Nedir

Nedir?

Endoskopi uzun, esnek bir tüpün, ucundaki küçük bir kamera ile üst sindirim sisteminizi görsel olarak incelemek için kullanılan bir yöntemdir. Sindirim sistemi hastalıkları konusunda uzmanlaşmış bir doktor (gastroenterolog), yemek borusunu, mideyi ve ince bağırsak başlangıcını (duodenum) etkileyen durumları teşhis etmek ve bazen de tedavi etmek için endoskopi kullanır. 

Doktorlar genellikle endoskopiyi özofagogastroduodenoskopi (EGD) ya da üst endoskopi olarak adlandırır. Endoskopi, doktorunuzun muayenehanesinde, bir ayakta tedavi cerrahi merkezinde veya bir hastanede yapılabilir.

Niçin Yapılır

Neden Yapılır?

Endoskopi, yemek borusu, mide ve ince bağırsak başlangıcını (duodenum) kapsayan üst sindirim sistemini etkileyen durumları teşhis etmek ve bazen de tedavi etmek için kullanılır.

Doktorunuz aşağıdaki amaçlarla bir endoskopi işlemi önerebilir:

  • Sindirim belirti ve bulgularının nedenlerini araştırmak için. Endoskopi, doktorunuzun; mide bulantısı, kusma, karın ağrısı, yutma güçlüğü ve gastrointestinal kanama gibi bulgu ve belirtilerin nedenini belirlemesine yardımcı olabilir.
  • Sindirim hastalıkları ve sorunlarını teşhis etmek için. Doktorunuz anemi, kanama, iltihap, ishal veya sindirim sistemi kanserleri gibi hastalıklar ve durumları test etmek amacıyla doku örnekleri (biyopsi) toplamak için endoskopi kullanabilir.
  • Bazı sindirim sistemi problemlerini tedavi etmek için. Endoskopi sırasında kullanılan özel aletler, doktorunuzun, yemek borusunun darlığından kaynaklanan yemek borusu ya da mide kanaması veya yutma güçlüğü gibi bazı sindirim sistemi sorunlarını tedavi etmesini ya da polipleri çıkarmasını sağlar. Endoskopi, üst sindirim sisteminde takılıp kalmış olan yabancı nesneleri çıkarmak için de kullanılabilir.

Endoskopi bazen ultrason gibi diğer işlemler ile birlikte uygulanır. Yemek borusu veya mide duvarının görüntülerini oluşturmak için endoskopa bir ultrason probu bağlanabilir. Endoskopik ultrasonografi doktorunuzun pankreas gibi zor ulaşılan organların görüntülerini almasına yardımcı olabilir.

Riskler

Riskler

Endoskopi güvenli bir işlemdir. Ancak az da olsa aşağıdaki komplikasyonların gelişme riski vardır:

  • Kanama. Eğer işlemde sindirim sistemi problemlerinin testi ya da tedavisi için doku parçası alınırsa (biyopsi), endoskopiden sonra kanama komplikasyonları riskiniz artar. Nadir durumlarda bu kanama kan naklini gerektirebilir.
  • Enfeksiyon. Endoskopi işleminden kaynaklanan enfeksiyon, antibiyotik kullanımı gerektirebilir.
  • Gastrointestinal sistemde yırtılma. Yemek borunuzda ya da üst sindirim sisteminizin başka bir bölümünde oluşabilecek yırtılma, hastane yatışı ve bazen de yırtığın onarılması için ameliyat gerektirebilir.

Endoskopiye hazırlık için doktorunuzun verdiği perhiz ya da bazı ilaçların kesilmesi gibi talimatları dikkatlice uygulayarak, komplikasyon riskini azaltabilirsiniz.

Komplikasyon İşaretleri

Komplikasyona İşaret Edebilecek Bulgu ve Belirtiler

Endoskopiden sonra izlenecek belirti ve bulgular şunlardır:

  • Ateş
  • Göğüs ağrısı
  • Nefes darlığı
  • Siyah veya çok koyu renkli dışkı
  • Yutma güçlüğü
  • Şiddetli veya inatçı karın ağrısı
  • Kusma

Bu bulgu veya belirtilerden herhangi birini yaşarsanız, hemen doktorunuzu arayın veya bir acil servise gidin. 

Hazırlık

Nasıl Hazırlanacaksınız?

Doktorunuz size endoskopiye hazırlanmanız için özel talimatlar verecektir. Bazı durumlarda doktorunuz aşağıdakileri isteyebilir: 

  • Endoskopi öncesi perhiz yapın. Endoskopiden altı ya da sekiz saat önce yiyip içmeyi kesmeniz istenebilir. Bu, işlem için midenizin boş olmasını sağlamak açısından gereklidir.
  • Bazı ilaçları bırakın. Endoskopiden önceki günlerde, bazı kan inceltici ilaçları bırakmanız istenebilir. Endoskopi sırasında bazı işlemler gerçekleştirilecekse, kan incelticiler kanama riskinizi artırabilir. Diyabet, kalp hastalığı veya yüksek kan basıncı gibi kronik hastalıklarınız varsa, doktorunuz size ilaçlarınız ile ilgili özel talimatlar verecektir.

Kullandığınız bütün ilaçları ve takviyeleri endoskopiden önce doktorunuza bildirin.

Bekleyebilecekleriniz

Ne Bekleyebilirsiniz?

Endoskopi sırasında

Endoskopi işlemi sırasında sizden, muayene masasına sırtüstü ya da yan vaziyette yatmanız istenir.

Vücudunuza, işlem esnasında sağlık ekibinizin solunumunuzu, kan basıncınızı ve kalp hızınızı izlemesini sağlayacak olan takip cihazları bağlanacaktır. Kolunuzdaki bir damar yoluyla yatıştırıcı bir ilaç alabilirsiniz. Bu ilaç endoskopi sırasında gevşemenizi sağlar.

Doktorunuz, sindirim yolunuzu görmek için kullanılacak olan uzun ve esnek tüpün (endoskop) sokulmasına hazırlanırken, gırtlağınızı uyuşturmak için ağzınıza bir anestetik sprey uygulayabilir. Ağzınızı açık tutmak için plastik bir ağız koruyucu takmanız istenebilir. Daha sonra endoskop ağzınızdan sokulur. Skop gırtlağınızdan geçerken doktorunuz yutkunmanızı isteyebilir. Boğazınızda biraz basınç hissedebilirsiniz ancak ağrı hissetmezsiniz.

Endoskop gırtlağınızdan geçerken konuşamazsınız, ancak ses çıkarabilirsiniz. Endoskop solunuma engel olmaz.

Doktorunuz daha sonra endoskopiyi yemek borunuzdan geçirerek midenize ulaştırır. Endoskopun ucundaki küçük bir kamera, muayene odasındaki bir ekrana görüntüleri iletir. Doktorunuz üst sindirim sisteminizde anormallik olup olmadığını araştırmak için bu monitörü izler. Eğer  sindirim sisteminizde anormallik bulunursa, doktorunuz daha sonra incelemek için görüntüleri kaydedebilir. 

Endoskopun üst sindirim sisteminizden geçmesini sağlamak için, yemek borunuza hafif bir hava basıncı verilebilir. Bu basınç sindirim sisteminizi şişirir, böylece endoskop serbestçe hareket edebilir ve sindirim sisteminizin kıvrımları daha kolay incelenir. Ama hava, basınç veya dolgunluk hissi de yaratabilir. 

Eğer doku örneği toplanması veya polip çıkarılması gerekiyorsa, doktorunuz özel cerrahi araçları endoskopun içinden geçirecektir. Doktorunuz, kullandığı araçları yönlendirebilmek için ekranı izler.

Muayeneniz tamamlandığında, endoskop yemek borunuzdan yavaşça geri çekilir ve ağzınızdan dışarı çıkarılır. Endoskopi genellikle durumunuza bağlı olarak, 5 ila 20 dakika sürer. 

Endoskopinin ardından

Endoskopinin ardından, rahatça oturmanız ya da uzanmanız için bir iyileşme odasına götürülürsünüz. Durumunuza bağlı olarak, burada bir saat kadar kalabilirsiniz. Bu süre, yatıştırıcının etkisi geçmeye başlarken sağlık ekibinizin sizi izlemesini sağlar. 

Eve gittikten sonra, aşağıdaki gibi hafif rahatsızlık verici belirti ve bulgular gelişebilir:

  • Şişkinlik ve gaz
  • Kramp
  • Boğaz ağrısı

Bu belirti ve bulgular zamanla iyileşecektir. Oldukça rahatsız iseniz veya endişe duyarsanız doktorunuzu arayın. 

Endoskopiden sonra günün geri kalanını dinlenerek geçirin. Zihniniz açık olabilir ancak yatıştırıcı aldıktan sonra karar verme yetiniz bozulur ve tepki süreniz gecikmelidir.

Sonuçlar

Sonuçlar

Endoskopi sonuçlarını alma zamanınız, durumunuza bağlı olacaktır. Örneğin, doktorunuz endoskopiyi ülser aramak için gerçekleştirmişse, bulguları işlemin hemen ardından öğrenebilirsiniz. Eğer doktorunuz  endoskopiyi doku örneği (biyopsi) toplamak için gerçekleştirdiyse, laboratuar testlerinin sonuçlarının çıkması birkaç gün sürebilir. Endoskopi sonuçlarınızın ne zaman çıkacağını doktorunuza sorun.

Prof. Dr. İbrahim YURDAKUL

Merhabalar hocam. Ben 27 yaşındayım ve 4 ay önce kabızlık, karın ağrıları, karında şişkinlik, gaz sıkışması, göğüs ağrıları nedenleriyle doktora başvu... devamı