Nedir

 İmplante Edilebilir Kardiyoverter Defibrilatör

İmplante edilebilir kardiyoverter defibrilatör (ICD), kalbinizin durması (kardiyak arest) halinde, ölme riskinizi azaltır. Bu cihaz, çağrı cihazı büyüklüğündedir ve kalp pili gibi göğsünüze yerleştirilir. Kalp atışlarınız tehlikeli biçimde hızlıysa (ventriküler taşikardi) ya da kalbinizin vücudunuzun kalanına yeterli miktarda kan sağlayamamasına yol açacak şekilde kaotik ise (ventriküler fibrilasyon), implante edilebilir kardiyoverter defibrilatöre ihtiyacınız olabilir.

İmplante edilebilir kardiyoverter defibrilatör tehlikeli, anormal kalp atışlarını (aritmi) tespit eder ve bunları engeller. Sürekli olarak kalp atışlarını izler ve gerektiğinde normal kalp ritminin sağlanması için elektrik şoku verir. 

Niçin Kullanılır

Neden Kullanılır? 

Televizyon programlarında, hastane çalışanlarının veya sağlık ekibinin kardiyak arrest (kalp durması) geçiren bilinci kapalı bir kişiye elektrik veren aletlerle "şok verdiğini" görmüş olabilirsiniz. İmplante edilebilir kardiyoverter defibrilatör (ICD) de, kalp atışınızın anormal olduğunu tespit ettiğinde, içeriden ve otomatik olarak aynı şeyi yapar.

Bu küçük pilli cihaz, cerrahi olarak derinizin altına, genellikle de sol köprücük kemiğinin alt kısmına yerleştirilir. ICD''den çıkan bir veya iki esnek, yalıtılmış tel (kablo), damarlarınızdan kalbinizin alt odalarına yönlendirilir.

ICD, anormal kalp ritmini sürekli takip ettiği ve bunları düzeltmeye çalıştığı için, bir hastaneden saatlerce uzakta olsanız bile, kardiak arresti tedavi etmeye yardımcı olur.

ICD nasıl çalışır?

Kalp atışlarınız hızlı olduğunda, kalbinizden cihaza uzanan teller ICD''ye, kalp atışlarınızı düzeltmek amacıyla elektriksel titreşimler göndermesi için sinyaller iletir.

Kalp atışı ile ilgili soruna bağlı olarak, ICD aşağıdaki terapiler için programlanmış olabilir: 

  • Düşük enerjili pacing tedavisi. ICD kalp atışınızdaki hafif aksamalara tepki gösterdiğinde, hiçbir şey hissetmeyebilirsiniz ya da göğsünüzde ağrısız bir çırpıntı hissedebilirsiniz. 
  • Kardiyoversiyon tedavisi. Daha yüksek enerji şoku ise daha ciddi kalp ritim sorunlarını düzeltmek için verilir. Göğsünüze yumruk atılmış gibi hissedebilirsiniz.
  • Defibrilasyon tedavisi. Kalp atışını düzeltmek için uygulanan elektrik terapinin en güçlü biçimidir. Bu tedavi sırasında göğsünüze tekme atılmış gibi hissedebilirsiniz. Bu şok sizin yere yığılmanıza neden olabilir. Defibrilasyon tedavisinden kaynaklanan ağrı, genellikle sadece bir saniye sürer. Şok bittikten sonra hiçbir rahatsızlık yaşamazsınız.

Genellikle tek bir şok, kalp atışının normale dönmesini sağlar. Ancak bazen, 24 saatlik bir süre içinde bu tür şokların sayısı iki veya daha fazla olabilir. Kısa bir süre içinde gerçekleşen sık şoklar, "ICD fırtınaları" olarak bilinir ve açık biçimde endişelenmenize neden olabilir. Eğer ICD fırtınaları yaşarsanız, ICD''nin düzgün çalışıp çalışmadığının veya kalbinizin anormal atmasına neden olabilecek bir probleminiz olup olmadığının anlaşılması için acil servise başvurmanız gereklidir. Gerekirse ICD, uygun sayıda şok vermesi için ayarlanabilir. Kalbinizin düzenli atmasını sağlamak için ve ICD şoku ihtimalini azaltmak için ilaç tedavisi gerekli olabilir. 

ICD kimler için gereklidir?

Ventriküler taşikardi yaşadıysanız, kardiyak arrest atlattıysanız veya ventriküler aritmi sebebiyle bayıldıysanız, ICD için uygun bir adaysınız demektir. Ayrıca aşağıdaki durumlarda da ICD''den yarar görebilirsiniz:

  • Koroner arter hastalığı ve daha önceki kalp krizinin yol açmış olduğu kalp zayıflığı öyküsü
  • Genişlemiş kalp kası (dilate kardiyomiyopati) veya kalınlaşmış kalp kası (hipertrofik kardiyomiyopati) gibi anormal kalp kasının söz konusu olduğu bir kalp rahatsızlığı
  • Kalp atışlarınızın anormalleşmesine neden olan kalıtsal bir kalp defekti. Bunlar, ventriküler fibrilasyona ve hatta genç ve aktif kişilerde hiçbir kalp problemi belirti ve bulgusu olmaksızın ölüme neden olabilen uzun QT sendromu ile Brugada sendromu ve aritmojenik sağ ventrikül displazisi gibi diğer nadir rahatsızlıklardır.

Riskler

Riskler 

ICD yerleştirilmesi işleminin bazı riskleri vardır, ancak nadirdir.  İşlemin riskleri şunlardır: 

  • ICD''nin yerleştirildiği yerde enfeksiyon
  • ICD implantı işlemi sırasında kullanılan ilaçlara karşı alerjik reaksiyon
  • ICD''nin yerleştirildiği yerde şişlik, kanama veya berelenme
  • ICD kablolarının yerleştirildiği damarlarda hasar
  • Kalbin etrafında hayati tehlike arz edebilecek kanama 
  • ICD kablosunun yerleştirildiği kalp kapakçığından kan sızıntısı

Nasıl Hazırlanacaksınız

Nasıl Hazırlanacaksınız?

ICD’nin gerekli olup olmadığını saptamak için, doktorunuz aşağıdaki tanısal testlerin herhangi birini gerçekleştirebilir:

  • Elektrokardiyografi (EKG). Bu noninvaziv testte, kalbinizin elektrik impulslarını ölçmek için göğsünüze, bazen de kol ve bacaklarınıza elektrot denilen, kablolara bağlı olan ped sensörler yerleştirilir. Kalbinizin atma biçimi, kalp atışı düzensizliği türü ile ilgili ipuçları sunabilir.
  • Ekokardiyografi. Bu noninvaziv test, doktorunuzun kesi açmadan kalbinizi görmesine izin veren zararsız ses dalgaları kullanır. İşlem sırasında, trandüser denilen küçük bir plastik alet göğsünüzün üzerine yerleştirilir. Bu alet, kalbinizden yansıyan ses dalgalarını (yankılar) toplar ve bunları, kalp atışlarınızın görüntüsünü bir monitör üzerinde  üretmek için ses dalgalarını kullanan bir makineye iletir. Bu görüntüler kalbinizin çalışma düzeyini gösterir ve doktorunuzun kalp kaslarınızın kalınlığını ve büyüklüğünü ölçmesini sağlar.
  • Elektrofizyoloji çalışma (EPS). Bu işlemde, kalp damarlarınızdan kalbinize elektrotlar yönlendirilir ve kalbinizin elektrik sisteminin fonksiyonunu test etmek için kullanılır. Bu, kalp ritim probleminiz olup olmadığını ya da gelişme ihtimalinin olup olmadığını ortaya çıkarabilir. 
  • Holter takibi. Ayrıca gezici elektrokardiyogram monitör olarak da bilinen Holter monitörü, 24 saatlik süre boyunca kalp ritminizi kaydeder. Göğsünüzün üzerindeki elektrotların kablosu, cebinizde taşınan veya bir kemere, omuz askısı üzerine takılan ve pille çalışan kayıt cihazına bağlıdır. Monitör takılıyken, aktivitelerinizin ve belirtilerinizin günlüğünü tutarsınız. Doktorunuz elektriksel kayıtlar ile günlüğünüzü karşılaştırarak belirtilerin nedenini anlamaya çalışır.
  • Olay kaydedicisi. Doktorunuz, bir iki günlüğüne, kalp aktivitenizi kaydeden, çağrı cihazı büyüklüğünde bir cihaz takmanızı isteyebilir. Holterin aksine, sürekli olarak çalışmaz ve cihazı sadece kalbinizin anormal attığını hissettiğinizde açarsınız.

Doktorunuz size ameliyattan hemen önce, hazırlanmanız için yapılacaklar konusunda özel talimatlar verecektir. Genellikle ameliyattan önce, en az sekiz saat boyunca bir şey yiyip içmemeniz istenir. Kullandığınız bir ilaç varsa doktorunuza bildirin ve ICD yerleştirilmesi işleminden önce ilaçlarınızı almaya devam edip etmemeniz gerektiğini sorun.

Neler Yaşayacaksınız

Ne Bekleyebilirsiniz? 

İşlem esnasında 

ICD yerleştirilmesi, genellikle nispeten küçük bir işlemdir. İşlem, bir uyuşturucu ilaç ve sizi gevşetirken çevrenizde olup bitenlerin farkında olmanızı engellemeyecek olan bir yatıştırıcı verilerek gerçekleştirilebilir.

İşlem genellikle 1 ila 3 saat sürer. Ameliyat sırasında, esnek, yalıtılmış tel (kablo), X-ışını görüntüleri yardımı ile köprücük kemiğinizin altındaki veya yakınındaki büyük damar içine sokulur ve kalbinize yönlendirilir. Kabloların uçları kalbin pompalayıcı alt odalarına (ventrikül) sabitlenirken, diğer uçları genellikle köprücük kemiğinin aşağısına, deri altına yerleştirilen şok jeneratörüne bağlanır.

İşlemin ardından

İmplantasyondan sonra, doktorunuz ICD''yi test eder ve kalp ritim probleminizi tedavi etmek için programlar. ICD testi esnasında kalbinize şok verilir. Ancak bunun için genel anestezi alacağınızdan, test esnasında uyanık olmazsınız. Bir ya da iki gün hastanede kalırsınız ve ICD, siz taburcu olmadan önce bir ya da birkaç defa daha değerlendirilebilir. ICD için yapılan ilave testlerde genellikle ameliyat gerekli olmaz.

ICD özellikle aşağıdaki işlevleri yerine getirmek üzere programlanmıştır:

  • Kardiyoversiyon. ICD tehlikeli derecede hızlı kalp atışı algıladığında, hızlı kalp atışını yavaşlatarak normale dönüştüren bir elektrik şoku verir. 
  • Defibrilasyon. Bazen kardiyoversiyon işe yaramaz ve kalp atışınız hızlanabilir ya da kaotik hale gelebilir. Diğer zamanlarda, kaotik kalp atışı kendiliğinden gelişir. ICD hayati tehlike oluşturan bu ritimleri algıladığında, kalbinizi eski haline getirerek yeniden normal şekilde atmaya başlamasını sağlamak için (defibrilasyon), daha güçlü bir elektroşok verir.  

ICD aşağıdaki ilave işlevleri yerine getirmek için de programlanabilir:

  • Anti-taşikardi pacing. Eğer kalbiniz normalden hızlı atarsa, ICD kalp atışlarınızı normal ritmine geri dönmesi için uyaran ağrısız ve düşük enerjili impulslar verir. Bu kardiyoversiyon veya defibrilasyon ihtiyacını önleyebilir.
  • Anti-bradikardi pacing. Bir kalp rahatsızlığı ya da ilaç nedeniyle kalp atışı anormal biçimde yavaşladığında (bradikardi), tipik tedavi olarak standart kalp pili önerilir. Ancak ICD''si olan kişilerde bazen ventriküler taşikardi veya ventriküler fibrilasyona yanıt olarak verilen şok sonucu bradikardi gelişir. Bu durumda, ICD bir kalp pili gibi yavaş kalp atışını ya da fonksiyonunu algılar ve kalbe, normal atmasını sağlamak için uyaran düşük enerjili elektrik impulsları verir.
  • Kalp aktivitesinin kaydı. ICD, kalbin elektriksel aktivitesi ve ritim değişimleri hakkındaki bilgilerini kaydeder. Bu bilgi, doktorunuzun kalp ritmi sorununuzu değerlendirmesine ve gerekirse ICD''nizi yeniden programlamasına yardımcı olur.
  • Biventriküler pacing. Kalbinizin ana pompalama odasının sadece bir tarafını (sağ ventrikül) uyaran bir standart kalp pilinin aksine biventriküler pacing, kalp atışını düzeltmek için kalbin hem sağ hem de sol ventriküllerini uyarır. Özel bir ICD türü de (ICD ile biventriküler kalp pilinin bileşimi) aynı şeyi yapabilir. Biventriküler pacing, genellikle kalplerinin elektriksel sistemleri normal çalışmayan, kalp yetmezliği olan kişiler için faydalıdır.

İşlemin ardından ağrı tedavisi

Ameliyattan sonra kesi yerinde birkaç gün şişlik ya da hassasiyet olabilir ve ağrı hissedebilirsiniz. Genellikle ağrı kesiciler reçete edilir; ancak daha sonra ağrınız azalırken asetaminofen veya ibuprofen gibi aspirin dışındaki ağrı kesicileri alabilirsiniz. Doktorunuz size talimat vermedikçe, kanama riskini arttırabileceği için aspirin içeren ağrı kesiciler almayın.

Önlem amacıyla, işlemden sonra araba kullanmamanız gerekir, bu nedenle eve dönmek için başka bir çözüm yolu ayarlayın.

Sonuçlar

Sonuçlar

ICD, kardiyak arrest atlatmış kişiler için standart tedavi haline gelmiştir ve ani kardiyak arrest konusunda yüksek risk taşıyan kişiler için giderek daha fazla kullanılmaya başlamıştır. Eğer ICD''niz varsa, ani kardiyak arrest nedeniyle ölüm riskiniz, ilaç tedavisi görseydiniz oluşacak riskle karşılaştırıldığında önemli ölçüde az olacaktır.

Ventriküler taşikardi ve ventriküler fibrilasyon riskiniz yüksek ise, kardiyak arreste karşı ICD en iyi savunmanız olabilir. ICD yerleştirildikten sonra, muhtemelen hayatınız boyunca kalması gerekir. Elektrik şokları rahatsız edici olabilse de, bunlar ICD''nin kalp ritim sorununu etkili biçimde tedavi ettiğinin ve sizi ani bir ölümden koruduğunun kanıtlarıdır. ICD''nizin bakımının nasıl olacağı konusunda doktorunuzla konuşun.

İşlemden sonra, yaralanmayı önlemek için ve ICD''nin düzgün çalıştığından emin olmak için bazı önlemler almanız gerekir. 

Kısa vadeli önlemler 

Büyük olasılıkla ameliyattan sonraki iyileşme sürecinin ardından egzersiz, iş ve cinsel hayat gibi normal aktivitelerinize geri dönmeniz mümkün olacaktır. Ancak ameliyat sonrası ilk dört hafta boyunca, doktorunuz aşağıdakilerden kaçınmanızı isteyebilir: 

  • Golf, tenis, yüzme, bisiklet veya bowling de dahil omuzdan yukarısının çalıştığı aktivite ve egzersizler
  • 2-2,5 kilodan ağır şeyleri kaldırmak
  • Temas sporları oynamak
  • Ağır egzersiz programları

Uzun vadeli önlemler 

Elektriksel karışıma bağlı ICD ile ilgili sorunlar nadirdir. Yine de aşağıdaki önlemler alınmalıdır:

  • Cep telefonu. Cep telefonuyla konuşmak güvenli olsa da, açıkken telefonunuzu ICD''nin yerleştirildiği yere 15 cm’den fazla yaklaştırmayın. Buna rağmen ICD''nizin cep telefonu sinyalini bozması, kalp atışlarınızı yavaşlatması ve ani yorgunluk gibi belirtilere neden olması muhtemel değildir.
  • Güvenlik sistemleri. Ameliyattan sonra ICD''niz olduğunu söyleyen bir kart alacaksınız. Kartınızı havalimanı personeline gösterin, çünkü ICD havaalanlarında güvenlik alarmlarının çalmasına neden olabilir. Ayrıca, el-metal detektörleri genellikle ICD''nin çalışmasına engel olabilecek bir mıknatıs içerir. Güvenlik personelinden el detektörünü ICD''nin olduğu yerin üzerinde 30 saniyeden daha kısa süre tutmasını ya da elle arama yapmasını isteyin.
  • Tıbbi cihazlar. Eğer bir doktor manyetik rezonans görüntüleme (MR) veya manyetik rezonans anjiyografi (MRA) gibi elektromanyetik enerji içeren bir işlem gerçekleştirmeyi düşünürse, ona ICD''niz olduğunu söyleyin.
  • Güç jeneratörleri. Kaynak ekipmanları, yüksek gerilim transformatörleri ve motor-jeneratör sistemlerinden en az 60 santimetre uzak durun. Eğer bu tür araç gereçlerin çevresinde çalışıyorsanız, doktorunuz bu araç gereçlerin ICD''nizi etkileyip etkilemediğini anlamak için işyerinizde bir test gerçekleştirilebilir.

Mikrodalga fırınIar, televizyonlar ve uzaktan kumandalar, radyo, MP3 çalarlar, tost makinesi, elektrikli battaniye, elektrikli traş makinesi ve elektrikli matkaplar ICD''nize karşı risk taşımazlar ya da çok az risk arz ederler.

Motorlu araç kullanımı

Ventriküler aritmi tedavisi için implante edilebilir kardiyoverter-defibrilatörünüz varsa, motorlu araç kullanımının özel bir zorluğu olacaktır. ICD''nizden gelen şok ile aritmi birleşince, araba kullanırken tehlikeli olabilecek baygınlıklara neden olabilir.

Eğer ICD, önceki kardiyak arrest veya ventriküler aritmi nedeniyle yerleştirildiyse, işlem sonrası ilk altı ay boyunca araç kullanılmaması önerilmektedir. Eğer bu dönemde hiçbir şok yaşamazsanız, tekrar araç kullanmaya başlayabilirsiniz. Ancak bu sürenin ardından, bayılma olsun ya da olmasın herhangi bir şok yaşarsanız doktorunuza bildirin ve şoksuz bir altı aylık dönem geçirene kadar araç kullanmayın.

İmplante edilebilir kardiyoverter defibrilatörünüz varsa, ancak hayatı tehdit eden aritmi öykünüz yoksa, işlemden bir süre sonra yeniden araç kullanmaya başlayabilirsiniz. Ancak bunun için şok yaşamamış olmanız ve doktorunuzun onayı gerekir. Kendi durumunuzu doktorunuzla görüşün. Bazı ülkelerde, implante edilebilir kardiyoverter defibrilatörü olan kişilere, ticari sürücü belgeleri verilmemektedir.

Pil ömrü

İmplante edilebilir kardiyoverter-defibrilatörünüzün içindeki lityum pil, yedi yıla kadar kullanılır. Her üç ila altı ayda bir gerçekleştirilen düzenli kontroller sırasında, doktorunuz ya da hemşireniz bu pili kontrol edecektir. Pil azaldığında, ayakta tedavi esasına göre gerçekleştirilen ve ilk ameliyatınıza göre nispeten daha küçük olan bir işlem ile eski şok jeneratörünüz yenisi ile değiştirilir.

Uzm. Dr. Henri Griladze

Bir hastada manik depresif major depresyon sanrisal bozukluk donemsel olarak teshis edilebilir mi tesekkurler... devamı