsiniz.
Yapılan Pap testi türüne bağlı olarak, doktorunuz serviksinizden alınan hücre örneğini korumak üzere özel bir sıvı içeren bir kaba (sıvı bazlı Pap testi) ya da bir lama (geleneksel Pap testi) koyar.
Örnekler, hücrelerde kanser veya prekanseröz bir durum gösteren özellikler aramak üzere bir mikroskop altında incelendikleri laboratuara transfer edilir.
Doktorunuza Pap smear testinizin sonuçlarını ne zaman alabileceğinizi sorun. Bazı durumlarda doktorunuz sizinle yalnızca önemli bir durum olduğunda veya başka testlere ihtiyacınız olduğu tespit edildiği takdirde temasa geçecektir.
Sonuçlar
Sonuçlar
Pap smear testi, doktorunuzu başka testler yapılmasını gerektiren şüpheli hücrelerin bulunduğu konusunda uyarabilir.
Normal sonuçlar
Pap smear testi esnasında, yalnızca normal serviks hücreleri bulunduğu takdirde sonuç negatif sayılır. Bir sonraki Pap smear testine ve pelvik muayeneye kadar başka bir tedaviye veya teste ihtiyacınız olmayacaktır.
Anormal sonuçlar
Pap smear testi esnasında anormal veya olağandışı hücreler keşfedildiği takdirde sonuç pozitif sayılır. Pozitif bir sonuç, serviks kanseri olduğunuz anlamına gelmez. Pozitif bir sonucun ne anlama geldiği Pap smear testinde keşfedilen hücrelerin türüne bağlıdır.
Doktorunuzun kullanabileceği bazı terimler ve sonraki olası eylem planınız şu şekildedir:
- Önemi saptanmayan atipik skuamöz hücreler (ASCUS). Skuamöz hücreler ince ve düzdür ve sağlıklı bir serviksin yüzeyinde büyür. ASCUS bulunması halinde Pap smear testi hafif anormal skuamöz hücreler gösterir, ama değişiklikler prekanseröz hücrelerin mevcut olduğunu açıkça ortaya koymaz. Doktorunuz bazı insan papilloma virüsü (HPV) türleri gibi, kanser gelişimini ilerlettiği bilinen hücrelerin bulunup bulunmadığını kontrol etmek üzere, örneği sıvı bazlı testle yeniden analiz edebilir. Yüksek riskli bir virüs bulunmadığı takdirde, test sonucunda bulunan anormal hücreler büyük bir öneme sahip değildir. Doktorunuz bir yıl içerisinde başka bir Pap testi yaptırmanızı önerebilir. Kaygı verici virüsler bulunması halinde başka testlere ihtiyacınız olacaktır.
- Skuamöz intraepitelyal lezyon. Bu terim, Pap smear’dan alınan hücrelerin prekanseröz olabileceğini göstermek üzere kullanılır. Değişiklikler düşük dereceliyse hücrelerin boyutu, şekli ve diğer özellikleri bir prekanseröz lezyonun mevcut olması halinde, birkaç yıl içerisinde kansere dönüşmesinin muhtemel olduğunu gösterir. Değişiklikler yüksek dereceliyse, lezyonun çok daha kısa sürede kansere dönüşmesi ihtimali yüksektir. Ek tanılama testleri gereklidir.
- Atipik glandüler hücreler. Glandüler hücreler mukus üretir ve serviks ağzıyla rahim içinde büyür. Atipik glandüler hücreler hafif anormal görünebilir ama kanseröz olup olmadıkları belirgin değildir. Anormal hücrelerin kaynağını ve önemlerini belirlemek üzere ek testler gereklidir.
- Skuamöz hücre kanseri veya adenokarsinom hücreleri. Bu sonuç, Pap smear testi için alınan hücrelerin, patologun kanser bulunduğundan neredeyse emin olacağı kadar anormal göründüğü anlamına gelir. “Skuamöz hücre kanseri”, vajinanın veya serviksin düz yüzeyinde ortaya çıkan kanserlere atıfta bulunurken, “Adenokarsinom” glandüler hücrelerde ortaya çıkan kanserlere atıfta bulunur. Bu hücrelerin bulunması halinde doktorunuz hemen değerlendirme yapılmasını önerecektir.
Pap smear testiniz anormal olduğu takdirde, doktorunuz serviks, vajina ve vulva dokularını incelemek üzere özel bir büyütücü araç (kolposkop) kullanarak kolposkopi adı verilen bir işlem gerçekleştirebilir. Anormal görünen herhangi bir bölgeden doku örneği alabilir (biyopsi). Daha sonra doku örneği analiz ve kesin teşhis için bir laboratuara gönderilir.