Sinemada olduğunuzu ve sesin sonuna kadar açıldığını hayal edin. Oyuncuların sesleri size bağırıyorlarmış gibi gelir.  Beş dakika sonra kulaklarınızı tutarak ve söylenerek salondan ayrılırsınız.

Gazete sayfalarını çevirirken çıkan ses, mutfak lavabosuna damlayan suyun sesi, çocuğunuzun sofraya tabakları ve çatal bıçakları yerleştirmesi – tüm bunlar kulaklarınız için dayanılmaz olabilir. Bir bebek ağladığında veya bir kamyon durmak için frene bastığında siz bu seslere tahammül edemezsiniz.

Kulaklarıma Ne Oldu?

Hiperakuzi olan kişinin, gürültüden kaçması mümkün değildir. Hatta bunun aksine, kişiye dünyadaki bütün sesler çok yüksekmiş gibi gelir. Hiperakuzi olan kişi için çevresindeki normal sesler rahatsız edicidir çünkü kulakların dinamik aralığı (dynamic range) azalmıştır.

Dinamik Aralık Nedir?

Dinamik aralık, kulağın ses yüksekliğindeki küçük değişimlerle baş edebilme kabiliyetidir. Hiperakuzi söz konusu olduğunda günlük sesler dayanılmaz olur ve acı verici şekilde gürültülü duyulur. Bozukluk genellikle kroniktir ve bu duruma çoğunlukla kulak çınlaması eşlik eder. Ancak ölçülebilir işitme kaybı çok az olan ya da hiç olmayan hastalarda da gelişebilir.

Hiperakuzi, işitme kaybına eşlik eden ve gürültü algısında anormallik gelişmesi olan rekrutmandan farklıdır.  Rekrutman söz konusu olduğunda sadece yüksek sesler rahatsız edicidir. Ancak hiperakuzide tüm sesler zaten çok yüksek algılanmaktadır.

Çoğu hastada iç kulakta ağrı veya kulaklarda doluluk (basınç) hissi de gelişir. Hissedilen basınç, uçak iniş yaparken uçaktakilerin kulaklarında hissettiği basınca benzer. Hiperakuzi kişinin iş hayatını, ilişkilerini ve huzurunu bozabilir.

Uygun tanının konulması zordur çünkü sadece az sayıda doktor hiperakuziyi ayırt edebilmektedir.

Hayatı Değiştiren Bir Hastalık

Hiperakuzi, bu gürültülü dünyada yaşamayı oldukça zorlaştırır ve kişinin hayatını çarpıcı biçimde değiştirir. Dolaşmak, seyahat etmek ve diğer insanlarla iletişim kurmak oldukça zorlaşır. Kişi gürültülü olan yerlerde kulak korumaları kullanmak zorundadır. Bunun için kulak tıkaçları, kulaklıklar ve gerekli durumlarda her ikisi bir arada kullanılabilir.

Mesleki ve sosyal aktivitelerin azaltılması ya da hiç gerçekleştirilmemesi gerekebilir. Kulak korumaları kulağa giren sesi azaltsa da bazı frekansları veya ses yoğunluğunu engellemede yetersiz olabilmektedir. Araba kullanmak, caddede yürümek, bisiklet sürmek, televizyon izlemek, müzik dinlemek, telefonda konuşmak ya da mikrofon ile konuşan birini dinlemek, alışveriş yapmak, ev toplantıları düzenlemek, restoranda yemek yemek, tatile çıkmak ya da grup faaliyetlerine katılmak gibi diğer insanlar için oldukça doğal olan faaliyetler bu hastalar için genellikle çok zorlayıcı veya imkansızdır. Çoğu hasta elektrik süpürgesi, çekiç, çim biçme makinesi, elektrikli aletler, motorbot ya da motosiklet kullanmakta zorlanır.

Çoğu meslekte belli seviyelerde ses ve gürültü söz konusudur. Bu nedenle bazı durumlarda hasta başka bir iş aramak zorunda kalabilir veya hastalıktan anlayan bir doktorun yardımı ile maluliyetini ispatlamaya çalışabilir.

Gürültüye maruz kalmak, genellikle durumu kötüleştirir ve eşlik eden kulak çınlamalarını arttırır. Hastalar tüm sesleri – kendi seslerini bile – rahatsız edici biçimde gürültülü algıladıklarını ve durumun kulak çınlamasını arttırmakla kalmayıp iç kulakta rahatsızlığa ya da kulakta ani reflekslere de neden olduğunu bildirmiştir. Çoğu hasta gerçekten de kendi ses seviyesini kulaklarına uyacak biçimde değiştirmeyi de denemiştir. Bu yöntem, kişinin kulakları için iyi olsa da hastanın sesi bu süreçte kısılabilir ve boğuklaşabilir.

İç kulakta işitsel travmanın gerçekleşmediği durumlarda, hiperakuzinin beyinde ya da sinir sisteminde hasar sonucunda edinilmiş olması mümkündür. Bu vakalarda hiperakuzi, beynin sesi algılamasına bağlı olan beyinsel süreçte sorun olarak tanımlanabilir.

Ender görülse de, vestubiler bozukluk da hiperakuziye neden olabilir. Hastalığın, vestibüler hiperakuzi denilen bu türü, beynin bazı sesleri işitsel girdi kadar hareket girdisi olarak da algılamasından kaynaklanır. Bazı durumlarda vestibüler hiperakuzi otonom sistemi de etkileyerek bilinç kaybı, zihinsel karışıklık, mide bulantısı veya aşırı yorgunluk gibi sorunlara yol açabilir.