Nedir

Nedir?

Burkulma aşırı gerilmeden kaynaklanan bir bağ yaralanmasıdır. Bağ kemikleri bir arada tutan, bant şeklinde sert bir dokudur. Diz ekleminin kararlılığını ve işlevini korumak için önemli olan dört bağ vardır: ön ve arka çapraz bağlar ve medial ve lateral kollateral bağlar. Diz ve ayak bileği burkulmaları vücutta meydana gelen en yaygın burkulma türleri arasındadır.

Diz burkulması genellikle travma sonucu olarak ortaya çıkar, spor yaralanmaları da en yaygın diz burkulması nedenlerinden biridir. Bağ aşırı gerildiğinde kısmen veya tamamen yırtılabilir. Belirtilerin şiddeti değişebilir ve ağrı ve şişmeyle birlikte eklemi hareket ettirebilme yeteneğinin azalması ya da tamamen kaybedilmesini içerebilir. Bazı insanlar, yaralanma anında bir patlama sesi duyduğunu bildirir.

Birçok diz burkulması vakası istirahat, buz torbaları ve reçetesiz ağrı kesici ilaçlarla evde tedavi edilebilir. Daha ciddi vakalar, dizi sabit tutmaya yardımcı olmak için bir atel veya başka bir alet ile tedavi gerektirebilir. Eğer bir bağ tamamen yırtılırsa, diz eklemini onarmak için ameliyat gerekebilir.

Bir diz burkulması nadiren acil bakım gerektiren ciddi bir yaralanma olur. Ancak, daha ciddi yaralanmalar ile ilişkili olabilir. Felç, duyu kaybı, ayaklarda nabız kaybı, diz eklemini hareket ettirememe, şiddetli kanama ya da kontrol edilemeyen ağrı gibi ciddi belirtiler için acil tıbbi yardım isteyin (112''yi arayın).

Eğer dizinizde herhangi bir acıma, ağrı ya da başka sorunlar varsa ya da bir diz yaralanması için tedavi edilirken belirtiler tekrar eder ya da uzun sürerse fazla vakit kaybetmeden tıbbi yardım isteyin.

Belirtiler

Belirtiler

Diz burkulması belirtileri yaralanma sonrasında başlar, hafif ya da şiddetli olabilir.

Genel belirtiler

Diz burkulması belirtilerinin şiddeti değişebilir. Dizin yaralanma anında bir patlama sesi duyabilirsiniz. Diz burkulmasının genel belirtileri şunlardır:

  • Morarma
  • Etkilenen bacak üzerine basmada yetersizlik
  • Diz eklemini hareket ettirme yeteneğinin azalması ya da kaybı
  • Eklemde kararsızlık
  • Ağrı (yanma, bıçaklanma ya da sızlama olarak tarif edilebilir.)
  • Şişme
  • Ciltte sıcaklık ve kızarıklık

Ciddi bir durumu işaret edebilen belirtiler

Bazı durumlarda, diz burkulması başka ciddi yaralanmalara eşlik edebilir. Eğer siz ya da birlikte olduğunuz biri aşağıdaki ciddi belirtilerden herhangi birini geçirirse derhal tıbbi yardım isteyin (112''yi arayın):

  • Ayaklarda soğukluk ve nabzın zayıf olması ya da hiç olmaması.
  • Yüksek ateş (38 santigrat derecenin üzerinde)
  • Alt bacakta dokunma duyusu kaybı
  • Kemiklerde açıkça görülen kırık ya da şekil bozukluğu
  • Felç
  • Şiddetli kanama
  • Kontrol edilemeyen ağrı

Sebepler

Sebepler

Diz burkulması, diz ekleminde bir veya daha fazla bağın aşırı gerilmesinden kaynaklanan bir yaralanmadır. Kayak, futbol ve basketbol da dahil olmak üzere diz ekleminde gerilme ve burulmaya neden olan spor oyunları ve aktiviteler diz burkulması riskini artırır. Diz burkulması aynı zamanda, dizlerin üzerine düşme sonucu dizin maruz kaldığı bir darbeden de kaynaklanabilir.

Risk Faktörleri

Risk faktörleri

Bir dizi faktör diz burkulması riskini artırır. Ama risk faktörlerine sahip olan tüm insanlarda diz burkulması olmaz. Diz yaralanması için risk faktörleri şunlardır:

Kayak gibi özellikle diz ekleminin gerilme ve burkulmaya maruz kaldığı bazı spor aktivitelerine katılmak

Daha önce yaşanan diz yaralanması

Diz burkulması riskini azaltmak

Spor aktiviteleri için uygun ve iyi oturan ayakkabılar giyerek diz burkulması riskini azaltmanız mümkün olabilir.

Komplikasyonlar

Komplikasyonlar

Doktorunuzla birlikte tasarladığınız özel tedavi planına uymak ciddi komplikasyon riskinizi en aza düşürür. Diz burkulması komplikasyonları şunlardır:

  • İşe ya da okula devamsızlık
  • Atletik performansın azalması
  • Sakatlık
  • Eklemde şekil bozukluğu ve hasar
  • Kalıcı ya da kronik ağrı

Tedavi

Tedavi

Birçok diz burkulması vakası istirahat, buz torbaları ve reçetesiz ağrı kesici ilaçlarla evde tedavi edilebilir. Daha ciddi vakalar, dizi sabit tutmaya yardımcı olmak için bir atel veya başka bir alet ile tedavi gerektirebilir. Bazı durumlarda, tedavi ekibi tarafından bu yöntemlerin bir kombinasyonu kullanılacaktır. Diz burkulmaları tedavi edilebilir ve sağlık ekibinin sizin durumunuz için özel olarak tasarladığı tedavi planına tam olarak uymak önemlidir.

Diz burkulması için tedavi seçenekleri şunlardır:

  • Yaralanma sonrası eklemin hareketsiz kalmasını sağlamak için atel, sabitleyici ya da sargı bezleri
  • Akut yaralanma sonrası şişliği azaltmak için buz torbaları
  • Asetaminofen ve ibuprofen gibi ağrı kesici ilaçlar
  • Diz eklemi ve çevresindeki kasları güçlendirmek için fizik tedavi
  • Akut yaralanma sonrası istirahat ve yaralanan dizin yüksekte tutulması
  • Yırtık bağları onarmak için ameliyat

Prof. Dr. Nurettin LÜLECİ

dizimin altı ve yan tarafı şiş çok da ağrıyor ne yapabilirim?dizimde kireçleme var... devamı