Nedir

Spondilolistez, omurganın alt tarafındaki bir kemiğin (vertebra) doğru konumundan üstündeki kemiğe kaydığı durumdur.

Sebepler

Çocuklarda, spondilolistez genelde beldeki beşinci kemik (lumbar vertebra) ve sakrum (pelvis) bölgesindeki ilk kemik arasında meydana gelir. Genelde ya o bölgedeki bir doğum kusuruna ya da ani ve yaralanmaya (akut travmaya) bağlıdır.
Yetişkinlerde, en yaygın sebep dejeneratif bir hastalıktır (örneğin, artrit). Kayma genelde dördüncü ve beşinci lumbar vertebra arasında meydana gelir.
Spondilolistezin diğer sebepleri arasında kemik hastalıkları, travmatik kırıklar ve (jimnastikçilerde yaygın görülen) stres kırıkları bulunur. Bazı spor etkinlikler, örneğin jimnastik, ağırlık kaldırma ve futbol beldeki kemiklere aşırı stres yükler. Bunlar sporcunun omurgasını sürekli aşırı esnetmesini de gerektirir. Bu, vertebranın bir veya iki tarafında stres kırıklarına yol açabilir. Bir stres kırığı omurun zayıflayıp yerinden çıkmasına neden olabilir.

Belirtiler

Spondilolistez hafiften ciddiye kadar değişiklik gösterebilir. Spondilolistez olan birinde hiç belirti görülmeyebilir.
Durum artan lordoz (çökük omurga) üretebilir ama sonraki aşamalarda kifozla (kamburlukla) sonuçlanabilir çünkü üst omurga alt omurganın üstüne biner.
Belirtiler şunlar olabilir:
  • Bel ağrısı
  • Kas gerginliği (sıkı dizardı kası)
  • Kasıklar ve kalçalarda ağrı
  • Katılık
  • Kayan disk bölgesinde hassasiyet
Sinir hasarı (ayak kuvvetsizliği veya duyumda değişiklik), sinir kökleri üzerindeki baskıdan kaynaklanabilir ve bacaklardan yayılan bir ağrıya neden olabilir

Testler

Doktor fiziksel bir muayene yapacak. Düz bir ayak rahatsız edici veya acı verici olabilir.
Omurga röntgeni de vertebranın yerinden çıkıp çıkmadığını, kırık olup olmadığını gösterebilir.

Tedavi

Tedavi durumun ciddiyetine göre değişiklik gösterir. Çoğu hasta kuvvetlendirme ve esneme egzersizleriyle birlikte sırtın aşırı esnetilmesinden ve temas sporlarından kaçınmayı içeren etkinlik değişimiyle daha iyileşir.
Önce, cerrahi olmayan tedaviler denenir. Bunlar şöyledir:
  • Sırt ağrısını azaltmak için iltihap önleyici ilaçlar
  • Sert bir sırt ateli
  • Fizik terapi
Belirtileriniz geçene kadar etkinliklere ara vermelisiniz. Çoğu vakada, etkinliklerinize yavaş yavaş devam edebilirsiniz.
Kayan diski birleştirmek için ameliyat, şiddetli ağrı tedaviyle daha iyileşmezse, ciddi bir omur kayması veya nörolojik değişimler olursa gerekebilir. Böyle bir ameliyatın diğer birçok omurga füzyon ameliyatlarından daha yüksek sinir hasarı oranı vardır. Ameliyattan sonra atel veya ortapedik alçı kullanılabilir.
Periyodik röntgenler de vertebranın zamanla konum değiştirip değiştirmediğini gösterebilir.

Önleme

Belirgin lordozu olan insanlar aşırı esneme (sırtı uzatma), ağırlık kaldırma ve temas sporlarından kaçınmalı.
Ergenlik öncesi çocuklar ve ergenlerde yaygın olsa da bel ağrısı, özellikle belirgin lordoz varlığıyla değerlendirilmeli.