1. Tip Diyabet ve Beslenme

Eğer sürekli susuyor ve idrara çıkma isteği duyuyorsanız, kendinizi fazlasıyla aç ve yorgun hissediyorsanız, görmeniz bulanıyor ya da kilo kaybediyorsanız açlık kan şekerinizi ölçtürmeniz gerekir çünkü bunlar tipik 1. tip diyabet belirtileridir. Doktor size 1. tip diyabet teşhisi koymuşsa (diabetes mellitus) yaşam tarzınızı mutlak surette değiştirmeniz gerekir. Bu hastalıkla, profesyonel yardım, diyabet tedavisi ve diyabet beslenmesiyle baş edebilirsiniz. Aşağıda 1. tip diyabeti olanların uygulayabileceği beslenme verilmiştir.

1. Tip Diyabet için Beslenme

Diyabet kan şekerinin veya glikoz seviyesinin kanda yükselmesidir, çünkü vücuttaki hücre ve dokular, insülin yokluğundan kandaki glikozu enerjiye çeviremez. Kandaki yüksek glikoz hiperglisemiye veya yüksek tansiyona yol açabilir, bu durum ancak 1. tip diyabet beslenmesi, egzersiz ve insülin enjeksiyonuyla giderilebilir.

Hepimizin yediği yiyecekler yağ, protein ve karbonhidrat içerir. Hazım sırasında yağlar yağ asitlerine ve gliserine, proteinler aminoasitlere ve karbonhidratlarda glikoza dönüşür. Basit karbonhidratlar vücut tarafından çabucak hazmedilip emilir ve hemen kullanılır ki bu, kandaki glikoz seviyesini bir anda artırır. Nişasta ve lifler gibi karmaşık karbonhidratlar daha yavaş hazmedilip emilir. Bu durum kandaki glikoz seviyesini yavaş yavaş artırır ki bu durumda basit karbonhidratların kanda emiliminde ulaşılan ideal glikoz seviyesine asla ulaşmaz.

1. tip diyabeti olan hastanın yiyeceklerinin karmaşık karbonhidratlar içermesi çok önemlidir. Ama nasıl planlayacaksınız ve hangi yiyeceklerde basit, hangilerinde karmaşık karbonhidratlar olduğunu nereden bileceksiniz? Hatta hangi karbonhidratların kandaki glikozu yükselttiğini nereden öğreneceksiniz? Sorunun yanıtı basit. Karbonhidratların glisemiks indeksi, kan şekerini alındıktan ne kadar süre sonra diğerlerine göre ne kadar daha hızlı yükseltebileceğini verir. Karbonhidratlara 1 ile 100 arası değerler verilmiştir. Değer 1, en yavaş aktive olan karbonhidratın değeridir. Bir diyetisyen uygun bir diyet hazırlamanızda size yardımcı olabilir. Sizin iş tablonuzu, iş alışkanlıklarınızı, ne kadar baskı altında olduğunuzu, yaşınızı, boyunuzu ve kilonuzu göz önüne alarak ne kadar kaloriye ihtiyacınız olduğunu hesaplayabilir.

Kan şekerini düzenlemeye yarayan ve rejiminize dahil edebileceğiniz yiyeceklerin listesi:

  1. Taze meyve
  2. İçinde omega-3 yağlı asitler olduğundan haftada 3-4 öğün balık
  3. Karmaşık karbonhidratlar halinde nişasta içeren tahıllar
  4. Salata biçiminde yeşil sebzeler (istendiği kadar yenebilir)
  5. Az yağlı süt gibi süt ve süt ürünleri günde 2-3 kez tüketilebilir
  6. Öğünlerinize et, yumurta, fasulye ve beyaz peynir de ekleyebilirsiniz.

Öğünlerinizdeki protein ve yağlar kan şekerinizi etkilemez ama gereğinden fazla protein alırsanız karaciğer bunu kan şekerine dönüştürür ve bu da kandaki şeker miktarını artırır. Öte yandan yiyeceklerin fazla yağlı olması kandaki glikoz emilimini yavaşlatır. Yağlı yiyecekler tavsiye edilmez çünkü obezite, kalp krizi gibi başka sorunlara yol açabilir.

Kan şekerinizin yemekten sonra artmasını engellemek için insülin enjeksiyonlarınızı ve dozunu yediklerinize göre ayarlayın. İnsülinin dozuna dikkat edin. Gereğinden fazla insülin enjekte ederseniz kan şekeriniz fazla düşer ve hipoglisemiye girersiniz; gereğinden az enjekte ederseniz de hiperglisemiye neden olabilirsiniz.

Doktorunuzun ve diyetisyeninizin tavsiyelerine kesinkes uyarak ve kendinizi katı bir disipline sokarak normal bir hayat sürebilirsiniz. Egzersizle, insülinle ve vejetaryen beslenme, glisemik indeks gibi bir 1. tip diyabet diyetiyle 1. tip diyabete karşı üç koldan saldırıya geçin.

 

Op. Dr. Sinan GÖKER

merhaba doktor bey annemin bir gozu %20 bir gozu %5 goruyor sekerden dolayi kanama var durdurulamiyor seker ameliyati oldu tip 2 diyabet.gozleriyle al... devamı