Endometriyoz - Neler Olur?
Endometriyozis genellikle süreğen (kronik) bir hastalıktır. Bazı kadınlarda herhangi bir belirti ya da sorun olmaz. Bazılarında ise hafif ila şiddetli belirtiler ya da kısırlık gelişebilir. Endometriyozisin kötüye ya da iyiye gidip gitmeyeceğini veya
Endometriyozis genellikle süreğen (kronik) bir hastalıktır. Bazı kadınlarda herhangi bir belirti ya da sorun olmaz. Bazılarında ise hafif ila şiddetli belirtiler ya da kısırlık gelişebilir. Endometriyozisin kötüye ya da iyiye gidip gitmeyeceğini veya menopoza kadar aynı kalıp kalmayacağını önceden tahmin etmenin maalesef hiçbir yolu yoktur.
Endometrial gelişimler (implantlar), yumurtalıklarda ya da fallop tüplerinde, rahmin dış yüzeyinde, bağırsaklarda ya da karındaki diğer organlarda gelişebilir. Nadir vakalarda vücuttaki diğer organları ya da yapıları da etkileyebilirler.
Endometriyozis implantlarında da her adet döngüsünde rahim iç zarında (endometriyum) gerçekleşen büyümenin, parçalanmanın ve kanamanın aynısı gerçekleşir. Endometriyozis ağrısının, hafif rahatsızlık verecek biçiminde menstrüel dönemden birkaç gün önce başlamasının ve genellikle dönemin bitişiyle yok olmasının sebebi budur. Ancak implant hassas bir alanda gelişirse cinsel ilişki, egzersiz ya da bağırsak hareketleri gibi aktiviteler esnasında ağrıya neden olabileceği gibi sürekli bir ağrıya da neden olabilir.
Endometriyozis belirtileri, genellikle gebelik esnasında düzelir ve çoğunlukla menopozdan sonra yok olur. Endometriyozis belirtileri birçok kadında, östrojen düzeyini azaltan hormon tedavileriyle de iyileştirilebilir.
Endometriyozis olan kadınlarda yumurtalık kanseri riski yüksektir. Bu tür bir yumurtalık kanseri, genellikle 60 yaşın üzerindeki kadınlarda görülür.
Kısırlık (infertilite) Ve Endometriyozis
Kısır olan kadınların yüzde 20'si ila yüzde 40’ında endometriyozis vardır (bazı kadınlarda ise birden çok olası kısırlık nedeni vardır). Uzmanlar endometriyozisin kısırlığa nasıl ve neden olduğunu tam olarak anlayamamıştır. Ancak mevcut açıklamalar şunlardır:
- İmplantların olduğu yerde skar doku (adezyonlar) oluşabilir ve bu yumurtalıkların, fallop tüplerinin ya da rahmin şeklini veya fonksiyonunu değiştirebilir. Skar doku:
- Fallop tüplerini tıkayarak, yumurtanın (ovum), yumurtalıklardan rahme ilerleyişini yavaşlatabilir ya da engelleyebilir.
- Yumurtalıkları çevreleyerek, yumurtaların fallop tüplere ilerlemesini önleyebilir.
- Endometrial implantlar, karın boşluğundaki organları saran sıvının (peritoneal sıvı) kimyasal ve hormonel özelliklerini değiştirebilir. Böyle bir değişiklik:
- Yumurtalıkların yumurta bırakmasını (yumurtlama) önleyebilir ya da aksatabilir. Endometriyozis olan bazı kadınlar yumurtlamaz.
- Fallop tüplerin yumurtayı rahme ulaştırma becerisine mani olabilir.
- Rahimde gebelik oluşumunu engelleyebilir.
- Menstrüel döngüyü değiştirebilir.
Endometriyozisten kaynaklanan kısırlık bazen ameliyat, kısırlık ilaç tedavisi ve aşılama (inseminasyon) veya in vitro döllenme (tüp bebek) yöntemiyle başarılı biçimde iyileştirilebilir.
Ovaryan (Yumurtalık) Endometriyoma
Endometriyozisle ilgili en yaygın şikayetlerden biri de yumurtalıkta kist gelişmesidir. Bu kanla dolu oluşuma ovaryan (yumurtalık) endometriyoma, çikolata kisti ya da endometrial kist denir. Endometriyomalar 1 milimetre kadar küçük olabileceği gibi, çapları 8 santimden büyük de olabilir.
Ovaryan endometriyomalar, kendine özgü belirtilere sebep olmaz. Belirtiler endometriyozisinkilerle aynı olabilir; çünkü endometriyoma, endometriyozisin geliştiği tek yer olmayabilir. Doktorunuz endometriyomayı jinekolojik muayene esnasında hissedebilir. Endometriyoma büyükse, genellikle ameliyatla alınır.