Çocukları Organ Nakli Geçiren Ebeveynler İçin İpuçları

Eğer son bir kaç ay içerisinde organ nakli ve belki ek olarak başka bazı operasyonlar geçirmiş bir çocuğa sahipseniz bu, bütün aile için yorucu ve korkutucu olmuştur.

Fakat çocuğunuzda gözlemleyebileceğiniz iyileşme sayesinde muhtemelen şartlar iyiye doğru gider. Bunu zaten fark etmiş olabilirsiniz. Zaman ilerledikçe her şey çok daha iyi olacaktır. Organ nakli operasyonu geçirmiş çoğu çocuk, ilerleyen dönemde normale yakın bir hayat yaşar.

Sizin durumunuzda olup sorumluluklarından bunalmış hisseden birçok ebeveyn var. Küçük organ alıcılarının sağlıklarıyla ilgili takip etmeniz gereken birçok randevunuz olacaktır. Yan etkiler ve diğer sorunlar konusunda sürekli gözlem halinde olmalısınız. Kafa karıştırıcı ilaç isimlerini öğrenmeniz ve dozunda kullanılmaları konusunda dikkatli olmanız gerekecektir.

Bütün bunlar kolayca uygulanabilir süreçler olmayabilir; fakat yalnız olmadığınızı unutmayın.
Eğer çocuğunuz organ nakli geçirmişse buna sıradan bir cerrahi müdahale gözüyle bakmayın. Yanınızda karşılaştığınız sorunlar konusunda size yardım edebilecek konusunda uzman kişilerden oluşan büyük bir sağlık ekibi olacaktır.

Bu büyük ekibin tamamı ailenizin gerekli ayarlamaları yapabilmesi ve çocuğunuzun bir an önce normal hayatına geri dönebilmesi için çalışıyor olacaktır.

Organ nakli geçiren çocukların ebeveynleri için bazı ipuçları

  • Açık ve dürüst olun. Organ nakli konusunda çocuğunuza karşı anlaşılır ve dürüst yaklaşımınız, çocuğunuzun karşılaşabileceği birçok önemli sorunu aşabilmesi konusunda önemli bir anahtardır. Eğer kimse ona neler olduğunu açıklamazsa çocuğunuz korkacaktır. Onlarla organ naklinin ne anlama geldiği ve kullanacakları ilaçların etkileri hakkında konuşun. Çocuğunuzun yaşına bağlı olarak, daha fazla ayrıntıyı açıklayabilirsiniz.
  • Zor zamanlarda yapıcı olun. Çocuğunuz nakil sonrası bazı sorunlarla karşılaşabilir. Bu, beklenmeyen bir sonuç değildir. Çocuğunuz ve kendi iyiliğiniz için iyimser kalın. Unutmayın, çocuklar davranışlarıyla ilgili ipuçlarını yetişkinlerden alırlar. Siz korkuyor ya da endişeli görünüyorsanız çocuğunuzda böyle davranacaktır.
  • Planlı hareket edin. Organ nakli geçiren bir çocuğun ebeveyni olmanızı diğer tüm görevlerinizden daha fazla önemsemeniz gerekir. İlaçlarının kullanım süreleri ve miktarını hatırlamanıza yardımcı olacak uyarı ve hatırlatmalar kullanın. İlaçları mutlaka zamanında yenileyin ve yeterli stok bulundurun. Düzenli sağlık kontrollerini bir programa oturtun.
  • Ne zaman doktora başvurmanız gerektiğini bilin. Belli bir erişkinliğe sahip çocuklarınıza ilaçların ne gibi yan etkileri olduğu konusunda bilgi verebilmeniz ve onların şikayetlerini sizlere söyleyebilmesi mümkündür. Fakat henüz kendileri ifade edemeyecek derecede küçük çocuklar için şartlar aynı değildir. Bebeklerde, gözlemleyebilecekleriniz yalnızca huysuzluk ve yeme değişikliklerdir. Eğer davranışlarındaki değişiklik konusunda herhangi bir şüpheniz varsa gerekli olabilecek kontroller için çocuğunuzun doktoruna başvurun.
  • Geçici olarak evde eğitimi düşünün. Organ nakli sonrası birçok çocuk yaşıtları gibi okula devam eder. Ancak ameliyat sonrası bir süre için, enfeksiyona daha duyarlı olacaklardır. Onları bir süreliğine diğer çocuklardan uzak tutmanız gerekebilir. Bu gibi durumlarda, evde eğitim iyi bir fikir olabilir. Bazı çocukların da grip sezonu boyunca birkaç ay okuldan uzak durması gerekebilir.
  • Çocuğunuzun okula dönüşünde oluşabilecek pürüzleri olabildiğince ortadan kaldırın. Bir organ nakli sonrası okula gitmek zor olabilir. Çocuğunuz uzun süre uzakta kalmış olabilir. Bu sınıf arkadaşlarıyla yeniden iletişim kurmasını konusunda bazı sıkıntılar yaratabilir. Karşılaşabileceği sorunları en aza indirgemek için çocuğunuzun yanında olun. Çocuğunuzun öğretmeniyle konuşun. Arkadaşlarıyla tekrar bağ kurabilmesi için çocuğunuzu teşvik edin. Yaşadığı deneyimler hakkında konuşmak çok yardımcı olabilir.
  • Çocuğunuzun nakil geçiren diğer çocuklarla iletişim kurmasını sağlayın. Organ nakli geçiren birçok çocuk olmasına rağmen çocuğunuz bütün bu olayların yalnızca kendi başına geldiğini düşünüyor olabilir. Çocuğunuzun kendisine konumda bulunan bazı diğer çocuklar karşılamasına yardımcı olun. Bu konuda size yardımcı olabilecek organ nakli sonrası organizasyonlarla iletişime geçebilirsiniz.
  • Fiziksel yönden aktif olmaya özendirin. Çocuğunuzun basketbol takımına girmeyi denemek istediğini söylediği an, kendinizi onun yerine koymadan vereceğiniz ilk cevap hayır olabilir. Yaşadığı birçok deneyimden sonra yeni bir risk almasını göze alamıyor olabilirsiniz. Fakat doktor herhangi bir uyarıda bulunmadığı sürece tekrar düşünün. Endişeleriniz doğaldır fakat organ nakli geçiren çocuklar sandığınız kadar kırılgan değildir. Egzersiz onun için iyi olacaktır. Ayrıca bir takımın parçası olması yeni arkadaşlıklar kurmasına ve arkadaşları arasında yükselmesine yardım eder.
  • Çocuğunuzun sağlıklı bir kiloda kalmasına yardımcı olun. Yetişkinlerde olduğu gibi çocuklarda da nakil sonrası kilo artışı olabilir. Organ nakli sonrası kilo aşımı beraberinde bazı özel riskler getirebilir, bunu göz ardı etmeyin. Çocuğunuz için yeni bir yemek ve egzersiz planı almak konusunda sağlık bakım ekibinizle konuşun.
  • Yaşça büyük çocuklara yavaş yavaş daha fazla sorumluluk verin. Çocuklarınız büyüdükçe, onlara sağlıkları konusunda daha fazla sorumluluk verin. Hoşunuza gitse de gitmese de, çocuğunuzun bir noktada ilaçlarının parasını ödemek zorunda kalacaktır. Bir şeylerin kontrolleri dışında yürümesi birçok ebeveyn için korkutucu olabilir. Bazen ebeveyn ve gençler arasında ilaç konusunda mücadele olabiliyor. Açıkça konuşarak sorunları önlemeye çalışın. Yavaş yavaş bazı kontrolleri üzerine vermek konusunda yollar düşünün. Çocuğunuzun sağlık ekibinin sürece katılımını sağlayın. Ayrıca çocuğunuza güveninizi hissettirmeniz, ona sorumluluk kazandırmanızda yardımcı olabilir.
  • Ergenlik çağındaki çocuklarınızla riskli olabilecek davranışlar hakkında konuşun. Ergenlik döneminde gençler ailelerine karşı isyankar olabilir. Farklı olmak, organ nakli geçirmiş çocuk olarak etiketlenmek istemezler. Kişiliklerini geliştirme dönemleri diğer gençlere oranla daha yoğun sancılarla geçebilir. Organ nakli geçirmiş bir gencin içki yahut uyuşturucu kullanımı hayati tehlike anlamına gelebilir. Diğer isyan şekilleri de çok tehlikeli olabilir. Uzmanlar, bazı vakalarda dövme ya da pirsingle geri gelen hastaları olduğunu ve bu tür davranışların harcadıkları tüm emeğin boşa gitmesine neden olabileceğini söylüyorlar. Bütün bu davranışlar bağışıklık sistemi bastırılmış olan insanlar için risklidir.

Sorunlar başlamadan önce bu riskler hakkında çocuğunuzla açıkça konuşun. Akran baskısı çok güçlüdür fakat zamanında müdahale ederseniz çocuğunuz beklediğinizden çok daha sıkı bir duruş sergileyebilir. Onlara organ nakli sonrası tekrar hasta olmamayı ne kadar istediklerini hatırlatın.

  • Bir destek grubuna katılın. Bir destek grubuna katılmanız ailenize çok iyi gelebilir. Bunu yapmanız sizinle benzer endişeler yaşayan diğer velilerle tanışabilmeniz için bir fırsat olabilir. Çocuğunuz kendisi gibi organ nakli geçirmiş bir yaşıtıyla tanışması durumunda birçok konuda farklı hissedecektir.
  • Kendinize iyi bakın. Hasta bir çocuk bakımı, sinir bozucu, yorucu ve korkutucu olabilir. Bazen kendinize bir mola vermeniz gerekir. Bunu yapmazsanız, çocuğunuza daha fazla yardımcı olamayacak derecede yıpranmanız söz konusu olabilir. Çevrenizde, ailenizden ya da arkadaşlarınız arasından ihtiyacınız olduğunda yardım isteyebileceğiniz kişiler belirleyin. Zaman zaman belirlediğiniz kişilerden çocuğunuzla ilgilenmesini isteyerek bir öğleden sonra ya da geceyi kendinize ayırın. Rutin işlerinizden kısa bir süre uzaklaşmanızın gayet olumlu sonuçları olduğunu göreceksiniz.

Op. Dr. Erkan YILDIRIM

slm hocam ben manisa akhisardan yaziyom hocam doguşdan her iki akcigerim çalişmiyor .doktorlar akciger nakline yazilman gerikiyor diyorlar.adim ahmet ... devamı